دوشنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۲ - ۰۸:۵۰
علی عبداللهی: طنز شفاهی ایران با خودسانسوری، لطمه می‌بیند

علی عبداللهی، معتقد است که طنز شفاهی ایران در اوج ایستاده و قابل قیاس با کشورهای دیگر نیست، این شاعر و مترجم گفت: طنز شفاهی به محض آن‌‌که به صورت مکتوب درمی‌آید، به دلیل ممانعت‌های ذهنی و خودسانسوری‌هایی که در ذهن شاعران وجود دارد، به متنی معمولی بدل می‌شود./

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، عبداللهی گفت: به دلیل ممانعت‌های ذهنی و خودسانسوری‌هایی که در ذهن شاعران ما وجود دارد، طنز به یک متن معمولی تبدیل می‌شود. اما در طنز شفاهی و لطیفه و مطایبه پیشرو هستیم.

این شاعر گفت: آنچه شعر امروز فارسی کم دارد، طنز است. طنز چنانکه باید و شاید در شعر فارسی جا نیفتاده‌است. البته برخی شاعران در روزگار ما مانند عمران صلاحی، اکبر اکسیر و رسول یونان شعرهای طنز درخشانی سروده‌اند. تعداد این شاعران طنز پرداز معدود است. این شاعران هم دو دسته‌است. دسته نخست کسانی‌اند که طنزشان آشکار و نمایان است و گروه دوم شاعرانی‌اند که طنز زیرپوستی و پنهانی می‌سرایند. شعرهای عمران صلاحی و رسول یونان در دسته دوم می‌گنجند.

شاعر مجموعه شعر طنز «بادها شناسنامه مرا بردند» ادامه داد: یکی از ضعف‌های عمده ادبیات ما این است که شاعرانمان خیلی جدی و به اصطلاح عصا قورت داده شعر می‌نویسند؛ این در حالی است که طنز شعر می‌تواند گسترده‌تر باشد. بسیاری از مفاهیم می‌توانند وارد شعر شوند که حیطه‌های دیگر را هم در بر بگیرد. طنز می‌تواند به گونه‌ای شکل گیرد که صرفاً به معنای خنداندن نباشد. همان‌طور که مثال زدم، طنز می‌تواند پنهانی باشد.

وی در مقایسه‌ای میان شعر طنز آلمانی و طنز فارسی گفت: طنز در شعر  بر زبان استوار است. این موضوع، شامل همه زبان‌‌ها می‌شود. معمولاً وقتی شعر طنز از زبانی به زبان دیگر ترجمه می‌شود، یا نیاز به بازسرایی دارد، یا هیچ چیز از آن باقی نمی‌ماند. معمولاً حافظه زبانی یک ملت باعث می‌شود که آنان طنز را بفهمند. اگر بخواهیم شعر طنز را مستقیم ترجمه کنیم شعر را زخمی کرده‌ایم و طنز موجود در آن مخدوش می‌شود.

شاعر مجموعه شعر «هی راه می‌روم در تاریکی» افزود: مجموعه شعری از «هاینریش هاینه» را با نام «درختان ممنوع» ترجمه کرده‌ام. شعرهای این شاعر بیشتر به ریشخند گرفتن سیاستمداران، آدم‌ها، ناشران و حتی شاعران زمان خودش مربوط می‌پردازد. در این موارد هر جا که مخاطب ایرانی با موضوعات بومی آن کشور آشنا نبوده، نتوانسته‌است موقعیت‌های مختلف را درک کند و در مجموع نتوانسته‌است طنز را بفهمد. 

عبداللهی یادآور شد: طنزهای ما هم همین‌طور است. اگر بخواهیم طنز بومی خود را ترجمه کنیم با همین مشکل روبه‌رو خواهیم بود. خارجی‌ها شاید بسیاری از موضوعات مطرح شده در شعر طنز فارسی را نفهمند. طنز در واقع به بازی گرفتن موقعیت است. کتاب دیگری ترجمه کرده‌ام که در آن مولف موقعیت‌های طنز بزرگان را به رشته تحریر در آورده‌است.

شاعر مجموعه شعر «درود بر نهنگ» گفت: حرکت جریان طنز ایران رو به جلوست. کارهای اکبر اکسیر را نگاه کنید. طنز در آثار او بسیار قوی است و یا آثار سعید بیابانکی و ناصر فیض را بخوانید. این شاعران طنزهای خوبی می‌نویسند.

وی افزود: بعضی  شعرهای طنز موقعیت‌های ایرانی را به طنز می‌کشند و بعضی‌ها هم حالت عمومی‌تری دارند و قابل انتقال به فرهنگ دیگری هستند. به گمانم هنوز خیلی جا دارد که شعر معاصر ایران به طنز بپردازد و شاعران، آدم‌ها، مفاهیم و موقعیت‌های مختلف را با زبان شعر طنز بیان کنند.

علی عبداللهی متولد بیرجند، شاعر و مترجم زبان آلمانی است. «هی راه می‌روم در تاریکی»، «این است که نمی‌آید»، «درود بر نهنگ» و «بادها شناسنامه مرا بردند» نام مجموعه‌های شعر اوست.

وی همچنین تاکنون بیش از سی عنوان کتاب ترجمه کرده‌است که از این میان می‌توان به کتاب‌های سکوت آینده من است(مجموعه شعرهای عاشقانه اریش فرید)، اکنون میان دو هیچ(مجموعه شعرهای نیچه)، کتاب ساعات و روایت عشق و مرگ(شعرهای ریلکه)، مفهوم زمان(هایدگر)، جیم دگمه و لوکاس لوکوموتیوران(میشائیل انده)، جیم دگمه و سیزده قلوهای وحشی(میشائیل انده)، آهوجان میهمان ماست(ارسکین کالدول)، سوگسروده‌های دوئینو و اشعار دیگر(شعرهای ریلکه)، قورباغه‌ها جدی جدی می‌میرند(گزینه شعر آلمانی زبان)، عاشقانه‌های آلمانی(یکصد شعر عاشقانه آلمانی زبان از قرون وسطا تاکنون)، هرگز مگو هرگز(گزینه شعرهای برتولت برشت)، یکصد سال شعر آلمانی زبان(دوزبانه)، درختان ممنوع (شعرهای هاینریش هاینه)، عاشقانه‌های هرمان هسه، بر محراب تو بز سپید من(شعرهای سافو شاعره یونان باستان)، چهل و سه داستان عاشقانه، نقطه، سر خط (داستان اروپایی و آلمانی)، آمریکا (فرانتس کافکا)، رویا در رویا (آنتونیو تابوکی)، فیل (داستانک‌های فلسفی برتولت برشت)، و شام بود و صبح بود (داستان‌های کوتاه هاینریش بل) اشاره کرد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط