به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) مراسم بازدید مدیران شوراي بين‌المللي موزه‌ها (ایکوم) از موزه چاپ و کتابت ایران چهارشنبه (15 مردادماه) با حضور احمد محیط طباطبایی، مشاور رئیس پژوهشگاه میراث ‌فرهنگی، دکتر اردشیر صالح‌پور، مدرس تئاتر و پژوهشگر هنر و دکتر غلامرضا راهپیما و برخی دیگر از استادان برگزار شد. 


 

فصل اول: «پیشینه کتابت در ایران» 

نخستین فضای نمایشگاهی موزه که با شماره 2 در نقشه مشخص شده به موضوع پیشینه کتابت در ایران اختصاص دارد، یعنی از دوران آغاز نگارش در ایران (حدود 3000 ق. م) تا آخرین سبک کتابسازی و کتاب‌آرایی سنتی ایران. این آثار با تابلت‌های گلی و مهره‌های گلی (که خود مقدمه‌ای بر فن چاپ است) از نوشتارهای پروتوایلامی، نوشتار خطی ایلامی(هزاره سوم ق.م)، خطوط میخی ایلامی (هزاره‌های سوم تا اول ق.م) و نوشتار میخی پارسی، کتیبه‌های خط و زبان پارسی میانه یعنی کتیبه‌های اشکانی و پهلوی ساسانی و نیز خط اوستایی از جمله این موارد هستند که نیمه اول این فضا را به خود اختصاص داده‌اند، ویترین اول موزه هم که در همین قسمت قرار می‌گیرد به نمونه‌هایی از اثر مهرهای باستانی و نیز ابزار و ادوات نگارش برای تابلت‌های گلی تعلق دارد. 

نیمه دوم فضای این بخش به دوران اسلامی تعلق گرفته است. مکاتب تاریخی کتابت و کتاب‌آرایی سنتی ایران در دوران اسلامی با آثاری چون کتابت قرون اولیه اسلامی (قرآن‌های خط کوفی)، کتب علمی عصر سلجوقی، مکاتب نگارگری و خوشنویسی ایرانی از مکتب تبریز ایلخانی، مکتب هرات تیموری، مکتب تبریز صفوی، مکتب اصفهان صفوی و مکتب قاجاری در این بخش معرفی شده‌اند. 

فصل دوم: آغاز چاپ در ایران 

فضای شماره 3 طبق نقشه، به موضوع آغاز چاپ در ایران اختصاص می‌یابد. معرفی قدیمی‌ترین آثار موجود مربوط به چاپ و نیز معرفی ورود صنعت چاپ در ایران و شیوه چاپ سنگی در ایران در این بخش صورت می‌پذیرد، نمونه‌هایی از کتب چاپ سنگی در ویترین اول این بخش نمایش گذاشته‌اند و تصاویر مربوط به هنر گرافیک اولیه ایران که در مطبوعات چاپ سنگی این دوران وجود داشتند با آثار هنرمندانی چون صنیع‌الملک غفاری نقاش باشی، ابوتراب غفاری و میرزا رضای کلهر خوشنویس برجسته این دوران در آثاری چون روزنامه دولت علیه ایران و روزنامه‌های شرف و شرافت و نیز نخستین نمونه‌های چاپ در ایران. 




فصل سوم: ماشین های چاپ 

فضاهای شماره 4 و 5 که وسیع‌ترین بخش موزه را در بر می‌گیرد به نمایش ماشین‌های بزرگ چاپ اختصاص یافته که طبق ترتیب تاریخی به نمایش در آمده‌اند، ماشین‌های چاپ در سمت چپ این فضا قرار دارند و در سوی مقابل آن‌ها در سمت راست مسیر بازدید ویترین‌های دیواری اشیا کوچکتر مرتبط با صنعت چاپ را نمایش می‌دهند. 

فصل چهارم: چاپخانه 

فضای شماره 6 که در زیرزمین موزه قرار گرفته، به نمایش زنده یک چاپخانه قدیمی می‌پردازد که در آن دستگاه‌های چاپ که امکان راه‌اندازی دارند نصب و چیدمان می‌شوند تا فضای یک چاپخانه و محیط کار آن را به نمایش بگذارند. همچنین در این بخش کلاس‌های آموزش برگزار می‌شود. 

فصل پنجم: چاپ عکس 

فضاهای شماره 7 تا 9 به بخش شیوه‌ها و دستگاه‌های چاپ عکس در صنعت چاپ اختصاص دارد، این بخش نیز به معرفی نمونه شیشه‌های عکاسی، دستگاه‌های عکاسی شامل دوربین ذغالی، دوربین ریلی مدل سال 1973 میلادی ساخت تویوتو ژاپن، دستگاه کنتاکت 5/4 ورقی، دستگاه کنتاکت عمودی ساخت کارخانه اتوفوکس – ایتالیا، دستگاه کپی ساخت کشور آلمان از کارخانه اسکرین، دستگاه قید کپی ذغالی مدل کلیمشر ساخت آلمان، دوربین عمودی عکاسی آگفا و... می‌پردازد. 





فصل ششم: صحافی و کتابسازی 

هنر صحافی، کتابسازی و تجلید از گذشته تا دوران معاصر در فضاهای شماره 10 تا 12 معرفی می‌شوند، علاوه بر معرفی نمونه‌های مهم تاریخ هنر صحافی و تجلید و هنرمندان این صنعت، از جمله وسایل و دستگاه‌های موجود که در این بخش قرار دارند عبارتند از ماشین برش دستی کروز مجلس، دستگاه طلاکوب نعلی، میز قید کتاب (تمام چوب)، برش فلکه‌ای، پرفراژ دستی رومیزی، دستگاه طلاکوب عمودی، دستگاه چسب زن عطف (جلدسازی سخت)، قید کتاب، وارهای 10 سانتی‌متری مشکی – آبی- طلائی مخصوص طلاکوبی برای کاغذ/ مقوا/ گالینگور/ چرم، دستگاه دو سوراخ کن رو میزی، دستگاه پرس و طلاکوب، خط زن و پرفراژ دستی و پانچ کن زینگ. 

فصل پایان: کتابت و چاپ در عصر دیجیتال و دوران معاصر 

در فضاهای شماره 13 و 14 که آخرین بخش نمایشگاهی است معرفی دوره معاصر و نمونه‌های آثار چاپ در دوران حاضر و عصر دیجیتال و تکنیک‌های رایانه‌ای در کتابت و چاپ و نیز انتشار متون در فضای اینترنت و فضای مجازی به صورت مختصر ارائه می‌شود تا سیر تکاملی موضوع کتابت را به سرانجام خود برساند. 

در حاشیه این مراسم با افرادی چون احمد محیط طباطبایی، مشاور رئیس پژوهشگاه میراث ‌فرهنگی، دکتر اردشیر صالح‌پور، مدرس تئاتر و پژوهشگر هنر و دکتر غلامرضا راه‌پیما گفت‌وگوهایی انجام آمد که به‌زودی در «ایبنا» منتشر می‌شود.