خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- دوازدهم مهرماه 1393 مصادف با نهم ذی‌الحجه، سالروز درگذشت «ابوعلی الفضل بن الحسن الطبرسی» مولف تفسیر «مجمع‌البیان لعلوم القرآن» است. بررسی زندگی، آثار و تفسیر ارزشمند این فقیه، مفسر و محدث بزرگ جهان اسلام در کنار آثاری که از او در ایران به ترجمه و چاپ رسیده‌اند، محور گزارشی است که پیش رویتان قرار دارد.

حیاتی نو در حیات تفسیر شیعی
«ابوعلی الفضل بن الحسن الطبرسی» ملقب به امین‌الاسلام، صاحب تفسیر سترگ «مجمع‌البیان لعلوم القرآن» از مفاخر جهان اسلام در قرن ششم ه.ق است. او در سال 468 ه.ق دیده به جهان گشود. زادگاه او «تفرش» بوده و به همین سبب به «طَبرِسی» (به سکون ب و کسر ر) معروف و مشهور گشته است. در مقابل، گروهی از شرح‌حال‌نویسان، طبرسی را اهل طبرستان (مازندران) دانسته‌اند.

طبرسی دوران کودکی و مقدمات تحصیل خود را در مشهد گذراند و پس از چند سال حضور در مكتب و فراگیری خواندن و نوشتن و یادگیری قرائت قرآن، خود را به منظور تحصیل علوم اسلامی و شركت در جلسه درس بزرگان دین آماده کرد. طبرسی در فراگیری علومی چون ادبیات عرب، قرائت، تفسیر، حدیث، فقه، اصول و كلام بسیار کوشید و در این رشته‌ها صاحب‌نظر شد. علاوه بر این با وجودی كه در مدارس آن عصر، علومی چون حساب، جبر و مقابله رایج نبود و كسی برای فراگیری آن رغبت نمی‌ورزید، او به سوی آن علوم نیز شتافت و در آنها متبحر شد.

از مهم‌ترین استادان او می‌توان به «ابوعلی طوسی» (فرزند شیخ طوسی)، «جعفر بن محمد دوریستی»، «عبدالجبار مقری نیشابوری»، «امام موفق‌الدین حسین واعظ بكرآبادی جرجانی»، «سید محمد قصبی جرجانی»، «عبدالله قشیری»، «ابوالحسن عبیدالله محمد بیهقی»، «سید مهدی حسینی قاینی» و «شمس‌الاسلام حسن بن بابویه قمی رازی» اشاره کرد.

او حدود 54 سال در مشهد مقدس سكونت داشت و سپس بنا به دعوت بزرگان سبزوار و با توجه به امكانات بسیاری كه در آن شهر موجود بود و زمینه تدریس، تألیف و ترویج دین را برای او فراهم می‌ساخت، در سال 523 ق. راهی آن دیار شد. نخستین اقدام شیخ، پذیرش مسئولیت «مدرسه دروازه عراق» بود كه با سرپرستی و راهنمایی او، مدرسه به حوزه علمیه وسیع و بااهمیتی مبدل شد. غنای فرهنگی و علمی این مكان، سبب جذب محصلان بسیاری از دورافتاده‌ترین نقاط ایران شد و طلبه‌های جوان به عشق رسیدن به كمال و خدمت به مكتب در آن مدرسه، مشغول تحصیل شدند و علوم مختلفی چون فقه و تفسیر را از محضر طبرسی فراگرفتند؛ شاگردانی چون «رضی الدین حسن طبرسی (فرزند طبرسی)»، «قطب‌الدین راوندی»، «محمد بن علی بن شهرآشوب»، «ضیاءالدین فضل‌الله حسنی راوندی»، «شیخ منتجب‌الدین قمی»، «شاذان بن جبرئیل قمی»، «عبدالله بن جعفر دوریستی»، «سید شرف‌شاه حسینی افطسی نیشابوری» و «برهان‌الدین قزوینی همدانی».

آثار متعددی از امین‌الاسلام طبرسی به یادگار مانده است كه جملگی از فضل و دانش آن عالم كوشا و اندیشمند توانا حكایت می‌كنند. گوهرهای گنجینه آثار او عبارت‌اند:

«الآداب الدینیه للخزانه المعینیه»، «اسرار الامامه»، «اعلام الوری باعلام الهدی»، «تاج الموالید»، «جوامع الجامع»، «الجواهر»، «حقائق الامور»، «عده السفر و عمده الحضر»، «العمده فی اصول الدین و الفرائض و النوافل»، «غنیه العابد و منیه الزاهد»، «الفائق»، «الكافی الشافی»، «كنوز النجاح»، «مجمع البیان»، «مشكوه الانوار فی الاخبار»، «معارج السؤال»، «المؤتلف من المختلف بین ائمه السلف»، «نثراللآلی»، «النور المبین و روایت صحیفه الرضا علیه‌السلام».

سرانجام طبرسی پس از 79 سال زندگی بابركت در شبانگاه روز نهم ذی الحجه سال 548 ق. در شهر سبزوار به دیار حق شتافت.

تفسیر مجمع‌البیان
مجمع‌البيان، مهم‌ترین اثر طبرسی و تفسیری جامع و گویاترین تفسير شيعه از نظر ادبی و حسن تألیف است که شیعه و سنی برای آن اهمیت فراوان قایل‌اند. از دلایلی که مولف این تفسیر در تألیف آن بیان داشته، این است که او معتقد بود، دانشمندان اماميه پيش از او، حق قرآن را ادا نكرده‌اند. وى از مـيـان تـفـسيرها، فقط تفسير «تبيان» شیخ طوسی را به ديده تحسين می‌نگریست؛ هر چند آن را نيز از نـظـر تـرتـيـب و نـظـم، نـاقـص ارزیابی می‌کرد. به همین دلیل او در پی نوشتن تفسیری برآمد که شـامـل تـمـام عـلوم قـرآنـى اعم از قـرائت، اعـراب، بـيـان لغـات مـشـكـل، ذكـر مـوارد مـعـانـى و بـيان، شأن نزول، اخبار وارده در آيات، شرح و تبيين قصص، توضيح احكام و تشريح اصول و فروع دين از ديدگاه قرآن باشد.

مجمع‌البیان، از تفاسیر مهم قرن ششم به شمار می‌آید. سبک و شیوه تدوین این تفسیر در میان همه تفسیرهای اهل سنت و شیعه، چه فارسی و چه عربی بی‌سابقه و کم‌نظیر است زیرا دارای نظمی متین و خاص و همچنین مرتب با روش علمی و در عین حال، ساده است. تفسیر مجمع البیان در مسائل ادبی ( از جمله نحو و لغت و اشتقاق و تصریف و ... ) مباحث مشروح و مبسوطی دارد. به همین دلیل جنبه نحو و لغت در این تفسیر، بسیار قوی است. طبرسی در مباحث لغوی به طور دقیق با کمک اشعار عربی، مباحثی را مطرح می‌کند. از نظر نحوی و ادبی هم این اثر، مرجعی مناسب برای دیگران است. در مجموع می‌توان این اثر را تفسیری اجتهادی‌ـ‌عقلی، با سبك بیانی و ادبی دانست كه در آن از همه روش‌های صحیح در تفسیر آیات وحی كمك گرفته شده‌است. همچنین طبرسی به غیر از استفاده از سخنان اهل‌بیت (ع) از اقوال صحابه و تابعین نیز استفاده كرده‌است. این تفسیر گرچه از تفسیر «تبیان» شیخ طوسی اثر پذیرفته اما خوش‌سلیقگی و تقسیم‌بندی مباحث، در تدوین آن، زمینه فهم بهتر و گزینش روان‌تر از آن را برای علاقه‌مندان فراهم ساخته است. مجمع‌البیان حاوی ده‌ مجلد است و تدوین آن حدود 75 ماه به طول انجامیده است.

طبْرِسی در برگ‌هاي تأليف و تحقيق
• تفسير جوامع الجامع
فضل‌ بن ‌حسن طبرسي، مصحح: ابوالقاسم گرجي، دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ حوزه علميه قم، مركز مديريت، 596 صفحه، جلد 1، وزيري، چاپ دوم سال 1367، 3000 نسخه، 1500 ريال.

• تفسير جوامع الجامع
فضل ‌بن ‌حسن طبرسي، مصحح: ابوالقاسم گرجي، حوزه علميه قم، مركز مديريت، دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ، 540 صفحه، جلد 2، وزيري، چاپ دوم سال 1368، 3000 نسخه، 1500 ريال.

• تفسير جوامع الجامع
رضي‌الدين طبرسي، مصحح، ابوالقاسم گرجي، حوزه علميه قم، دفتر تبليغات اسلامي، مركز انتشارات، 1075 صفحه، (در 2 جلد)، وزيري (گالينگور)، چاپ دوم سال 1373، 1000 نسخه،10600 ريال.

• المقامع في شرح جوامع الجامع: شرح فارسي
سيد محمدجواد ذهني‌ تهراني، پيام حق، 370 صفحه، جلد 2، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1375، 1500 نسخه، 11000 ريال.

• ترجمه تفسير جوامع الجامع
فضل‌ بن‌ حسن طبرسي، مترجم: اكبر غفوري و احمد اميري ‌شادمهري، بنياد پژوهشهاي اسلامي، 584 صفحه، جلد 2، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال 1375، 1000 نسخه، 12000 ريال.

• ترجمه تفسير جوامع الجامع
فضل ‌بن‌ حسن طبرسي، مترجم: حبيب روحاني، ويراستار: ابوالحسن هاشمي، بنياد پژوهشهاي اسلامي، 544 صفحه، جلد 3، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال 1376، 1000 نسخه، 11000 ريال.

• علامه طبرسي پيشواي مفسران
محمدباقر پوراميني، سازمان تبليغات اسلامي، مركز چاپ و نشر، 184 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال 1377، 4000 نسخه، 3300 ريال.

• شرح فشرده و روان بر تفسير جوامع الجامع: سوره انفال‌و توبه پايه 7
مسعود مكارم، محمدتقي حسيني و محمد گرم‌آبدشتي، مدرسه امام اميرالمومنين (ع)،36 صفحه، رحلي (کاغذی)، چاپ اول سال 1377، 1000 نسخه، 3200 ريال.

• كشف‌البدايع: ترجمه و پاورقي تفسير جوامع الجامع
فضل ‌بن ‌حسن طبرسي، مترجم: محمدعلي روحاني‌ خراساني، ناشر مؤلف، 756 صفحه، جلد 1، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1377، 2500 نسخه.

• ترجمه تفسير جوامع الجامع
فضل ‌بن ‌حسن طبرسي، مترجم: عبدالعلي صاحبي، بنياد پژوهشهاي اسلامي، 748 صفحه، جلد 6، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال 1377، 3000 نسخه، 15000 ريال.

• ترجمه تفسير جوامع الجامع
فضل ‌بن ‌حسن طبرسي، مترجم: علي عبدالحميدي و عبدالعلي صاحبي، بنياد پژوهشهاي اسلامي، 580 صفحه، جلد 5، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال 1377، 3000 نسخه، 14000 ريال.

• كشف‌البدايع: ترجمه و پاورقي تفسير جوامع الجامع
فضل ‌بن ‌حسن طبرسي، مترجم: محمدعلي روحاني ‌خراساني، ناشر مؤلف، 756 صفحه، جلد 1، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1377، 2500 نسخه.

• تفسير و پيام آيات نماز: شامل 130 آيه: اقتباس از تفاسير: نمونه، الميزان و مجمع‌البيان
عباس عزيزي، نبوغ، 432 صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ سوم سال 1378، 3000 نسخه، 9800 ريال.

• تفسير جوامع الجامع
فضل ‌بن ‌حسن طبرسي، جامعه مدرسين حوزه علميه قم، دفتر انتشارات اسلامي، 784 صفحه، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1378، 2000 نسخه، 22000 ريال.

• فهارس مجمع‌البيان في تفسير القرآن
فضل‌ بن‌ حسن طبرسي، تهيه و تنظيم: محمدمهدي نجف، تهيه و تنظيم: هادي عظيمي، نيكتاب، 718 صفحه، جلد 1، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1378، 2000 نسخه.

• ترجمه تفسير مجمع‌البيان
فضل ‌بن ‌حسن طبرسي، مترجم: علي كرمي، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان چاپ و انتشارات، 764 صفحه، (در 16 جلد)، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1380، 2000 نسخه، 850000 ريال.

• اسهل البيان في شرح ابيات مجمع البيان
علي طهماسبي‌آملي، مؤسسه ‌فرهنگي‌ انتشاراتي‌ ائمه‌ (ع)، 288 صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ 1 سال 1380، 3000 نسخه، 9800 ريال.

• فهارس مجمع‌البيان في تفسير القرآن
فضل‌ بن‌ حسن طبرسي، تهيه و تنظيم: محمدمهدي نجف، تهيه و تنظيم: هادي عظيمي، مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي، 718 صفحه، جلد 1، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1380، 2000 نسخه.

• ترجمه تفسير مجمع‌البيان
فضل‌بن‌حسن طبرسي، مترجم: علي كرمي، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان چاپ و انتشارات، (در 16 جلد)، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1380، 2000 نسخه، 850000 ريال.

• تفسير سوره مباركه نساء از تفسير جوامع الجامع
فضل ‌بن ‌حسن طبرسي، مفاتيح قرآن، 104 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال 1381، 5000 نسخه، 3700 ريال.

• تفسير بيان: برگرفته از ترجمه تفسير عظيم مجمع‌البيان
فضل ‌بن‌ حسن طبرسي، به‌اهتمام محمد بيستوني، مؤسسه ‌انتشارات ‌فراهاني، 468 صفحه،(در 30 جلد)، جلد 1، پالتويي (شوميز)، چاپ اول سال 1381، 5000 نسخه، 22500 ريال.

• حديث‌هاي خيالي در تفسير مجمع‌البيان به همراه چهار مقاله تفسيري
نعمت‌الله صالحي‌نجف‌آبادي، كوير، 432 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ دوم سال 1382، 1100 نسخه، 35000 ريال.

• لغات القرآن الماخوذه من مجمع البيان
علي‌ پناه اشتهاردي، مطبوعات ديني، 602 صفحه، (در 5 جلد)، جلد 1، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1382، 3500 نسخه، 34000 ريال.

• لغات القرآن الماخوذه من مجمع البيان
علي‌ پناه اشتهاردي، مطبوعات ديني، (در 5 جلد)، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1382، 3500 نسخه، 32000 ريال.

• الشيخ الطبرسي (548 ــ 468 ه‌): امام المفسرين في القرن السادس حياته و آثاره
جعفر سبحاني‌ تبريزي، مؤسسه‌ تعليماتي ‌و تحقيقاتي ‌امام‌ صادق‌(ع)، 104 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال 1382، 2000 نسخه.

• شرح واژه‌هاي قرآن در ترجمه تفسير عظيم مجمع‌البيان
علي كرمي، مؤسسه ‌انتشارات ‌فراهاني، 598 صفحه، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1382، 3000 نسخه، 60000 ريال.

• تفسير بيان: برگرفته از ترجمه تفسير عظيم مجمع‌البيان تاليف: امين الاسلام و مفسر بزرگ عالم تشيع علامه طبرسي (ره)
محمد بيستوني، به‌اهتمام عباس ياري‌پور، موسسه ‌انتشارات ‌فراهاني، (در 30 جلد)، چاپ اول سال 1382، 3000 نسخه، 22500 ريال.

• شرح واژه‌هاي قرآن در ترجمه تفسير مجمع‌البيان
به ‌اهتمام عباس كرمي، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان چاپ و انتشارات، (در 31 جلد)، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1382، 2000 نسخه، 42000 ريال.

• مفتاح مجمع‌البيان
محمود لطيفي، مهدي مهريزي و حسين مغيثي، اسوه، 816 صفحه، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1383، 2000 نسخه، 32000 ريال.

• فهارس مجمع‌البيان في تفسير القرآن
محمدمهدي نجف، المجمع العالمي للتقريب بين المذاهب الاسلاميه، 752 صفحه، جلد 2، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1383، 2000 نسخه.

• تفسير پايه 8 حوزه (سوره يوسف و رعد): به ضميمه نمونه سوالات امتحاني سالهاي اخير حوزه
محمدرضا شاه‌محمدي، مهر اميرالمومنين (ع)، 40 صفحه، رحلي (کاغذی)، چاپ اول سال 1383، 800 نسخه، 4500 ريال.

• الآداب الدينيه
فضل ‌بن‌ حسن طبرسي، محقق: سيد علي عاشور، امام المنتظر (عج)، 120 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال 1383، 3000 نسخه، 15000 ريال.

• گزيده‌هايي از تفسير مجمع‌البيان
فضل بن ‌حسن طبرسي، به‌اهتمام حميد گروگان، كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، 222 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال 1384، 5000 نسخه، 10000 ريال.

• مجمع‌البيان في تفسير القرآن و الفرقان
فضل‌بن‌حسن طبرسي، اسوه، (در10جلد)، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1384، 2000 نسخه.

• پژوهش‌هاي قرآني علامه شعراني رحمه‌الله در تفاسير مجمع‌البيان، روح البيان و منهج‌الصادقين
گردآورنده:سيدمحمدرضا غياثي‌كرماني، موسسه ‌بوستان‌ كتاب ‌قم، (در 3 جلد)، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1385، 1200 نسخه، 55000 ريال.

• گلهاي سرسبد هستي ترجمه كتاب شريف و گرانقدر تاج المواليد
فضل ‌بن‌ حسن طبرسي، مترجم: غريب موسوي ‌آباداني، حضرت ابوالفضل العباس (ع)، 112صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال 1386، 2000 نسخه، 20000 ريال.

• ترجمه اعراب از تفسير قرآن طبرسي
فضل‌ بن ‌حسن طبرسي، محمود همامي، 948 صفحه، رحلي (گالينگور)، چاپ اول سال 1386، 500 نسخه، 150000 ريال.

• معجم الشواهد: شرح شواهد مجمع البيان شيخ طبرسي
سيد عطاء‌الله افتخاري، دانشگاه آزاد اسلامي واحد ياسوج، (در 2 جلد)، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1387، 1000 نسخه.

• تفسير مفردات القرآن: في ترتيب لغات مجمع‌البيان و الميزان
محمد روحي، محمدتقي فياض‌بخش، احياء كتاب، 648 صفحه، جلد 1، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1387، 1100 نسخه، 80000 ريال.

• انديشه سياسي طبرسي
محمد اكرم عارفي، مؤسسه بوستان كتاب، 128 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال 1387، 1500 نسخه، 15000 ريال.

• تفسير جوامع الجامع (سوره توبه) همراه شرح موجز
رضا خيبري، آيين احمد (ص)، 160 صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال 1387، 1000 نسخه، 20000 ريال.

• تاريخ اسلام در قرآن
فضل ‌بن ‌حسن طبرسي، مؤسسه انتشارات مرسل، 736 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال 1387، 1000 نسخه، 75000 ريال.

• تفسير مفردات القرآن: في ترتيب لغات مجمع‌البيان و الميزان
محمد روحي، محمدتقي فياض‌بخش، احياء كتاب، 648 صفحه، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1387، 1100 نسخه، 80000 ريال.

• مجمع‌البيان في تفسير القرآن
فضل ‌بن‌ حسن طبرسي، نور وحي، (در 5 جلد)، جلد 1، وزيري (سلفون)، چاپ اول سال 1388، 1000 نسخه.

• اعلام الوري باعلام الهدي (زندگاني چهارده معصوم)
فضل‌ بن‌ حسن طبرسي، مترجم: محمدحسين ساكت، اساطير، 922 صفحه، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1388، 1650 نسخه، 225000 ريال.

• طبرسي و تفسير مجمع‌البيان
علي‌اكبر شايسته‌نژاد، خانه كتاب، 122 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال 1389،2000 نسخه، 20000 ريال.

• تفسير جوامع الجامع (سوره توبه) همراه شرح موجز
رضا خيبري، آيين احمد (ص)، 160 صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ چهارم سال 1389، 1000 نسخه، 25000 ريال.

• انديشه سياسي طبرسي
محمد اكرم ‌عارفي، مؤسسه بوستان كتاب، 132 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ دوم سال 1389، 1300 نسخه، 21000 ريال.

• تاج‌المواليد: خلاصه زندگاني چهارده معصوم (ع)
فضل ‌بن‌ حسن طبرسي، مترجم: سيد ابوفاضل رضوي ‌اردكاني، جامعه مدرسين حوزه علميه قم، دفتر انتشارات اسلامي، 80 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ دوم سال 1389، 2000 نسخه.

• مجمع البيان في تفسير القرآن
فضل بن ‌حسن طبرسي، حواشی: ابوالحسن شعراني، محقق: حامد فدوي‌ اردستاني، المكتبة المرتضوية لاحياء الآثار الجعفرية، مرتضوي، (در 10 جلد)، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1389.

• تفسير سوره مباركه نساء از تفسير جوامع الجامع
فضل ‌بن‌ حسن طبرسي، جامعه الزهرا (س)، 104 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ دوم سال 1389، 5000 نسخه، 12000 ريال.

• حديث‌هاي خيالي در تفسير مجمع‌البيان به همراه چهار مقاله تفسيري
نعمت‌الله صالحي ‌نجف‌آبادي، كوير، 432 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ پنجم سال 1390، 1100 نسخه، 90000 ريال.

• پژوهش‌هاي قرآني علامه شعراني رحمه‌الله در تفاسير مجمع‌البيان، روح‌الجنان و منهج‌الصادقين
سيد محمدرضا غياثي‌ كرماني، بوستان كتاب قم، (در 3 جلد)، وزيري (سلفون)، چاپ سوم سال 1390، 500 نسخه، 85000 ريال.

• شيخ طبرسي
نرگس تشكري، مؤسسه‌ فرهنگي‌ مدرسه ‌برهان، 88 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال 1390، 1000 نسخه، 30000 ريال.

• كلمات قصار امام علي (ع) (دو مجموعه) 1- مائه كلمه، نثراللآلي 2- ترجمه منظوم نثراللآلي
محمدتقي اكبرنژاد، احمد وقار شيرازي، دفتر نشر ميراث مكتوب، 166 صفحه، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1390، 500 نسخه، 91000 ريال.

• زندگي و انديشه‌هاي علامه طبرسي
اعظم بابايي، ويراستار: منيره ماشاءاللهي، صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، مركز پژوهشهاي اسلامي، 104 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال 1391، 1200 نسخه، 30000 ريال.

• با علامه طبرسي در مجمع البيان از منظر پرسش و پاسخ در زمينه‌هاي معارف و علوم قرآني و حديثي
مرادعلي شمس، زائر آستان مقدس، 1162 صفحه، (در 2 جلد)، جلد 1، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1391، 1000 نسخه، 300000 ريال.

• با علامه طبرسي در مجمع البيان از منظر پرسش و پاسخ در زمينه‌هاي معارف و علوم قرآني
مرادعلي شمس، زائر آستان مقدس، 1120 صفحه، (در 2 جلد)، جلد 2، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1391، 1000 نسخه، 300000 ريال.

• الموتلف من المختلف بين ائمه السلف و هو منتخب الخلاف
فضل ‌بن‌ حسن طبرسي، بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي، 728 صفحه، جلد 4، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1391، 1000 نسخه، 150000 ريال.

• تفسير جوامع الجامع (سوره توبه) همراه شرح موجز
تهيه و تنظيم: مؤسسه فرهنگي گنجينه قلم (اميد)، آيين احمد (ص)، 156 صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ ششم سال 1391، 1000 نسخه، 32000 ريال.

• تفسير مشاغل (سبك و فرهنگ كسب و كار اسلامي): با استفاده از تفاسير الميزان علامه طباطبايي، مجمع‌البيان مرحوم طبرسي، منشور جاويد جعفر سبحاني
محمد بيستوني، ويراستار: آسيه بيستوني و صفورا بيستوني، بيان جوان، آستان قدس رضوي، به نشر، (در 2 جلد)، وزيري (سلفون)، چاپ اول سال 1391، 1000 نسخه.

• المؤتلف من المختلف بين ائمه السلف و هو منتخب «الخلاف» للشيخ الطوسي
فضل ‌بن‌ حسن طبرسي، بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي، 562 صفحه، جلد 5، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1392، 1000 نسخه، 155000 ريال.

• تفسير واژگان قرآن كريم: برگرفته از تفاسير مجمع‌البيان و الميزان
محمد روحي، محمدتقي فياض‌بخش، ويراستار: محمدعلي فياض‌بخش، فردافر، 746 صفحه، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1392، 1000 نسخه، 280000 ريال.

• تفسير عترت: خلاصه كاملي از تفاسيرالميزان، جامع صافي و جوامع‌الجامع و بيش از صد كتاب روايي معتبر و برگزيده‌اي از تفاسير مجمع‌البيان، نمونه، نور، كاشف
علي‌اصغر ميري، يكتاي هستي، (در 3 جلد)، وزيري (سلفون)، چاپ اول سال 1392، 500 نسخه.

• منتخب‌التفاسير (كنزالدقائق، مجمع‌البيان ـ تفسيرالميزان)
مركز نشر هاجر (وابسته به مركز مديريت حوزه‌هاي علميه خواهران)، 248 صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ دوم سال 1392، 1000 نسخه، 70000 ريال.

• تفسير جوامع الجامع (سوره توبه) همراه شرح موجز
تهيه و تنظيم: مؤسسه فرهنگي گنجينه قلم (اميد)، آيين احمد (ص)، 160 صفحه، وزيري (سلفون)، چاپ هفتم سال 1392، 1000 نسخه، 40000 ريال.

• اسلام، ايمان و يقين از منظر طبرسي و بيضاوي: با رويكرد تحليلي به موضوع (در پناه ايمان) كتاب دين و زندگي سال اول متوسطه دوم
نعمت‌‌الله اكبري، ناشر مؤلف، 228 صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال 1393، 1000 نسخه، 80000 ريال.