حجت‌الاسلام و‌المسلمین محمدتقی قادری به مناسبت سالروز شهادت امام جعفر صادق(ع) در گفت‌و گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، عنوان کرد: گسترش علم در زمان امام صادق(ع) سه علت اساسی داشت. نخست این‌که به دلیل درگیری آل‌مروان و بنی‌عباس آسایش نسبی برای اهل بیت(ع) فراهم شده بود و امام صادق(ع) فرصت مناسبی برای گسترش مذهب تشیع پیدا کردند، فرصتی که در زمان امامان پیش و پس از ایشان وجود نداشت. 

وی افزود: دوم این‌که دوره امامت امام صادق(ع) 30 سال بود و به علت طولانی بودن دوران امامت، این امام بزرگوار فرصت بیشتری برای گسترش مذهب تشیع در اختیار داشتند و در نهایت، اگرچه دوران امامت امام صادق(ع) دوران خفقان و استبداد بود اما علم در این دوران به شکوفایی زیادی دست پیدا کرد و شرایط مناسبی برای معرفی و گسترش افکار اهل‌بیت(ع) فراهم شد.

نویسنده کتاب «بر کدامین مصیبت باید گریست؟» با بیان این‌که امام صادق(ع) در مدت 30 سال امامت خود با بحران‌های فراوانی مواجه بودند، این بحران‌ها را به هفت بحران اصلی تقسیم کرد و گفت: نخستین بحرانی که امام(ع) با آن مواجه بودند، گسترش افکار الحادی، مادیت و زندیقه بود، به این معنا که شبهاتی در اصل ذات، صفات و وجود خداوند درجامعه گسترش پیدا کرده بودند و اما‌م صادق(ع) برای مقابله با اندیشه‌های الحادی سه گام اساسی برداشتند.

این استاد دانشگاه افزود: ایشان در گام نخست اقدام به تدوین رساله‌ای با عنوان «توحید مفضل» در پاسخ به شبهات الحادی کردند و در گام دوم، خودشان در مسجد‌النبی(ع) و حتی مسجدالحرام به مناظره با رهبران افکارالحادی پرداختند و در نهایت، شاگردان زبردستی مانند هشام و مفضل را تربیت کردند.

حجت‌الاسلام والمسلمین قادری مرجع‌تراشی را از دیگر مشکلاتی دانست که امام صادق(ع) در دوران امامت خود با آن مواجه بودند و اظهار کرد: بحران دومی که امام(ع) با آن مواجه بودند، این بود که بنی‌عباس به ویژه منصور برای این که فقه شیعه را تحت‌الشعاع قرار دهد، اقدام به مرجع تراشی و فقیه‌تراشی می‌کرد و در این راستا «انس‌بن‌مالک» را به عنوان فقیه معرفی کردند. امام صادق(ع) نیز برای مقابله با این بحران اقدام به تاسیس مدرسه‌النبی(ع) و چهار هزار شاگرد را جذب و تربیت کردند. از میان این شاگردان صدها نفر با عنوان فقیه تربیت شدند، مانند «محمد‌ابن‌مسلم» و «عوان‌ابن‌تقلب» که «عوان» 30 هزار حدیث و «محمد» 16 هزار حدیث را از امام صادق(ع) نقل کرده‌اند.

این مدرس حوزه و دانشگاه یاد‌آور شد: بحران مهم دیگری که امام(ع) با آن مواجه بودند، بحران موعودگرایی یا ادعای مهدویت بود. در زمان امام صادق(ع) عده‌ای به نام «کیسانیه» معتقد بودند محمد حنیفیه همان مهدی موعود(عج) است. یکی از برخوردهای قاطعی که امام(ع) در زمان خود داشتند، مقابله با تفکر موعودگرایی و ادعای مهدویت بود.

نویسنده کتاب «من فاطمه هستم» افزود: بحران بعدی که در زمان امام صادق (ع) وجود داشت، «غُلات» بودند که قائل به الوهیت یا دارا بودن صفات فوق بشری برای امامان معصوم(ع) بودند. این گروه با توجه به القائات دشمن برای مخدوش کردن چهره ائمه(ع) یا به دلیل بدفهمی مقام امامت، معتقد بودند که امام صادق(ع) یا خود خداست یا صفات خداوند را دارد که امام صادق(ع) برخورد شدید و قاطعی با این گروه انحرافی داشتند.

حجت‌الاسلام والمسلمین قادری تصوف و صوفیه را بحران پنجم دوران امام صادق(ع) دانست و یادآور شد: عده‌ای در پوشش زهد و پارسایی ادعای خاکی بودن و پرهیز از دنیا داشتند و خود را به عنوان پاک‌ترین و پارسا‌ترین افراد معرفی می‌کردند. همین افراد حتی به امام صادق(ع) نیز اعتراض می‌کردند که نباید جامه پاک و آراسته داشته باشند اما امام (ع) به شدت با این گروه که در ظاهر تظاهر به اسلام می‌کردند، مخالف بودند. 

حجت‌الاسلام والمسلمین قادری در ادامه گفت: مشکل بعدی که امام صادق(ع) با آن مواجه بودند، فتنه سیاسی بود که توسط منصور، فتاح و ابرهیم که برادر بودند، با شعار «الرضا‌من‌آل‌محمد» برای ساقط کردن حکومت مروانیان به پا شده بود. این گروه قصد داشتند تا امام صادق(ع) را نیز با خود همراه کنند و امام(ع) هیچ‌گاه با ایشان همراه نشدند و در مقابل آنان ایستادند و سرانجام هم امام صادق(ع) توسط منصور، یکی از سران همین گروه به فیض شهادت نائل شدند.