نگاهی اجمالی به کتاب «مبانی جامعهشناسی در ورزش»
انعکاس یافتههای علمی خارجی همراه با تحلیلهای ایرانی
کتاب «مبانی جامعهشناسی در ورزش» را باید اثری جامع در نظر گرفت که منعکس کننده یافتههای این حوزه توسط محققان و نظریهپردازان حوزه تربیت بدنی و ورزش و همچنین دریافتهای علمی مولف ایرانی آن است. این کتاب اثر دکتر نادریان جهرمی است که از سوی نشر بامداد کتاب منتشر شده و این نشر تخصصی ورزشی درنظر دارد چاپ و ویرایش جدید این کتاب را نیز وارد بازار آثار مکتوب ورزشی کند.
درباره نقاط ضعف و قوت این اثر مکتوب باید گفت که در گام نخست، آغاز و همچنین توالی صحیح مطالب، نقطه قوتی انکارناپذیر برای این کتاب و نویسنده آن محسوب میشود، آنجا که بحث درباره کلیات جامعهشناسی ورزشی با ارایه تصویری از زیرشاخههای جامعهشناسی و اصول کلی و روشهای تحقیق در جامعهشناسی آغاز میشود تا مخاطب اثر پس از کسب آمادگی لازم، با تعریفی از جامعهشناسی روبهرو شود. سایر مطالب این مقوله نیز به شکلی قابل قبول پیگیری میشود و همانگونه که گفته شد، توالی صحیح، بر قوام مطلب میافزاید.
نکته دیگر اینکه تعیین سرفصلهای این اثر مکتوب حوزه ورزش به گونهای شکل گرفته که هم تداوم بحث را به شکلی علمی فراهم آورده و هم از این کتاب، یک مکتوب با ویژگیهای کتاب دانشگاهی ساخته است. یکی از ادله اثبات این مدعا، جدا بودن و قابل مطالعه بودن هریک از فصلها آن هم در عین وحدت و یکپارچگی بحث در سراسر کتاب است.
تلاش دکتر نادریان جهرمی که تاکنون حدود 10 اثر مکتوب ورزشی را روانه بازار کتاب کرده است، در این نوشتار بر این بوده که به قواعد علمی و راهکارهای عملی و ملموس بهای بیشتری بدهد و از این نظر کتاب مبانی جامعهشناسی در ورزش را به صراحت میتوان یک اثر مکتوب «علمی_کاربردی» دانست، اثری که خود مولف نیز هرگز بر بینقص بودن آن اصرار ندارد؛ اگرچه چند عیب محدود که میتوان بر این کتاب منتصب دانست، اغلب لطمهای بر وجهه علمی آن وارد نمیسازد، بلکه تلاش نشر بامداد کتاب(ناشر اثر) را قدری در حوزه حرفهای آمادهسازی و انتشار این کتاب به چالش میکشاند. نخست، طراحی روی جلد این کتاب که در نگاه اول، زیبا به نظر میرسد، منعکس کننده محتوای کلی چنین کتابی نیست و وجود تصویری از چهره مضطرب تماشاگران فوتبالی جایگرفته در قاب توپی آن هم از جنس فوتبال، میتواند انعکاسی از یک یا دو بحث کتاب باشد، در حالی که انتظار میرود روی جلد چنین کتابی با طرحی خلق شده توسط یک هنرمند طراح آگاه به موضوع جامعهشناسی یا نشات گرفته از اندیشه فردی مسلط به حوزه جامعهشناسی صورت گرفته باشد.
فارغ از فرم ظاهری کتاب که در شکل حاضر هم غیرمرتبط به نظر نمیرسد، استفاده تصاویری از ورزش و ورزشکاران غیرایرانی در سراسر کتاب، قدری برای یک کتاب تالیفی غیرمنتطقی جلوه میکند و به یقین استفاده از تصاویر تزیینی ایرانی میتوانست به ملموس شدن مباحث کمک کند.
همچنین باید گفت که ورزش ایران نیازمند چنین تالیفی است و این کتاب با تمام بضاعت قابل قبولش به ویژه از منظر علمی، نیازی انکارناپذیر برای جامعه ورزشی ما محسوب میشود و به این دلیل باید اهتمام و جرات دکتر نادریان جهرمی برای تالیف چنین کتابی را ستود.
تورق سریع کتاب
در کتاب «مبانی جامعهشناسی در ورزش» از 14 فصل تشکیل شده است، ابتدا «کلیاتی درباره جامعهشناسی ورزش» ارایه میشود و فصل دوم این اثر مکتوب «تحلیل انواع فعالیتهای ورزشی» را دربر میگیرد. در این فصل مولف کتاب به ارایه دیدگاههای مختلف درباره بازی میپردازد.
دکتر نادریان جهرمی در فصل سوم «نگاهی به گذشته ورزش» میاندازد و در فصل چهارم «دیدگاه و نظریههای جامعهشناختی پیرامون تربیت بدنی و ورزش» را تشریح میکند. «ورزش و اجتماعی شدن» عنوان فصل پنجم این کتاب است که از جمله موضوعات مهم مطرح شده در آن میتوان به «موقعیت ورزشکار اجتاماعی شده در جامعه»،«مشارکت ورزشی افراد» و «نظریه ستیز و اجتماعی شدن» اشاره کرد.
از آنجا که رابطه فرهنگ و تربیت بدنی از اهمیت بالای برخوردار است، در فصل هفتم کتاب، چنین رابطهای همراه با روند جهانی شدن فرهنگ و برنامه ملی در ورزش، نقش نیروهای متخصص ورزشی و ورزشکاران در انتقال فرهنگی و همچنین فرهنگپذیری تربیت بدنی و ورزش بررسی میشود.
«ناهنجاریها و انحراف در ورزش» موضوع قابل تاملی است که محور فصل هشتم کتاب را به خود اختصاص داده است. در این فصل، انحراف در ورزش از سه دیدگاه «مطلقگرایان»،«نسبیگرایان» و «جانشین» تعریف میشود و پس از بررسی موضوعاتی نظیر مبانی تاریخی و علل استفاده از مواد نیروزا در ورزشکاران به عنوان یک انحراف، موضوع اخلاق ورزشی و انحراف در ورزش مطرح میشود.
«اوقات فراغت و فعالیتهای ورزشی»، «ورزش، سیاست و دولت»، «ورزش و اقتصاد» و «فعالیتهای ورزشی در آینده» عنوان فصلهای بعدی این کتاب را تشکیل میدهند.
نظر شما