سه‌شنبه ۹ مهر ۱۳۹۲ - ۱۰:۵۸
یادی از پدر تراژدی فرانسوی و خالق «ال‌سید»

یکم اکتبر برابر است با سالروز درگذشت «پیر کورنی» بنیانگذار و پدر تراژدی فرانسوی و یکی ازنامدارترین نمایشنامه‌نویسان تاریخ تئاتر جهان. نمایشنامه «ال سید» معروف‌ترین اثر کورنی در ایران است. بیشتر آثار و نمایشنامه‌های این نویسنده و شاعر فرانسوی در کشورمان ترجمه و در اختیار دانشجویان و علاقه‌مندان تئاتر و ادبیات قرار گرفته است.-

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، پی‌یر کورنِی متولد 6 ژوئن 1606 در روآن و درگذشته در یکم اکتبر 1684 در پاریس، تراژدی نویس مشهور فرانسوی است. به باور عموم منتقدان و تاریخ‌نویسان قرن بیستم حوزه تئاتر، کورنی بنیانگذار تراژدی فرانسوی و همچنین یکی از بنیانگذاران کمدی مدرن در فرانسه است. 

در منابع مهم تاریخی چون تاریخ تئاتر اسکار جی. براکت، نام کورنی به همراه ژان راسین و مولیر در زمره سه درام‌نویس بزرگ قرن هفدهم فرانسه درج شده است. 

نخستین تراژدی کورنی «مده» نام داشت که در سال 1635 به رشته تحریر درآمد. کورنی یک‌سال بعد یعنی در سال 1636 مشهورترین تراژدی خود یعنی «سید» را نوشت و به صحنه برد. این نمایشنامه که در ایران با عنوان «ال سید» یا «لوسید» شناخته می‌شود، تماما به شعر است. این تراژدی با استقبال بسیار مخاطب مواجه شد، اما به دلیل رعایت نکردن برخی قوانین تراژدی کلاسیک مورد انتقاد شدید به ویژه کاردینال ریشلیو، (صدراعظم لویی سیزدهم، پادشاه وقت فرانسه) قرار گرفت. 

قوانین تراژدی کلاسیک که گفته می‌شود کورنی از آن عدول کرده است به وسیله ارسطو، فیلسوف شهیر یونان باستان در کتاب poetics خود که در ایران با عنوان «بوطیقا» یا «فن شعر» مشهور است، وضع و یا به بیان بهتر از تراژدی‌های قدیم‌تر از ارسطو استخراج شده است. 

آثار کورنی از نظر نوشتاری سبکی فاخر دارند و از نظر مضمون متنوع و غنی‌اند. قهرمانی، شرافت نفس، درستکاری و اراده شخصیت‌های اصلی، وضعیت دشوار آن‌ها برای انتخابی سرنوشت‌ساز میان دو عامل متفاوت و حیاتی (مانند مقابله عشق و شرافت و یا عشق و آزادی) از ویژگی‌های آثار کورنی است. 

سبک نگارشی کورنی اساساً کلاسیک است، اما کورنی چنان که در قبل به آن اشاره شد، چندان به قوانین تراژدی کلاسیک پایبند نبود و تا حدودی به سبک باروک گرایش داشت. 

جالب است که بسیاری از نمایشنامه‌نویسان پس از عصر حیات کورنی با الهام از سبک او نوشتن را شروع کردند که در منابع تخصصی صفت «کورنلی» به نویسندگان داده شده است. 

«مليت»، «ال ‌سيد»، «هوراس»، «پولوئئوكتوس»، «دروغگو»، «رودوگونه»، «نيكومد»، «پرتاريت»، «میدان سلطنتی»، «خیال کمیک»، «اويديپوس»، «آگسيلائوس»، «سينا»، «اوتون»، «آتيلا» و «سورنا»، نام تعدادی از مشهورترین نمایشنامه‌های این نویسنده شهیر و ماندگار فرانسوی است.
کورنی از میان تمامی آثار خود بیشتر به نمایشنامه «ردگونه: شاهزاده خانم پارتی» علاقه داشت. 

ترجمه آثار کورنی در ایران 

بنگاه ترجمه و نشر کتاب در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی، برخی نمایشنامه‌های کورنی را با ترجمه‌های محمدعلی معیری منتشر کرد. این ترجمه پس از انقلاب و تا دهه اخیر نیز بارها از سوی ناشرانی چون شرکت انتشارات علمی و فرهنگی تجدید چاپ و در اختیار دانشجویان تئاتر قرار گرفت. 

عمده ترجمه‌های منتشر شده از کورنی در ایران بدین شرح است: «نيكومد: با مقدمه، بررسی كلی و يادداشت‌هايی از ادمون سوفله و ماری وون لوازو» با ترجمه قاسم صنعوی، «پمپه» با ترجمه محمدعلی معیری، «ردگونه: شاهزاده خانم پارتی» با ترجمه محمد علی معیری، «دروغگو» با ترجمه اصغر آدمی و «س‍ه‌ ت‍راژدی‌ ک‍لاس‍ی‍ک‌: ل‍وس‍ی‍د، سین‌نا، سورنا» با ت‍رج‍م‍ه‌ ع‍ی‍س‍ی‌ س‍پ‍ه‍ب‍دی.‌ 

همچنین شماره 105 مجموعه کتاب‌های جیبی درباره نویسندگان مشهور تاریخ که با عنوان مجموعه «نسل قلم» در نشر تجربه منتشر می‌شد، به زندگینامه و همچنین نقد و بررسی آثار کورنی اختصاص دارد. نویسنده این کتاب «ناتان گروس» و مترجم آن کاوه میرعباسی است. 

نشر تجربه این کتاب را در سال 1380 با شمارگان دو هزار نسخه، 120 صفحه و بهای هفتصد تومان روانه کتابفروشی‌ها کرده بود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها