حمیدرضا حسینی پژوهشگر مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی در این باره به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: خانه تاریخی پیرنیا یک مجموعه بزرگ در خیابان لاله زارنو است و سابقه آن برمی‌گردد به اواسط دوره سلطنت ناصرالدین شاه. میرزا نصرالله خان مشیرالدوله که از دولتمردان با نفوذ دوره ناصری بود، قطعه زمینی را در لاله‌زار خریداری کرد و خانه‌ای را با سبک نئوکلاسیک اروپایی در آن‌جا ساخت. 

وی ادامه داد: در کنار این خانه دو پسر مشیرالدوله یعنی میرزا حسن پیرنیا، نویسنده کتاب «تاریخ ایران باستان» و میرزا حسین پیرنیا که سه دوره ریاست مجلس شورای ملی را بر عهده داشت، خانه‌هایی را احداث کردند و بعدها هم نوادگان وی در اطراف این مجموعه خانه‌هایی را ساختند که البته ارزش تاریخی آن‌ها به اندازه خانه اصلی پیرنیاها نیست. تا اواخر دهه 40 خانواده پیرنیا هنوز در این خانه‌ها ساکن بودند و حتی هنوز هم دو نفر از نوادگان پیرنیا در یکی از خانه‌ها ساکن‌اند. 

این نویسنده و پژوهشگر درباره خانه میرزا حسن پیرنیا گفت: همسر میرزا حسن پیرنیا، شکوه اعظم، وصیت کرده بود این خانه به بیمارستان تبدیل شود، به همین دلیل این خانه در اختیار ساختمان علوم پزشکی ایران قرار گرفت و آن‌ها موسسه مطالعات تاریخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل را در آن‌جا مستقر کردند. ولی سایر خانه‌ها رو به ویرانی رفت و حتی یکی از آن‌ها که متعلق به ابوالقاسم پیرنیا بود به یک مجتمع تجاری تبدیل شد. 

حسینی درباره خانه اصلی و پدری پیرنیا اظهار کرد: این خانه از نظر تاریخی و هم از نظر هنر معماری بسیار با اهمیت است و متاسفانه به دلیل عدم رسیدگی به خانه تاریخی پیرنیا در طول این سال‌ها، تابلوهای نفیسی که مستقیما از فرانسه آورده شده بود به سرقت رفت و خود ساختمان خانه هم به حالت نیمه ویران درآمد.

پژوهشگر مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی درباره وضعیت ثبت ملی این خانه گفت: سندی وجود ندارد که این خانه به ثبت رسیده باشد چراکه اگر این اثر به ثبت رسیده بود، میراث فرهنگی می‌بایست پلاک ثبتی را در محل نصب می‌کرد. اگر این ادعا را بپذیریم که میراث فرهنگی این خانه را به ثبت ملی رسانده است، این سوال پیش می‌آید که در سال‌هایی این خانه روز به روز ویران‌تر می‌شد چرا سازمان میراث فرهنگی به وظیفه خود عمل نکرد و سکوت اختیار کرد؟ 

وی ادامه داد: در واقع مالکان این خانه با توجه به تاریخی بودن آن از شهرداری استعلام گرفتند و شهرداری هم به بهانه ثبت نشدن خانه پیرنیا در فهرست آثار ملی مجوز مزایده را صادر کرد. 

حسن پیرنیا، سیاستمدار، حقوق‌دان و تاریخ‌نگار ایرانی در 10 سال آخر عمر اغلب به کارهای فرهنگی و علمی اشتغال داشت و آثار با ارزشی چون مجموعه سه جلدی «تاریخ ایران باستان»، «داستان‌های ایران قدیم» و «حقوق بین‌الملل» را نوشت. کتاب تاریخ ایران باستان (در سه جلد) نخستین کتابی است که به شیوه علمی و بر اساس مستندات و کشفیات باستانشناسی درباره گذشته تاریخی ایران نوشته شد و هنوز هم مورد توجه‌ تاریخ‌پژوهان و مورخان است.