ذوالفقاری به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)گفت: خود حافظ نیز به جهانی بودنش پی برده بود و در جایی می‌گوید: «بر سر تربت ما چون گذری همت خواه/ که زیارتگه رندان جهان خواهد شد».
وی افزود: حافظ به گواهی مفاهیم و درون‌مایه‌های شعرش جهانی است. حتی در خارج از ایران شاعران و نویسندگان بزرگی مانند گوته آرزو می‌کردند که کاش در شیراز می‌زیستند. این نشانگر آن است که هم از بیرون ایران و هم در داخل به حافظ توجه شده است و آثارش ویژگی جهانی شدن را دارد.
این پژوهشگر اضافه کرد: علاوه بر ترجمه‌هایی که در دوران معاصر از دیوان حافظ انجام شده، نسخ زیادی در ترکیه عثمانی و کشورهای اروپایی و عربی در کتابخانه‌های دنیا وجود دارد. در اغلب کتابخانه‌های دنیا اگر کتابی فارسی وجود داشته باشد، آن کتاب دیوان حافظ است.
ذوالفقاری توضیح داد: در دوران معاصر شعر حافظ در دنیا پخش شد که دلیل دیگرش شیرینی شعر اوست. خودش نیز در غزلی می‌گوید: «ندیدم خوش‌تر از شعر تو حافظ/ به قرآنی که اندر سینه داری». به گمانم واقعاً خوش‌تر از شعر حافظ در ادبیات ما شعرهای دیگری نیست. عوام و خواص مسحور شعر حافظ می‌شوند و با وجود اینکه شعر این شاعر نیاز به تأمل دارد، مردم با آن حتی فال هم می‌گیرند. شعر حافظ در داخل و خارج به ویژه در عثمانی جایگاه خودش را داشت. شرح سروری، سودی، شرح شمعی و شرح هینوی از جمله شرح‌هایی است که بر دیوان حافظ نوشته شده است.
این پژوهشگر ادامه داد: گوته شاعر و هنرمند آلمانی «دیوان غربی شرقی» خودش را تحت تأثیر حافظ نوشت و فصل دوم آن را به نام «حافظ نامه» به مدح اشعار حافظ اختصاص داد. او در این فصل می‌نویسد: «حافظا در غزل‌هایت می‌شنوم که شاعران را بزرگ داشته‌ای، بنگر که اینک پاسخی فراخورت می‌دهم. بزرگ اویی‌است که این سپاس به بزرگ‌داشت اوست.» یا در جایی دیگر می‌گوید: «خود را با تو برابر گرفتن حافظا راستی دیوانگی است»
وی گفت: نیچه فیلسوف‌نام آور آلمانی در «دیوان اندرزها و حکمت‌ها» بخشی از شعرهای خودش را به حافظ تقدیم کرده است. در جهان عرب هم حافظ‌شناسان و پژوهشگرانی داشتیم که به حافظ پرداختند که از این میان می‌توان به ابراهیم امین الشورابی المصری اشاره کرد که کتابی به نام «حافظ شیرازی شاعر الغنایی و الغزل فی الایران» دارد.
ذوالفقاری توضیح داد: از حدود 1680 میلادی ترجمه‌های متعددی ازدیوان حافظ انجام شد. ترجمه‌های فروانی از دیوان حافظ در وین، آکسفورد و لندن چاپ شد که نشان می‌دهد از قرن 17 به بعد حافظ به ویژه در غرب بسیار مورد توجه شاعران بوده است.
حسن ذوالفقاری متولد دامغان و فارغ‌التحصیل مقطع دكترای زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران، مدرس و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس است. اجرای طرح «دایرة‌المعارف داستان‌های فارسی» با همكاری محمد غلام و با سرپرستی تقی پورنامداریان و نگارش «فرهنگ بزرگ ضرب‌المثل‌های فارسی» در سه جلد از فعالیت‌ها و تالیفات ذوالفقاری است. وی همچنین تالیف 25 عنوان كتاب درسی و 20 عنوان اثر پژوهشی را در كارنامه ادبی خود ثبت کرده است.
سه‌شنبه ۱۵ مهر ۱۳۹۳ - ۱۳:۲۶
نظر شما