به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «پژوهشهای تاریخی»، «مستندنگاری»، «پژوهشهای باستانشناسی»، «پژوهشهای زبانشناسی و ادبیات»، «پژوهشهای مردمشناسی» و «نقد و معرفی کتاب» عناوین 6 فصل کتاب «پژوهشنامه خلیج فارس» را تشکیل میدهند.
فصل نخست کتاب دربردارنده 14 مقاله پژوهشی تاریخی است که براساس موضوع آنها به ترتیب زمانی و براساس تقدم و تاخر دورههای تاریخی ایران، از عصر باستان تا دوران معاصر مرتب شدهاند. «دریاگرایی، بررسی سهم و نقش دریا در تاریخ و تمدن ایران» تالیف عبدالرسول خیراندیش، «رقابت فرانسه با انگلستان در خلیج فارس در عصر استعمار» نوشته ابوالفضل حسینی، «حاکمیت سیاسی و اقتصادی ایران بر دریای پارس در عصر سلوکی و اشکانی» به قلم محمدجعفر چمنکار و «تاثیر کشف نفت در ایران بر دیپلماسی انگلیس در خلیج فارس» تالیف محمد حسننیا برخی از مقالات این فصل کتاب را تشکیل میدهند.
فصل «مستندنگاری» شامل مستندات تاریخی است. متون، اسناد و گزارشهایی که در زمره منابع دست اول تاریخی به شمار میروند، اعم از دستنوشتههای انتشار نیافته و اسناد و متون ترجمه نشده، در تعریف این پژوهشنامه از مستندات میگنجد. «گزارشهای هربرت چیک، کنسول انگلیس در بوشهر در جنگ نخست جهانی » به قلم افشین پرتو و «ملاحظاتی در مسیر دو سفر از بوشهر به شیراز» نوشته مصطفی نامداریمنفرد عناوین دو مقاله این فصل کتاب است.
بخشی از مقالات پژوهشنامه همواره به حوزه باستانشناسی اختصاص دارد زیرا یافتههای باستانشناسی در شناسایی پیشینه و هویت فرهنگ ایرانی درباره دریای پارس اهمیتی انکارناپذیر دارند. این فصل شامل سه مقاله باستانشناسی با عناوین «گزارش اولیه شناسایی کارگاه ابزارسازی پارینهسنگی میانی از دشت ساحلی کنگان (استان بوشهر)، شمال خلیج فارس در مطالعات پله استوسن» تالیف عبدالرضا دشتیزاده، «کاوشهای باستانشناسی در محوطه نخل ابراهیمی و مغبریمی شهرستان میناب، 1386-1390» نوشته سیامک سرلک و «بندر امام حسن (ع)، پیشنهادی بر جای نام بندر باستانی سینیز در خلیج فارس» به قلم محمداسماعیل اسماعیلیجلودار است.
فصل چهارم کتاب به پژوهشهای زبانشناسی و ادبیات اختصاص دارد. در حقیقت با توجه به وسعت سرزمینهای ساحلی ایران در دریای پارس(خلیج فارس و عمان) و تنوع زبانی و گویشی ساکنان کرانهها و پسکرانههای آن، فصلی از پژوهشنامه به بررسی این موضوع میپردازد. این فصل دربردارنده چهار مقاله با عناوین «ارتباط زبان و فرهنگ: تجارت دریایی و پیوندهای فرهنگی میان خلیج فارس و اقیانوس هند» نوشته دیونیسیوس ا. اگیوس و ترجمه فاطمه رستمیراد، «دستگاه واجی گویش مینابی» به قلم سلمان ذاکری، «زبان مردم خلیج فارس، یادگار زبان زمان سعدی» تالیف احمد حبیبی بستکی و «ردپای عناصر بومی در امثال و حکم بندر لنگه» نوشته لیلا سیاوشی است.
فصل بعدی کتاب شش مقاله در حوزه پژوهشهای مردمشناسی را در خود جای داده است. «درآمدی بر مفهوم خشبات در سواحل دریای پارس» نوشته مصطفی کریمی، «صید ماهی در سواحل شمالی خلیج فارس، از آغاز تا سلطه پرتغالیها» تالیف مشترک علی بحرانیپور و الهام حیدری، «صیادی به روش سنتی در چابهار» به قلم زلیخا قرنجیک، «نِیمه، ترانه کار دریایی» تالیف محمود حیدریه، «جلوههایی از آیین محرم در میناب» نوشته عباس کریمی حاجیخادمی، «گاچاه» به قلم سهراب سعیدی و «حصیربافی در سیستان و بلوچستان، با تاکید بر گیاهان بومی سواحل جنوبی ایران» تالیف مریم پهلوانشریف مقالات این فصل را تشکیل میدهند.
«نقد و معرفی کتاب» آخرین فصل «پژوهشنامه خلیج فارس» است. این فصل به مقالاتی که به نقد یا معرفی کتابهای شاخص، علمی، جدید، بهویژه نسخههای خطی یا آثار شاخصی که درباره خلیج فارس به زبانهای خارجی منتشر شدهاند، میپردازد. «نقد و نظر درباره کتاب بریتانیا و بهرهبرداری از امتیاز کشتیرانی کارون و جاده لینج» نوشته امین تریان، «گزارشی از یک نقد کتاب: خلیج فارس، تاریخ سیاسی و اقتصادی پنج شهر بندری-1500-1730» تالیف منصور چهرازی و «مروری بر کتاب «بندرعباس» اثر «ویلم فلور» به قلم محمد حسننیا سه مقاله این فصل کتاب است.
چاپ نخست دفتر ششم «پژوهشنامه خلیج فارس» به کوشش عبدالرسول خیراندیش و مجتبی تبریزنیا در 676 صفحه با شمارگان دو هزار نسخه و قیمت 25 هزار تومان از سوی موسسه خانه کتاب روانه بازار کتاب شد.
یکشنبه ۱ دی ۱۳۹۲ - ۱۳:۰۱
نظر شما