در این کتاب نکات مختلفی درباره سیرک توضیح داده شده و این مساله بیان شده که در مورد «سیرک» کتابهای بیشماری در سراسر دنیا به چاپ رسیده که برخی مانند «سیرک پیاده و سوار بر اسب»اثر دالسم،کتابی نه چندان کامل و برخی دیگر مانند «تاریخچه شگفتانگیز سیرک» اثر هانری تتار که به عنوان دایرهالمعارف در نظر گرفته میشود، منتشر شدهاند. هدف از نگارش این کتاب ارایه تلفیقی قابل فهم و به دور از هرگونه فضل فروشی، از تمام منابع موجود درباره سیرک است.
درباره سیرک سوال های زیادی وجود دارد. اینکه این نمایش چه نیازی را برآورده میکرده که هیچ تمدن دیگری به آنها واقف نبوده است؟ چگونه و به چه علت متحول شد؟ با توجه به اینکه شاهد دگرگونیهای بیشمار آن بودهایم. ابتدا وجه مشترکی به آنچه ما از سیرک فعلی میشناسیم نداشت زیرا نه آن نمایش بود و نه آن تماشاچی.
در گذشته دو نوع سیرک وجود داشت، سیرک عوام پسند درخور مردم عادی و سیرک متمایز برای افراد برجسته که در ادامه یکدست و همگون شد که به یک صنعت و از بعضی جهات به نوعی تلویزیون قبل از ادبیات مبدل شد، مانند هر نمایش دیگر سیرک در واقع تابع بافت اجتماعی موجود و در عین حال بازتاب آن بود. بنابر این به بهانه جنبه تفریحی آن نمیتوان سیرک را در حاشیه تاریخ رها کرد.
در بخشی از این کتاب که به تاریخچه به وجود آمدن دلقک میپردازد، آمده است: «دلقک واژه سحر انگیزی است که با سیرک خلق شد و چند سال بعد از نمایشهای سوارکاری در صحنه ظاهر شد. با این وجود نمیتوان پیشینه دقیقی نه در نمایشهای شهر و نه در نمایشهای بازار مکاره برای آن یافت. دلقک در صحنه سیرک ابتدا یک فرد دهاتی دست و پا چلفتی با لباسهای کهنه و گوناگون را مجسم میکرد و همواره یکی از ستونهای نمایشهای مردم پسند بود اما حماقت و ناشیگریاش شکل خاصی به سیرک میداد.
دلقک هنر پیچیدهای دارد. سازندگان آن شخصیت واقعی خود را به نمایش میگذارند. بنابراین اختلاف بسیاری در مفهوم دلقک به میزان شخصیتهای دارنده این نام وجود دارد. به علت خویشاوندی برخی شخصیتهای «کمدیا دل آرته» با دلقکهای صحنه نمایش، هنر دلقک را به کمدیا دل آرته منسوب میکنند. البته این قیاس عجولانه صحت چندانی ندارد و باید تحول این هنر را به دقت بررسی کرد.»
کتاب «تاریخ و افسانه سیرک» نوشته رولان اوگه در 255 صفحه، شمارگان 500 نسخه و با قیمت 12500 تومان توسط انتشارات قطره چاپ و منتشر شده است.
نظر شما