کمالپورتراب در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با گله از وضع نشر کتابهای موسیقی عنوان کرد: متاسفانه برخی تنها با اتکا به آشناییشان با زبان خارجی و بدون اینکه کمترین شناختی از مفاهیم عمیق موسیقی داشته باشند، به ترجمه میپردازند و بهاین ترتیب لطمه جبرانناپذیری به هنر موسیقی وارد میکنند.
مولف کتاب «تئوریهای موسیقی» گفت: موسیقی کاری علمی است و مترجم کتابهای موسیقی حتما و ضرورتا باید موسیقیدان و آشنا به مفاهیم تئوریک این هنر باشد.
پورتراب اظهار کرد: بسیاری از موسیقیدانان امروزه به لحاظ ارایه کردن تئوری موسیقی ضعیفاند و بهدنبال تحقیق، تالیف و ترجمه نیستند. به همین دلیل، شاهد کتابی از سوی این افراد نیستیم.
وی افزود: گروهی هم هستند که نه ساز میزنند و نه با علم موسیقی آشنایی دارند. این گروه فقط به زبان خارجی مسلط هستند و کتاب را برای کتاب شدن ترجمه میکنند. این افراد بدون کمترین شناخت از اصطلاحات رایج و تخصصی موسیقی، سبب سردرگمی خوانندگان میشوند.
پورتراب توضیح داد: مثلا واژه «کلید» در موسیقی دارای یک معنای خاص و تخصصی است. این واژه با کلیدی که ما با آن در خانه را باز میکنیم، فرق دارد و ضروری است مترجم این تفاوتها را درک کند. متاسفانه بسیاری از کتابهای رایج ترجمه شده موسیقی پر از الفاظ دشوار و نامانوس هستند و کاملا مشخص است مترجم هیچگونه آشنایی با مبانی موسیقی ندارد.
نویسنده کتاب «مقدمهای بر مبانی آهنگسازی» گفت: به نظرم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید نظارت بیشتری بر انتشار کتابهای موسیقی داشته باشد. اکنون نظارت بر کتابهای موسیقی از بعد غیرفرهنگی انجام میشود، در صورتی که کتاب موسیقی موضوعی علمی و تخصصی است و حتما باید چند متخصص بر محتوای آنها نظارت کنند.
پورتراب همچنین به راهکاری برای توسعه فرهنگ کتابخوانی موسیقی اشاره کرد و گفت: برای اینکه موسیقی، علمی و تخصصی شود، لازم است تعداد موسسات هنری افزایش یابد.
وی بیان کرد: هنرجوی موسیقی باید به طور علمی و تخصصی با مفاهیم موسیقی آشنا شود لازم است به مطالعه ترغیب شود تا ترسی از خواندن کتابهای موسیقی نداشته باشد.
این چهره ماندگار موسیقی کشورمان اظهار کرد: قبلا در تهران یک هنرستان موسیقی داشتیم که حالا به دو باب افزایش یافته ولی این کافی نیست. خودم پیش از این رییس یکی از این هنرستانها بودم و شاگردهایی مانند حسین علیزاده داشتم که اکنون از لحاظ نوازندگی و اجرا در ارکستر مورد تایید همه است.
پورتراب گفت: بسیاری از چهرههای نامدار موسیقی ایران مانند شهداد روحانی، علی رهبری و هوشنگ ظریف شاگردان من بودهاند.
این موسیقیدان اختصاص ندادن زمان برای تالیف کتاب یا کمبود وقت را از دلایل تولید نشدن کتاب در این حوزه دانست و گفت: شهداد روحانی با این وجود که نوازنده و رهبر شناختهشده ارکستر در جهان است اما وقت برای ترجمه یا تالیف کتاب ندارد.
وی تاکید کرد: هر چند این بزرگان وقت برای ترجمه و تالیف کتاب موسیقی ندارند اما اگر کتاب بنویسند، بسیار خوب است. باید کار به این متخصصان واگذار شود تا به تالیف و ترجمه ناشیانه کتابهای موسیقی پایان داده شود.
این پژوهشگر گفت: دلیل این که کتاب «تئوری موسیقی» به چاپ پنجاهم رسیدهاست، آن است که آن را تخصصی و به زبان ساده نوشتهام و همه از محتوای این کتاب خوششان آمدهاست.
پورتراب اظهار کرد: یک معمار تجربی شاید بتواند یک ساختمان دوطبقه بسازد، اما حتما باید معماری باسواد و متخصص ساختمانی 20 طبقه را بسازد. علم موسیقی هم مانند علم معماری است. امروزه ما به متخصصان موسیقی برای تدریس، تالیف و ترجمه نیاز داریم.
مصطفیکمال پورتراب متولد 1303 تهران است. وی دوره تحصیلات تکمیلی موسیقیاش را در دانشگاه سوربن فرانسه به پایان رساندهاست. پورتراب از 1324 تدریس موسیقی را آغاز کرد. وی سال 1340 سرپرستی یکی از ارکسترهای وزارت فرهنگ و هنر ایران را بهعهده گرفت. همچنین طی 1350 تا 1352 مدیر هنرستان موسیقی ایران شد. بعد از انقلاب اسلامی ایران، پورتراب به تدریس هارمونی و کنترپوان بهطور خصوصی ادامه داد و پس از گذشت چند سال تدریس را در دانشکده موسیقی دانشگاه هنر و دانشگاه آزاد آغاز کرد.
از این نویسنده تاکنون کتابهایی مانند «تئوری موسیقی» و «مقدمهای بر مبانی موسیقی» از سوی نشر چشمه و «آهنگهای برگزیده برای پیانو» از سوی نشر سرود به چاپ رسیدهاست. همچنین به قلم این موسیقیدان تاکنون 12 کتاب ترجمه و منتشر شدهاست.
دوشنبه ۲۷ آبان ۱۳۹۲ - ۱۲:۳۹
نظر شما