این مجموعه به لحاظ کمی و کیفی، مهمترین مجموعه از نشریات اقتصادی است که تاکنون منتشر شده است. در این مجموعه نشریههایی همچون «نامه اطاق بازرگانی، عصر اقتصاد، عصر اقتصاد (نامه اطاق بازرگانی تهران)، مجله اطاق بازرگانی، مجله اطاق و صنایع و معادن ایران، مجله اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و هفته نامه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران درج شده است.
تمام سعی و تلاش کارگروهی که طی سه سال گذشته مجموعه حاضر را گردآوری و تدوین کردهاند، این بود که حتی یک شماره از نشریات اتاق بازرگانی از دایره بازیابی و اسکن این مجموعه از دیده پنهان نماند؛ اما به رغم تلاش فراوان، چند شماره از برخی نشریات نظیر عصر اقتصاد، بازیابی نشد که البته تعداد آنها محدود است.
لوح فشرده یک، حاوی 194 شماره دوره نخست مجله «اطاق تجارت»، لوح دوم، شامل تصویر نشریه نامه اطاق بازرگانی و همچنین اطاق بازرگانی، لوح سوم، حاوی نشریات عصر اقتصاد و نامه اطاق بازرگانی تهران (عصر اقتصاد) و لوح چهارم، شامل دو مجموعه مجله هفته نامه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران است.
همچنین همزمان با برگزاری پنجمین همایش تاریخ مجلس از سه اثر منتشر شده از سوی کتابخانه مجلس با نامهای «جنگ جهانی اول و دوم در ایران به روایت اسناد»، «اسناد قم در دوره پهلوی اول» و «گزیدهای از اسناد کردستان مجلس اول تا پنجم شورای ملی» رونمایی شد. این سه اثر پژوهشی از جدیدترین آثار پژوهشی مرکز اسناد کتابخانه به شمار میآیند که با تلاش پژوهشگران این مرکز منتشر شده است. «جنگ جهانی اول و دوم در ایران به روایت اسناد» اثر مشترک الهام ملکزاده، زهرا حامدی و زهرا علیزاده بیرجندی است. اسناد مجموعه حاضر اعم از عریضهها، شکایات، مکاتبات دولتی میان دستگاههای مختلف درگیر تبعات جنگ و... دارای نکات دقیق و ظریفی از روند حضور منفی و موثر دول متفق از جمله انگلستان و شوروی است که در قالب مجموعهای از اسناد واصله از شهرهای مختلف ایران و یا پاسخ و گزارشهای مجلس به شاکیان و متظلمین بوده است. نکته بارز در این مجموعه خلأ معنادار اسناد مربوط به جنگ جهانی اول است که طبیعتاً ناشی از دوران فترت مجلس شورای ملی پس از انحلال و تعطیلی آن رخ داده است. از این روی بیشترین حجم اسناد مذکور به دوران مربوط به جنگ جهانی دوم و حتی سالهای پس از پایان جنگ باز میگردد. در پایان کتاب نمایهها شامل اصطلاحات، نامها، جایها، پیشهها، مناصب، ملل و نحل و خاندانها، کتابها و نشریات، سازمان و نهادها و گوناگون آمده است. «اسناد قم در دوره پهلوی اول» به کوشش سید محمدحسین محمدی منتخبی از اسناد مربوط به قم در آرشیو کمیسیون عرایض مجلس شورای ملی در عصر رضاشاه است. اسناد مزبور از میان 276 پوشه عریضه ارسالی اهالی قم در فاصله دوره ششم تا دوازدهم مجلس شورای ملی انتخاب و گزینش شده است. ماهیت این اسناد، اغلب شکوائیه و درخواستهایی در موضوعهای مختلف است که عارضان معمولا پس از عدم نتیجهگیری و ناامیدی از احقاق حق خود و رسیدگی به پروندههایشان در دستگاهها و نهادهای متولی امر، به مجلس ارسال داشتهاند. این اسناد در بدو ورود به مجلس در اختیار ادارهای با عنوان کمیسیون عرایض قرار گرفته و مهر، تاریخ و شماره میشد. «گزیدهای از اسناد کردستان مجلس اول تا پنجم شورای ملی» به کوشش اسماعیل شمس تدوین شده است. این کتاب دارای مقدمهای است در تاریخ مشروطه و وقایعی که همزمان با آن در کردستان و مجلس شورای ملی روی داده است. این اسناد شامل 240 سند است که از میان 3000 سند گزینش شده و از مجلس دوم 1327ق /1288ش تا پایان مجلس پنجم 1304ش را در بر میگیرد و حوزه جغرافیایی آنها شامل مناطق کردنشین استان کردستان، جوانرود، روانسر و مهاباد است. شیوة تنظیم اسناد بر پایه تاریخی- موضوعی است. موضوع محوری بیشتر اسناد، کشمکش و اختلاف مالکان با رعایای خود و دیگر مالکان محلی بر سر آب، ملک و زمین است ولی در کنار آن موضوعات مهم دیگری از قبیل: دخالت دولت عثمانی در غرب ایران؛ میزان رعایت حقوق اقلیتهای قومی و مذهبی؛ مشکلات زنان؛ چگونگیِ تأسیس ادارات دولتی مانند عدلیه و نظمیه و موسسات تمدنی جدید مانند مدرسه، اداره برق و مخابرات؛ اختلافات ایلی، طایفهای و مذهبی و رقابتهای مالکان و متنفذان محلی با حکام اعزامی از سوی دولت؛ تقابل شرع و عرف (روحانیون محلی با روسای عدلیه کردستان؛ اطلاعات اجتماعی شامل نام ایلات و طوایف، خصوصیات زندگی ایلی و روستایی؛ و تصاویری از جرایم و ناهنجاریهای اجتماعی مانند قتل، دزدی، فقر و انواع خشونت، نیز دیده میشود. پنجمین همایش تاریخ مجلس با عنوان «نگاهی به ساختار و کارکرد مجلس شورای ملی دورههای 19 و 20» سهشنبه (30 اردیبهشت) در ساختمان مشروطه موزه مجلس برگزار شد.
نظر شما