کتاب «بومشناسی اجتماعی» به قلم راما چاندرا گوهه و ترجمه مشترک مهدی طالب و احمد محمدی، دربرگیرنده مفهوم جنگل در طبیعت و فرهنگ، رفتارشناسی حیوانات، مساله سوخت و مطالعه عمیق مردمشناسی است.
با توجه به تشدید مسایل اجتماعی مرتبط با مسایل زیستی خلاء نبود کتابی که بین زیستشناسی و علوم اجتماعی پیوند واقعی برقرار کند احساس میشد. کتاب حاضر در چهار فصل بینرشتهای بودن بومشناسی را نشان میدهد. این مجموعه از تفسیر متن (مفهوم جنگل در طبیعت و فرهنگ) تا رفتارشناسی حیوانات (رقابت حیوان و انسان) و از منظر روششناسی از مساله سوخت و منابع دارایی جمعی تا مطالعه عمیق مردمشناختی (متمدن کردن وحشیان) را شامل میشود.
راما چاندرا در فصل نخست کتاب به مساله طبیعت و فرهنگ پرداخته است. این فصل در پی پاسخ دادن به این پرسشهاست که آیا الگوهای تغییر اجتماعی و محیطی بر جهانشناسی و نظام دانش جوامع بومی تاثیر داشته است؟ و یا اینکه اجتماعات بومی چه نوع دانشی از محیط طبیعی خود دارند؟
«رویکردی بومشناختی به جامعهشناسی»، «اهمیت بومشناختی»، «بومشناسی و ساختار اجتماعی» و «ویژگیهای مقدس طبیعت و جنگل در طبیعت و فرهنگ» عنوان مقالههایی است که در این فصل از سوی چاندرا مورد بررسی قرار گرفتهاند.
جامعهشناسی استفاده و سوءاستفاده از منابع طبیعی بحث محوری مقالههای مطرح شده در فصل دوم کتاب است. آب و ساختار اجتماعی، بنیان جامعه، فناوری و مدیریت و کنترل آن، آبیاری کانالی و تغییرات زیستمحیطی در مناطق، تحت استعمار شمال هند، منابع دارایی جمعی و فقرای روستایی، انرژی و فقرا و صید افراطی در سواحل مشترک مقالههای بررسی شده در این فصلند.
در فصل سوم «رقابت در استفاده از طبیعت» موضوع مورد نظر نویسنده کتاب است. هر سه مقاله این فصل شامل متمدن کردن وحشیان، استعمار و کشمکش در جنگلهای هیمالیا و رقابت حیوان و انسان در هند به اختلاف بر سر استفاده از جنگل میپردازد.
«به سوی احیای محیط زیست» عنوان فصل پایانی کتاب است که در آن دو مقاله مرتبط با موضوع فصل مطرح شده است. فناوری، توسعه و محیط زیست و عقاید یک هندی طرفدار محیط زیست دو مقاله فصل چهارم کتابند.
هر دو مقاله این فصل با اینکه در وهله نخست به جهان در حال توسعه توجه دارند، علایق زیستمحیطی غنی و فقیر یا کشورهای جهان اول و سوم را با هم مقایسه میکنند.
چاپ نخست کتاب «بومشناسی اجتماعی» با شمارگان یک هزار نسخه در 334 صفحه و به بهای 11 هزار و 500 تومان از سوی انتشارات دانشگاه تهران منتشر شده است.
نظر شما