به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مجتبی شهیدی کلهری مشهور به مجتبی تهرانی متولد سال ۱۳۱۶ در تهران و متوفای ۱۳ دیماه ۱۳۹۱ در تهران، استاد مشهور اخلاق، مرجع تقلید ایرانی و مدرس حوزه‌های علمیه تهران از جمله مدرسه مروی بود.

پدر وی حاج میرزا عبدالعلی تهرانی از شاگردان شیخ عبدالکریم حائری یزدی است. آقامجتبی تهرانی نخستین کسی بود که در تهران با وجود حساسیت حکومت پهلوی برای آیت‌الله سید مصطفی خمینی(ره) مراسم ختم برگزار کرد. وی حدود 40 سال در تهران به تدریس اخلاق و فقه مشغول بود و شاگردان زیادی داشت.

مرحوم آیت‌الله سید مجتبی آقا تهرانی تحصیلات مقدماتی را از تهران و مشهد آغاز کرد و بخش عمده تحصیلات حوزوی وی در 18 سالگی در سال 1334 هـجری ‌شمسی در قم آغاز شد. وی در 25 سالگی به اجتهاد رسید. مرحوم آیت‌الله آقا تهرانی از سال 1347 ‌مدت سه سال را در نجف گذراند و از سال 1351 شمسی ضمن اقامه نماز جماعت در مسجد جامع بازار، جلسات اخلاق و تفسیر را برگزار کرد. وی به درخواست استادش امام  خمینی(ره) به جمع‌آوری فتاوا و تنظیم صحیح‌ترین نسخه از رساله عملیه و مناسک حج ایشان پرداخت که این اثر در سال1343 شمسی به چاپ رسید. مرحوم آیت‌الله آقا تهرانی دروس خارج خود را از سال 1357 در خانه و سپس از سال 1364 در مدرسه مروی ارایه داد. وی پس از انقلاب به استقبال مسوولیت‌های اجرایی نرفت و به کار فقهی و تبلیغی اشتغال داشت.

مرحوم آیت‌الله آقا تهرانی ۱۲ دیماه ۱۳۹۱ در  ۷۵ سالگی درگذشت و آیت‌الله  خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، بر پیکرش نماز گزاردند و پیکر وی همزمان با اربعین در حرم حضرت عبدالعظیم‌الحسنی به خاک سپرده شد. در پی درگذشت این عالم دینی، آیت‌الله  خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، در پیام تسلیتی، وی را عالم ربانی خطاب کردند و درگذشت او را ضایعه‌ای برای حوزه علمیه و روحانیت و جامعه مذهبی تهران دانستند. همچنین عده‌ای از علما و مراجع تقلید و جمعی از مقامات لشگری و کشوری طی پیامهایی درگذشت وی را تسلیت گفتند.

از جمله استادانی که مرحوم آیت‌الله آقا تهرانی در محضر آنان درس آموخت، می‌توان به ادیب نیشابوری، امام خمینی، آیت‌الله‏ بروجردی، آیت‌الله گلپایگانی، علامه طباطبایی، آیت‌الله‌ داماد، آیت‌الله فرید، آیت‌الله خویی و آیت‌الله حکیم اشاره کرد.

چهره استاد اخلاق و عرفان در آینه کتاب

از آیت‌الله آقا مجتبی تهرانی(ره)‌ آثار متعددی برجا مانده است که از جمله آن‌ها می‌توان به کتاب‌های «التهذیب ‌فی ‌التفسیر ‌قرآن» و «تأدیب نفس» اشاره کرد.

انتشارات مصابیح‌الهدی، ناشر آثار مرحوم آیت‌الله آقامجتبی تهرانی(ره) این دو را از مجموعه آثار این عالم دینی‌ منتشر کرده‌است.

کتاب «التهذیب فی تفسیر القرآن» به زبان فارسی به تفسیر کل آیات جزء 30 و سوره‌های بقره و آل‌عمران می‌پردازد. این کتاب جلد نخست از مجموعه 15 جلدی تفسیر آیت‌الله آقامجتبی تهرانی است که از مجموعه سخنرانی‌های وی درباره تفسیر آیات قرآن جمع‌آوری شده‌است.

کتاب «تأدیب نفس» به موضوع تأدیب و تربیت نفس انسان می‌پردازد. این کتاب، جلد نخست از مجموعه پنج جلدی «ادب الهی» است که به تئوری‌پردازی در مسایل معرفتی اختصاص دارد. مجموعه کامل این کتاب به کلیات مباحث تربیتی از دیدگاه اسلام توجه دارد که این عالم بزرگ در جلسات عمومی به آن‌‌ها اشاره داشته‌ است.

کتاب «التهذیب فی تفسیر القرآن» در 280 صفحه و به قیمت 70 هزار ریال و کتاب «تأدیب نفس» در 328 صفحه و به قیمت 80 هزار ریال از سوی انتشارات مصابیح‌الهدی منتشر شده‌است. 

موسسه مصابیح‌الهدی چندی پیش اقدام به انتشار مجموعه‌ای 10 جلدی با عنوان «سلوک عاشورایی» کرد. این مجموعه با عنوان‌های تعاون‌ ‌و همکاری، امر به معروف و نهی از منکر، هجرت و مجاهدت، دین ودینداری، استقامت و پایداری، حق‌ و ‌باطل، عزت ‌و ذلت، غیرت دینی، بینش ‌و نگرش و شرح خطبه منا، به تحلیل واقعه عاشورا می‌پردازد.

درباره محتوای این مجموعه باید گفت که آیت‌الله آقا مجتبی تهرانی از مراجع تقلید و شاگردان مکتب فقهی، فلسفی، اخلاقی وعرفانی  امام خمینی(ره) بود. وی هر سال در دهه نخست ماه محرم به تشریح ابعاد شخصیتی حضرت سید‌الشهدا(ع) و ابعاد واقعه عاشورا می‌پرداخت. از ویژگی‌های بارز کلام آیت‌الله آقا مجتبی تهرانی در مباحث عاشورایی، پرداختن ریشه‌ای به حرکت تاریخی و تاریخساز امام حسین(ع)است. این نگاه تاریخی واقعه عاشورا را به ریشه‌‌های اسلام ناب محمدی پیوند می‌‌زند و آن را در امتداد بعثت رسول مکرم اسلام(ص) به‌‌عنوان عامل حفظ و استمرار اسلام قرار می‌دهد. در طول این مباحث، آیت‌الله آقا مجتبی تهرانی تلاش کرده‌است با اشاره به کلام امام حسین(ع) در واقعه عاشورا مبانی متعددی از ابعاد این قیام را برای ارایه ساختاری غنی از عمق واقعه عاشورا بیان کنند.

مجموعه 10 جلدی «سلوک عاشورایی» با شمارگان 75 هزار نسخه، در یکهزار و دویست صفحه و به قیمت 547 هزار ریال از سوی موسسه فرهنگی مصابیح‌الهدی منتشر شده‌است.

یکی دیگر از آثاری که از این عالم دینی به رشته تحریر درآمده است، مجموعه «اخلاق الاهی» نام دارد. اتفاقا به تازگی چهاردهمین جلد از مجموعه «اخلاق الاهی» شامل درس‌های آیت‌الله مجتبی آقاتهرانی درباره اخلاق و عرفان از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. 

جلد چهاردهم مجموعه اخلاق الاهی از دو بخش با عنوان اصول و موانع پیوندها تشکیل شده‌است که در آن، مباحثی مانند عدل و ظلم، انصاف و بی‌انصافی، خوش‌خلقی و بدخلقی، حسن ظن و سوءظن(خوش گمانی و بدگمانی)، عیب‌پوشی و عیب‌جویی، پیوند با خانواده، پیوند با خویشان(صله رحم)، پیوند با همسایه(حسن همجواری) و اصلاح پیوندها(اصلاح ذات البین) ارایه شده‌اند.

درباره درس‌های معنوی آیت‌الله مجتبی آقاتهرانی که محور اصلی این کتاب قرار گرفته‌اند، باید گفت که این درس‌ها از جنس اخلاق نظری و انتزاعی رایج نیست. همچنین تعلیمات سلوکی او با عرفان مسلکی نسبتی ندارد و درس‌های او فراتر از بازگفت تقلیدی اخلاق فلسفی و یونانی است. در واقع، مباحث آیت‌الله آقاتهرانی آمیزه‌ای از اخلاق نبوی و عرفان علوی است که با اتکا به منطق اجتهاد، از زلال آیات و روایات برگرفته و با رعایت نیاز نسل امروز سامان یافته است.

چهاردهمین جلد از مجموعه «اخلاق الاهی» با شمارگان دو هزار و پانصدنسخه، در 638 صفحه و به قیمت 180 هزار ریال، نخستین چاپ خود را در سال 1392 تجربه می‌کند.

دیگر کتابی که در این راستا می‌توان به آن اشاره کرد، کتاب «حاج آقا مجتبی» است. این کتاب تالیف شورای سردبیری موسسه پژوهشی فرهنگی مصابیح‌الهدی، گذری بر زندگی عالم ربانی، فقیه و مرجع عالیقدر آیت‌الله حاج آقا مجتبی تهرانی است.

کتاب حاضر با ویرایش جدید و اصلاحات و اضافات از سوی شورای سردبیری موسسه پژوهشی فرهنگی مصابیح‌الهدی متشکل از حجت‌الاسلام  حسین تهرانی، حجت‌الاسلام  محمد‌رضا زائری، میثم مطیعی و علی جعفرآبادی در شش بخش تدوین و تنظیم شده‌است.

بخش نخست کتاب با عنوان «حیات طیبه» مروری بر زندگینامه استاد تهرانی است.  وی در طول زندگی شریفش اخلاق را سرلوحه زندگی و کلاس‌ها و مجالس خود قرار می‌داد. در قوت علمی این فقیه بیان همین نکته کافی است که وی در طول عمر پر‌برکتش بیش از 32 مرتبه کتب اربعه شیعه را مرور کرد و بیشتر عبارات آن را در ذهن حاضر داشت.

«شجره طیبه» بخش دوم این کتاب است که به یادداشت آیت‌الله استادی درباره خاندان تهرانی اختصاص دارد. «کلام بزرگان» بخش سوم کتاب نام دارد که گزیده‌ای از پیام‌های مراجع و عالمان را درباره استاد تهرانی در خود جای داده‌است.

در بخش چهارم با عنوان «خاطرات» که بیشتر حجم کتاب را به خود اختصاص داده، گوشه‌هایی از زندگی پر‌برکت استاد در آینه خاطرات ذکر شده‌است. یکی از خاطرات از زبان یکی از مامومین مسجد این‌گونه روایت شده‌است: «یک روز در ماه مبارک رمضان رفتم خدمت حاج آقا و گفتم: من قرآن را به فارسی می‌خوانم چون خواندن عربی برایم سخت است. حاج آقا لبخند زدند و گفتند: شما همان عربی سخت را بخوان! گفتم: آخر من اینطوری چیزی نمی‌فهمم. ایشان فرمودند: تو نمی‌فهمی ولی خدا که می‌فهمد؛ شنونده باید عاقل باشد که هست! تو قرآن را برای خدا بخوان؛ ان‌شاء‌الله کم کم درست می‌شود.»

در بخش پنجم، متن پیام تصویری آیت‌الله جوادی آملی درباره حاج آقا مجتبی درج شده‌است. در بخش پایانی هم با عنوان «مصابیح‌الهدی» فعالیت‌های دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله حاج آقا مجتبی تهرانی معرفی شده‌است.

التهذیب فی‌الاصول، التهذیب فی‌الفقه‌الجعفری، تهذیب‌الاخلاق، تهذیب‌العرفان، رسائل بندگی، سرنوشت انسان، کتاب ایمان، عقاید اسلامی و التهذیب فی تفسیر ‌القرآن، از جمله آثار حاج آقا مجتبی محسوب می‌شوند که از سوی این موسسه در قالب دیجیتالی، مکتوب و چندرسانه‌ای در دست تالیف و انتشارند.

چاپ دوم کتاب «حاج آقا مجتبی» در 324 صفحه و به قیمت هفت هزار و پانصد تومان از سوی موسسه پژوهشی فرهنگی مصابیح‌الهدی منتشر شده است.

به یاد آقا مجتبی تهرانی(ره) در آغاز زمستان 92 

آیین نخستین سالگرد رحلت آیت‌الله حاج آقا تهرانی یکشنبه (یکم دیماه) در تهران برگزار می‌شود.

دفتر حفظ و نشرآثار آیت‌الله حاج آقا مجتبی تهرانی اعلام کرد که همزمان با فرارسیدن اربعین حسینی(ع)،آیین سالگرد رحلت آیت‌الله حاج شیخ مجتبی تهرانی (ره)، یکشنبه (یکم دیماه) ازساعت 9 تا 11 در مسجد بازار واقع در خیابان 15 خرداد برگزار می‌شود.

همچنین همزمان آیینی برای بانوان در خیابان بهارستان کوچه قائن، دفتر آیت‌الله حاج آقا مجتبی تهرانی(ره) برگزار خواهد شد.