خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)_ مهدکودک‌های قرآنی که به مهدهای قرآن معروفند، موقعیتی را فراهم آورده‌اند تا کودکان پیش از ورود به مقطع دبستان در هر سن و سالی تحت آموزش‌های دینی منطبق با معارف قرآنی قرار بگیرند.

با توجه به این‌که زمان زیادی از شروع سال تحصیلی جدید نمی‌گذرد، برای آشنایی با فعالیت‌های این مهدها گفت‌وگویی با دو تن از مدیران مهدکودک‌های قرآنی زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام شده است تا فعالیت‌های این مراکز بیشتر تبیین شوند.

شعر، داستان و بازی به زبانی قرآنی
ابوالفضل روزبهانی، مدیر موسسه فرهنگی و قرآنی الزهرا(س) بهارستان معتقد است: «متاسفانه امروزه در مهد‌های کودک به مفاهیم و پایه‌های قرآنی توجه زیادی نمی‌شود و بیشتر به شیوه آموزش‌های غربی توجه می‌شود و آموزش‌هایی مانند «رقص باله و اُرف» در راس آموزش‌ها قرار گرفته‌اند و خبری از آموزش مفاهیم اسلامی و قرآنی نیست و اگر در مهدکودکی هم قرآن آموزش داده شود، تنها به حفظ یک یا دو سوره کوتاه قرآن اکتفا می‌کنند.» 

آموزش سرگرمی برای کودکان اشکالی ندارد اما این سرگرمی‌ها و بازی‌ها باید هدفمند و با نگاه به آموزه‌های اسلام به کودک آموزش داده شوند. روزبهانی در این باره معتقد است: «زبان داستان و بازی به کودک کمک می‌کند تا بدون خستگی و تکراری شدن، مفاهیم را با زبان خودش بیاموزد. اکنون در مهد‌های قرآنی، آموزش نماز و سوره‌های کوتاه قرآن به زبان داستان، شعر و بازی کودک را با اعمال و احکام اسلامی آشنا می‌کند.»

مربی مهد قرآنی باید مانوس با قرآن باشد

نکته دیگری که در فعالیت‌های این موسسات قابل توجه است، دوره‌های تربیت معلمی است که مربیان مهد‌های قرآنی باید سپری کرده باشند تا بتوانند مفاهیم قرآنی را با زبانی کودکانه به کودکان آموزش دهند.
 
روزبهانی در این‌باره می‌گوید: «مربیان برخی مهدکودک‌ها تحت آموزش دوره‌های مربیگری ویژه کودکان قرار نگرفته‌اند و به همین دلیل مطالب آموزشی را با انسجام آموزش نمی‌دهند اما مربیان مهد‌های قرآنی در طرح‌های آموزش سازمان تبلیغات اسلامی شرکت کرده‌اند و آموزش را با رویکرد‌های قرآنی ارایه می‌دهند.» 

وی می‌افزاید: «یکی از ویژگی‌های مربیان قرآنی اشراف به مفاهیم دینی است. این افراد باید خودشان به مبانی دینی آشنایی داشته باشند تا بتوانند قرآن را به کودکان آموزش دهند. مربیان این مهدها باید دوره‌های تربیت مربی و مربی قرآنی را سپری کنند و به دوره علوم حدیث، روان‌خوانی، تجوید و صرف و نحو آشنایی داشته باشند.» 

نهادینه شدن مفاهیم با کمک آموزش در کودکی 

نهادینه شدن قرآن و مبانی دینی از مهم‌ترین اهداف آموزش قرآن به کودکان است. «انیسه سالم» مدیر موسسه قرآنی رضوان القرآن و العترت در این باره می‌گوید: «در این مهدها دعاهایی که برای افراد در مواقع مختلف توصیه شده‌اند، به کودک آموزش داده می‌شود. به عنوان مثال «دعای رزق» از دعاهایی است که در کتاب‌های دینی به آن توصیه فراوان شده است. در مهدقرآنی به کودک گفته می‌شود که باید پیش از غذا خوردن دعای رزق را بخوانند. جالب این‌که والدین عنوان می‌کنند در منزل به هنگام غذا خوردن کودک به طور خودآگاه شروع به خواندن دعای رزق هنگام خوردن غذا می‌کند.»

وی می‌افزاید: «عمده‌ترین مفاهیمی که به کودکان آموزش داده می‌شود، تقدم در سلام کردن، احترام به پدر و مادر، دعا کردن هنگام غذا خوردن و دعاهایی هستند که با هدف نهادینه شدن آداب اسلامی به کودک آموزش داده می‌شوند. مهدکودک به طور کلی دوره‌ حساسی است که کودک را برای ورود به مدرسه آماده می‌کند و مهدهای قرآنی نیز کودک را با هدف نهادینه کردن مفاهیم قرآنی با نگرشی اسلامی و قرآنی همراه با استناد به قرآن و عترت روانه مدرسه می‌کنند.» 

این مدیر موسسه قرآنی همچنین اظهار می‌کند که هیچ نوع موسیقی در مهد‌های قرآنی به کودک آموزش داده نمی‌شود و در مقابل، مطالب قرآنی با زبانی شعرگونه روایت می‌شوند.

توجه ویژه به حفظ قرآن 
در مهدهای قرآنی آموزش حفظ موضوعی قرآن کریم بیشتر از هر موضوعی مورد توجه قرار می‌گیرد. 

مدیر موسسه قرآنی رضوان القرآن و العترت در این باره اظهار می‌کند: «حفظ موضوعی قرآن با روش‌های نمایشی کمک می‌کند تا آیات قرآن برای کودک کاربردی شوند. موضوعاتی مانند سلام کردن، اجازه گرفتن و احترام به والدین و جست‌وجو نکردن در احوالات دیگران، از مهم‌ترین عناوین حفظ موضوعی کتاب آسمانی در مهد‌های قرآن به شمار می‌آیند.»

داستان برای کودک بسیار جذاب است و همه افراد به یقین حتی یک داستان را از کودکی خود به یادگار در ذهن خود نگه داشته‌اند. به گفته «سالم» یکی دیگر از مواردی که در مهد‌های قرآنی آموزش داده می‌شود، داستان‌های قرآنی است. داستان‌های حضرت یوسف(ع)، حضرت یونس(ع)و حضرت ابراهیم(ع) در قالب کارگاه‌های خلاقیت و نمایش برای بچه‌ها روایت می‌شوند.

این مدیر موسسه قرآنی یادآور می‌شود: «تمرین و تکرار در میان همسالان کمک می‌کند تا کودک مفاهیم را به گونه‌ای یاد بگیرد که همواره بتواند از آن استفاده کند.» 

به نظر می‌رسد قرآن و مفاهیم دینی را می‌توان با خلاقیت هنری به گونه‌ای به کودک آموزش داد تا ملکه ذهن او شود.