خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- سحرتوکلی/فریاد شیری: در سال 1949، درست مدتی کوتاه پس از جنگ جهانی دوم و با این باور که کودکان و نوجوانان بخش اصلی از زندگی فرهنگی یک جامعه و یک کشور هستند و مسیر پیشرفت و آینده یک مملکت را هدایت می کنند و هر گز نباید نادیده گرفته شوند،این کتابخانه که بزرگترین کتابخانه تخصصی کودک و نوجوان در جهان به شمار می آید، توسط خانم یلا لپمن پایه گذاری شد. یلا به عنوان روزنامه نگاری متعهد، معتقد بود که زنان و کودکان بیشترین آسیب را پس از جنگ متحمل شده اند و به چیزی بیشتر از شکلات و آدامس نیاز دارند! چیزی که ذهنشان را تغذیه و مسیر را برای آنها روشن کند . او با مکاتبه با 14 کشور توانست بیش از چهار هزار جلد کتاب اهدایی دریافت ودر نمایشگاه مونیخ به نمایش بگذارد و همین حرکت سرآغاز تولد یک ایده برای داشتن کتابخانه ای به وسعت تمام کتاب های جهان از تمام زبان ها و فرهنگ ها برای کودکان بود.

گنجینه کتاب کودک ونوجوان
متولیان کتابخانه به مأموریت انسانی خود پایبند ماندند و ظرف مدت سه سال رسماً با هشت هزار جلد کتاب، روند امانت دادن کتاب ها و فهرست نویسی و البته استقلال مالی کتابخانه شکل گرفت و به مکان فعلی یعنی قصر بلوتنبرگ که ساختمانی قدیمی و متعلق به قرن پانزدهم است نقل مکان کرد. در حالی‌که روند اداره و کنترل کتابخانه در طول سالیان بسیار تغییر یافته است اما همواره آرمان ارزشمند و انسانی یلا لپمن مورد توجه و تأیید کتابخانه بوده وهست.

کتابخانه بین المللی کودکان مونیخ، دارای مجموعه ای نزدیک به 595 هزارعنوان کتاب به 130 زبان است که در طول سالیان متمادی گردآوری شده اند که این تعداد همچنان رو به رشد است .همچنین گنجینه ای از 67 هزار نسخه کتاب تاریخی که زمان انتشار آنها قبل از 1950 است ،جزو موارد اهدا شده به کتابخانه محسوب می شود.

کتابخانه بین المللی مونیخ با چهار نمایشگاه دائمی در قصر بلوتنبرگ با یادگارها، دستنوشته ها و اولین نسخه های چاپی نویسندگان و تصویرگران نامدار آلمانی، مانند میشل انده، جیمز کروس، اریش کستنر و بینت شرودر ، پذیرای بازدید کنندگان است.

در این کتابخانه، شاعران و نویسندگان در طول هفته برای کودکان کارگاه های آموزشی و شعر و داستان خوانی برگزار می کنند. همچنین از فعالیت های اصلی دیگر این کتابخانه اهدای بورس مطالعاتی و تحقیقاتی به پژوهشگران در زمینه ادبیات کودک و نوجوان است. هر سال ۱۵ نفر از نویسندگان، پژوهشگران و به تازگی تصویرگران ادبیات کودک، با استفاده از بورس کتابخانه، می توانند تا سه ماه، در این قصر کتاب به مطالعه و تحقیق بپردازند . بودجه این برنامه از سوی وزارت خارجه جمهوری فدرال آلمان تامین می شود.

جای پای نویسندگان و شاعران ایرانی درکتابخانه بزرگ
تاکنون بیش از 10 کارشناس ادبیات کودک از ایران با طرح ها ی پژوهشی گوناگون از این فرصت های مطالعاتی استفاده کرده اند که سعید میرهادی، وحید طوفانی، هدی حدادی، نوشین موسوی، محمد هادی محمدی، زهره قائینی، منصوره شجاعی، معصومه انصاریان، حمید رضا شاه آبادی، رضی هیرمندی و ترانه مطلوب از جمله این افراد هستند.

انتخاب بهترین ها با کلاغ سفید
از مهم‌ترین فعالیت های این کتابخانه، تهیه فهرست فستیوال کلاغ سفید است؛ فهرستی که شامل 200 اثر برتر و خواندنی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان از تمام جهان و به تمام زبان ها ست که خوشبختانه هر ساله نام نویسندگان ایرانی هم در میان سایر اسامی نویسندگان کشورهای دیگر می درخشد، آثاری چون کتاب های «ننه یخی و پسر تابستان» از مجموعه کتاب های رمان نوجوان امروز انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، «شنیدار پندار» نوشته فریده خلعت‌بری با تصویرگری علی بوذری از نشر شباویز، «دوست مظلوم من» نوشته فریبا کلهر با تصویرگری نوشین صفاخو از نشر امیرکبیر، «روبی» نوشته حدیث لزرغلامی به تصویرگری رودابه خائف از نشر افق، «نیم من بوق ابن پشم پانزده» نوشته سیدعلی شجاعی با تصویرگری علیرضا گلدوزیان از نشر نیستان و «گرگ در قفسه لباس» نوشته و تصویرگری شده توسط نیره تقوی از کتاب های راه یافته به این فهرست در سال 2013 هستند. این فهرست هر سال در جریان نمایشگاه بین المللی کتاب کودک بولونیا منتشر می شود که امسال استثنائا در نمایشگاه فرانکفورت ارائه خواهد شد و کتاب ها در غرفه کتابخانه بین المللی مونیخ به نمایش درمی آیند.

حضور پررنگ شباویز و کانون پرورش فکری
مشاهده 30 هزار کتاب به 20 زبان برای بچه ها نکته‌ای است که برای هر نویسنده و هر علاقه مند به آثار کودکان در تصور نمی گنجد. این حس بازآفرین لحظه های نابی است که همراه با کتاب ها و شخصیت های داستان ها تجربه کرده ایم؛ کتاب هایی به تمام زبان های زنده جهان همچون چینی، آلمانی، انگلیسی، فرانسوی، یونانی، ایتالیایی، ژاپنی، کاتالان، کروات، هلندی، لهستانی، پرتغالی، رومانیایی، روسی، سوئدی، صربی، اسلواکی، اسلوونیایی، اسپانیایی، چک، ترکیه ، مجارستان ، فارسی و...

دیدن پرچم سه رنگ ایران در یکی از قفسه ها ی کتاب برای ما به عنوان بازدیدکننده لذت بخش است و کنجکاو می شویم از آن قفسه بازدید کنیم. بیشتر کتاب‌ها مربوط به نشر شباویز و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است که گویا همکاری خوبی با این کتابخانه دارند.

یک اتفاق خوشایند
در سالن اصلی کتابخانه، دکتر وبر تقویم زیبایی را به ما نشان می دهد که مربوط به سال 2014 است و به سفارش و انتخاب کتابخانه و توسط یک ناشر آلمانی منتشر شده است. شعارمحوری این تقویم این است:«هر هفته یک شعر از یک کشور». نکته لذتبخش برای ما به عنوان بازدید کنندگان ایرانی این است که در تورق تقویم، به طور اتفاقی با شعری ازیکی ازشاعران کودک و نوجوان ازکشورمان مواجه می شویم:« می رقصد / می رقصد / پیراهن گل گلی ام / در باد / روی بند درخت / حیف که / من تویش نیستم ! ...»
این شعرسروده علی اصغر سید آبادی است که از کتاب « بادکنک به شرط چاقو» انتخاب شده و با ترجمه آلمانی یوتا هیملریچ و تصویرگری هدی حدادی عرضه شده است.


گروه کارشناسی درهرزبان
درادامه این بازدید ،دکتر وبراز چگونگی دسترسی به کتاب های فارسی توضیحاتی می دهد و می گوید: « برخی شاعران یا نهادها از ایران، کتاب های منتخب شان را برای ما می فرستند و اینجا برای هر زبان یک گروه کارشناس داریم که کتاب های دریافتی را بررسی می کنند.»


آشنایی با یک تصویرگر بزرگ
یک طبقه بالاتر، یک قفسه چوبی مختص کتاب های تصویر گر خوش ذوق،یعنی« بینت شرودر» تعبیه شده که حس و حال کودکانه عجیبی دارد. مجموعه سنگ های خندان و گریان و اخموی این تصویرگر خوش ذوق هر بازدید کننده ای را سر ذوق می آورد. وجود یک درمرموز و کوچک در میان قفسه ها کمی عجیب به نظر می رسد، دری که سفرش را از کشور ایتالیا آغاز کرده و حالا شخصیت های داستانی بینت شرودر را در قلب خود جای داده. آرام که بازش می کنیم صدای موسیقی نوستالژیک با قیژ و قیژی کودکانه شنیده می شود و شخصیت های قصه ها در هیبت عروسک هایی کاغذی، این سو و آن سو می روند .

رودرو با آثار خالق «مومو»
چند پله بالاتر، دری بزرگ، بخشی از خاطرات زندگی میشل آنده را به رویمان باز می کند، عصای چوبی و کلاه نویسنده و خالق آثاری چون «جیم دکمه» و «مومو»، کنار دیوار خیر مقدم می گویند. همسر ژاپنی سخاوتمندش تمام آنچه را از او باقی مانده با دست ودل بازی مثال زدنی به کتابخانه تقدیم کرده است. در این کتابخانه می شود از دالان های پیچ در پیچ گذشت و به قصه های خوانده و نخوانده سفر کرد.....
در پایان بازدید،ما هم چند خطی را به رسم یادگاری بر دفتر نظرات ثبت می کنیم ومی نویسیم:« خاطرات و رویاهای کودکی مان زنده شد» و می نویسیم:« هنوز جای بسیاری از آثار نویسندگان و تصویرگران ایرانی دراین کتابخانه بزرگ خالی است.»