به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين دفتر نيز چون ديگر دفترهاي سعدي شناسي كه از سوي مركز سعدي شناسي شيراز به مديريت كورش كمالي سروستاني به چاپ رسيده‌اند، دربرگيرنده مقالات ارايه شده به يازدهمين كنگره سعدي شناسي شيراز است كه در سال 86 برگزار شد.
دكتر غلامحسين ابراهيمي ديناني در مقاله‌لي با عنوان «ذهن سعدي» نوشته است: «فردوسي در 1000 سال پيش به عظمت سخن خود آگاه بود و مطمئن بود كه اين سخن، سخن جاودانه است. از نظم كاخي پي افكند كه تا ابد از باد و باران گزند پيدا نمي كند و سعدي همين گونه ادعا را در سخن خودش دارد و سخنش به شرق و غرب عالم مي‌رود، نظم و نثرش تا جامع كاشغر خوانده مي‌شود. اين اعتماد به نفس، يعني اين كه سعدي آگاهانه حرف مي‌زند و آگاه است.»
دكتر سعيد حميديان نيز در سخنراني خود با عنوان «ميان ماندن و رفتن؛ بحثي در يك بنمايه غزل سعدي» گفته است: «"ميان ماندن و رفتن" را از زنده‌ياد احمد شاملو گرفته‌ام (هر چند او ميانه‌اي با سعدي نداشت و چه به ناروا وي را "ناظم" مي‌خواند، نه شاعر). البته اين عنوان را مي‌توان به تمامي، به مصاديق ترديد و دودلي يا فرومايگي ميان دو چيز يا دو شق تسري داد و اطلاق كرد.»
وي ادامه مي‌دهد: «غزل سعدي، به رغم آنچه ناآشنايان با عوالم شعر او به نوعي "تكرار" در مضامين، تعبير يا منتسب مي‌كنند، به قدري از حيث احتوا بر زوايا و لطايف و ظرايف عشق و دلدادگي، اعم از پيدا و پنهان و شناخته و ناشناخته، غني است كه من نظيري براي آن در غزل پارسي مطلقا نمي‌يابم.»
حميديان در اين سخنراني تلاش كرده است به وجهي از غزل سعدي بپردازد كه در آن، عاشق نه راه پس دارد و نه راه پيش؛ و ميان انتخاب‌هاي گونه‌گون كه هر يك مخمصه‌اي ديگر است، توان برگزيدن يك راه را ندارد.
استاد دانشگاه علامه طباطبايي در ادامه بحث خود، به اين نتيجه مي‌رسد كه سعدي راه شطح را براي بيان اين حس و حال و فضا انتخاب كرده است، براي مثال وقتي مي‌گويد:
من از دست تو در عالم نهم روي/ وليكن چون تو در عالم نباشد. يا: روز وصلم قرار ديدن نيست/ شب هجرانم آرميدن نيست. يا: نه آزاد از سرش برمي‌توان خاست/ نه با او مي‌توان آسوده بنشست. يا: نه دست با تو درآويختن، نه پاي گريز/ نه احتمال فراق و اختيار وصول.
«حكايت‌هاي سعدي و غزل‌هاي حافظ» از حسين معصومي همداني، «سعدي، شاعر ناصح» سخنراني ضياء موحد، «معاني ويژه حروف در شعر سعدي» از حميده نوح‌پيشه، و «كارنامه سعدي‌پژوهي 1386» گزارشي از سميه طاهري از ديگر مقالات منتشر شده در اين دفتر است.
دفتر يازدهم سعدي‌شناسي در ارديبهشت 87 در شمارگان 1000 نسخه از سوي مركز سعدي‌شناسي به چاپ رسيده است.
چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۸۷ - ۱۱:۳۴
نظر شما