خدایار در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره جایگاه نقد در ایران اظهار کرد: معتقدم هرآنچه باید در حوزه فرهنگ اتفاق بیفتد به یک سلسله زیرساخت‌های فرهنگی نیاز دارد. در این راستا نقد نیز در مجموع به زیرساخت‌های فرهنگی نیازمند است.
وی با اشاره به تغییر سبک زندگی افراد و تاثیر آن در نقد، گفت: متاسفانه اکنون نوشتن و به مراتب، خواندن و نقد کردن چندان خریدار ندارند. باید مسئولان برای بر طرف کردن این معضل فکری جدی کنند تا مردم مطالعه و در نهایت نقد را نیز در کنار سایر مسائل زندگی جا دهند و برایش اهمیت قائل شوند.
وی ادامه داد: بخشی از آرای مردم در انتخاب نظام جمهوری اسلامی ایران، به آزادی اندیشه مربوط می‌شود. نقد نیز نوعی آزادی اندیشه است. بنابراین، شاهدیم که بعد از انقلاب اسلامی تا حدودی زیرساخت‌های فرهنگی فراهم شده است اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم.
وی با اشاره به تغییر سبک زندگی افراد و تاثیر آن در نقد، گفت: متاسفانه اکنون نوشتن و به مراتب، خواندن و نقد کردن چندان خریدار ندارند. باید مسئولان برای بر طرف کردن این معضل فکری جدی کنند تا مردم مطالعه و در نهایت نقد را نیز در کنار سایر مسائل زندگی جا دهند و برایش اهمیت قائل شوند.
وی ادامه داد: بخشی از آرای مردم در انتخاب نظام جمهوری اسلامی ایران، به آزادی اندیشه مربوط می‌شود. نقد نیز نوعی آزادی اندیشه است. بنابراین، شاهدیم که بعد از انقلاب اسلامی تا حدودی زیرساخت‌های فرهنگی فراهم شده است اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم.
عضو هیات مدیره انجمن علمی نقد ادب ایران افزود: به طور مثال تاکنون در عرصه‌های آموزش نقد کاری به معنای واقعی و مستمر صورت نگرفته است.
وی با اشاره به تاثیر سبک زندگی در ترویج فرهنگ نقد در جامعه، گفت: متاسفانه اکنون موقعیت به‌گونه‌ای است که صفحه‌های نقد روزنامه‌ها و نشریات پُربار نیستند یا اگر هستند مخاطب ندارند چون مردم آن‌قدر دغدغه‌های مانند تأمین معاش زندگی دارند که فرصت تهیه این روزنامه‌ها و نشریات را پیدا نمی‌کنند.
وی با اشاره به تاثیر سبک زندگی در ترویج فرهنگ نقد در جامعه، گفت: متاسفانه اکنون موقعیت به‌گونه‌ای است که صفحه‌های نقد روزنامه‌ها و نشریات پُربار نیستند یا اگر هستند مخاطب ندارند چون مردم آن‌قدر دغدغه‌های مانند تأمین معاش زندگی دارند که فرصت تهیه این روزنامه‌ها و نشریات را پیدا نمی‌کنند.
خدایار ادامه داد: البته چند سالی است که در بخش‌هایی از جامعه نهادسازی در حوزه نقد صورت گرفته است. به طور مثال انجمن علمی نقد ادب ایران با ریاست نصرالله امانی راه‌اندازی شده است. همچنین مجله «نقد ادبی» که تاکنون 26 شماره از آن منتشر شده است، در راستای ترویج فرهنگ نقد در جامعه است.
وی بیان کرد: در ادامه کارهایی که به منظور ترویج فرهنگ نقد در جامعه صورت گرفته است، کرسی‌های نقد ادبی در دانشگاه‌ها نیز راه‌اندازی شده‌اند که خوشبختانه مسیر خوبی را طی می‌کند.
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس افزود: بنابراین، نتیجه می‌گیریم که نهادسازی شده است اما این‌که چرا آن چیزی که می‌خواهیم در حوزه نقد رُخ نمی‌دهد، برمی‌گردد به نبود زیرساخت‌های فرهنگی.
وی توضیح داد: نمی‌شود مردم را یک‌شبه نقدپذیر کرد بلکه باید زیرساخت‌های آن و تقویت روحیه نقدپذیری افراد به‌تدریج و از نخستین دوران مدارس فراهم شود. همچنین خودِ مسئولان نیز باید روحیه نقدپذیری داشته باشند.
عضو هیات مدیره انجمن علمی نقد ادب ایران با بیان این‌که نقد نه تمجید است و نه تحقیر، گفت: هدف نقد، اعتلای دانش، نظریه و زندگی است. اگر بپذیریم که نقد باعث می‌شود یک پله بالاتر برویم، آن‌وقت نقدپذیر خواهیم بود.
خدایار با بیان این‌که با نقد می‌توان کارهای انجام شده را تقویت کرد، افزود: باید بپذیریم که با نقد است که می‌توان کاستی‌ها را مطرح کرد همچنین باید بپذیریم که نقد در جهت ارتقا است نه تحقیر.
*دراین باره بخوانید:
(1) شاکری: وقتی نقد تاثیری در تجارت کتاب نداشته باشد عملا اهمیتی پیدا نمی‌کند (اینجا)
(2) جُربزه‌دار: نشریات خانه کتاب می‌توانند نقش موثری در ترویج فرهنگ نقد ایفا کنند/ نقد، چراغی فراسوی سیاستگذاران روشن می‌کند (اینجا)
(3) کیانفر: ضرورت راه‌اندازی کتابخانه تخصصی نقد (اینجا)
(4) جعفری مذهب:جامعه ما نیاز به نقد را احساس نکرده است/ پدیده‌ای به نام «اورژانس نقد» (اینجا)
(5) حسینی: آیین نقد کتاب‌های تازه‌تالیف برگزار شود (اینجا)
(6) عبدالعلی دستغیب: بسیاری از نقدها تبدیل به مدح شده‌اند/ مسئولان برای راه‌اندازی مجامع نقد کتاب بکوشند (اینجا)
(7) رفیعی:پیش‌نیازهای نقد مطلوب و مدخلی بر اخلاق نقد (اینجا)
(8)آژند: اکثر نقدها یا نان قرض دادن است یا خرده حساب شخصی/ لزوم اهتمام دانشگاه‌ها برای ایجاد رشته نقد (اینجا)
(9)مهدوی‌راد: نقد باعث گسترش و سلامت نشر می‌شود (اینجا)
نظر شما