حجت‌الاسلام  سیدمحمد علی ایازی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اظهار کرد: در حوزه عزاداری امام حسین(ع) یک هدف و آرمان اصلی وجود دارد که باید براساس آن ابتدا دلایل و اهداف حسین بن علی(ع) از قیام عاشورا تبیین و بررسی شوند. همچنین باید بررسی کنیم که برای معرفی بهتر قیام امام حسین(ع) از چه شیوه‌هایی بهره ببریم تا مخاطب به خوبی با فلسفه قیام سیدالشهدا (ع) آشنا شود. 

وی اظهار کرد: نگرانی متفکران و اندیشمندان اسلامی این است که با توجه به اهداف قیام عاشورا، آیا واقعا امروزه در محافل عزاداری، مردم با فلسفه و اهداف قیام عاشورا آشنا می‌شوند؟ آیا آرمان‌های امام حسین(ع) به افراد شناسانده می‌شوند؟ آیا دراین میان کسی به کج‌راهه هدایت نمی‌شود و کسانی از این فضا استفاده نمی‌کنند تا به جای تبیین اهداف عاشورا مسایلی را مطرح کنند که در حقیقت عاشورا جایی نداشته‌اند؟ 

این محقق دینی یادآور شد: متاسفانه امروزه در برخی محافل عزاداری مباحثی مطرح می‌شوند که نه تنها حقیقت ندارند بلکه تخریب کننده شخصیت و قیام راستین امام حسین(ع) و یاران ایشان هستند و این مباحث،  در واقعیت حماسه عاشورا ریشه‌ای ندارد.

نویسنده کتاب «قلمرو اجرایی شریعت در حکومت دینی» با بیان این‌که آسیب‌های موجود در عزاداری سیدالشهدا(ع) را می‌توان در سه عامل اصلی خلاصه کرد، گفت: قسمتی از تحریفات در عزاداری‌ها به گذشته به‌ویژه دوره حکومت صفویه باز می‌گردد که فلسفه و آرمان‌های امام حسین(ع) به موضوع فرعی و در راستای گریاندن مردم به هر قیمت و روشی و اساسا به موضوعی اصلی تبدیل شد. اکنون نیز در بسیاری از مراسم به‌جای این‌که حماسه حسینی را که راه جاوید ماندن انسان‌هاست به افراد نشان داده شود، برخی افراد مسابقه‌ای راه انداخته‌اند که هر کس بیشتر گریه کند ثواب بیشتری نصیب او خواهد شد! گاهی برای رسیدن به این مقصود نیز با استفاده از تحریفات از هر روش نادرستی استفاده می‌شود تا افراد را به گریه وادارند، در حالی که بسیاری از این روش‌ها از دیدگاه شرع و عقل دارای اشکال فراوانی‌اند.

 نویسنده کتاب «سیر تطور تفاسیر شیعه» عنوان کرد: مشکل بعدی برخی محافل عزاداری این است که افراد کم‌سواد میدان‌دار گرداندن عزاداری‌ها شده‌اند و بدون مطالعه در تاریخ اسلام و شناخت اهداف و آرمان‌های امام حسین(ع) مطالبی را بیان می‌کنند که واقعیت ندارند. بی‌سوادی یا کم‌سوادی برخی  مداحان نیز مصیبتی است که جامعه را گرفتار تحریفات و گمراهی خواهد کرد. 

ایازی با بیان این‌که در گذشته مقتل‌خوانی و بیان اهداف عاشورا به عهده مراجع تقلید و فقها بود، گفت: امروزه جای خالی بزرگان در برخی منبرهای سخنرانی عزاداری‌ها دیده می‌شود و گاهی نیز دیده می‌شود افرادی که سواد و معرفت دینی کافی ندارند، مباحث مربوط به عاشورا را بیان می‌کنند. بیان حوادث عاشورا به وسیله افراد کم‌سواد، مهم‌ترین عامل تحریف عاشوراست. 

وی درباره سومین عامل تحریف حقیقت عاشورا در عزاداری‌ها گفت: برخی افراد هم با هدف‌های از پیش تعیین شده و با تعمد به جای بیان اهداف و پیام‌های عاشورا، عزاداری را به مقوله‌ای مانند سرگرمی بدل کرده‌اند. البته نباید غافل شد که در برخی مجالس اشعار خوبی هم خوانده می‌شوند، اما گاهی این مجالس خوب انعکاس پیدا نمی‌کنند و مجالس کم‌مایه از مخاطبان بیشتری برخوردار می‌شوند.

وی با اشاره به نقش تعیین کننده صدا و سیما در ترویج عزاداری‌های درست گفت: صدا و سیما نباید مراسمی را که ریشه حقیقی در تعریف اهداف و ابعاد عاشورا ندارد، پخش کند تا کمکی به ترویج انحرافات دینی نکرده باشد.

این محقق و نویسنده دینی، بررسی آسیب‌های عزاداری را از راهکارهای مهم برطرف کردن انحرافات عزاداری سیدالشهدا(ع) دانست و اظهار کرد: باید کتاب‌هایی که به بررسی ابعاد عاشورا پرداخته‌اند، در جامعه معرفی و قسمت‌هایی از این کتاب‌ها در مجالس عزاداری خوانده شوند. همچنین شاعران برجسته کشور شعر‌های معنادار و مستند را در اختیار مداحان قرار دهند تا شعر‌های بی‌مفهوم و دارای مباحث انحرافی در جمع عزادارن خوانده نشوند. مهم‌ترین راهکار هم این‌ است که روضه‌های دارای شبهه از طریق صدا و سیما پخش نشود تا در جامعه گسترش پیدا نکنند. همچنین ضرورت دارد افراد با سواد و مسلط به مسایل تاریخ اسلام با بیان مستدل، تاریخی و علمی به معرفی ابعاد و اهداف قیام امام حسین(ع) بپردازند.

ایازی در پاسخ به این سوال که برای شناخت ابعاد شخصیتی امام حسین(ع) و اهداف عاشورا مطالعه چه کتاب‌هایی را توصیه می‌کنید، گفت: کتاب «بررسی تاریخ عاشورا» به قلم دکتر محمد ابراهیم آیتی، کتاب «حماسه حسینی» به قلم استاد شهید مطهری، کتاب «از عاشورای حسین تا عاشورای شیعه» به قلم محمد اسفندیاری، کتاب «تحریف‌شناسی عاشورا» به قلم محمد سیرتی و کتاب «ابوالشهدا» به قلم عباس عقاد (نویسنده مصری) منابع خوبی برای شناخت و تبیین آرمان‌ها و اهداف عاشورا به شمار می‌آیند.

وی افزود: همچنین کتاب «عاشورا، عزاداری، تحریفات» به کوشش جمعی از مدرسین حوزه علمیه قم و ویرایش محمدعلی کوشا، با هدف بررسی آسیب‌های عزاداری امام حسین(ع) از سوی انتشارات صحیفه خرد منتشر شده‌است. در این کتاب همه راهکارهای از میان بردن تحریفات عزاداری‌ها به خوبی بیان شده‌اند.