چرا جای برخی مشاهیر ادبیات معاصر در کتابهای فارسی مدارس خالی است/22
طبایی: نادیده گرفتن نقد روشنفکران به فرهنگ آسیب زده است/حذف آثار نویسندگان بهرهمند از نبوغ در کتابهای درسی
علیرضا طبایی، شاعر و منتقد گفت: نمیتوان آثار درخشان نویسنده و شاعری را به دلیل اینکه در خارج از کشور به سر میبرد یا به بخشی از حاکمیت انتقاد دارد، در کتابهای درسی حذف کرد. این کار مانند این است که به جای حافظ و سعدی شاعرانی درجه چندم را به بچهها معرفی کنیم.
شاعر «جوانههای پاییز» گفت: در این باره باید آموزش در مقطع ابتدایی را مد نظر قرار داد. ضروری است که در مقطع متوسط، ابتدایی و دانشگاهی چه دختران و چه پسران که سازندگان آینده جامعهاند و میتوانند تحولی در قلمرو هنر و ادبیات ایجاد کنند، لاجرم با هنر روز آشنا شوند.
وی افزود: آموختن هنر و ادبیات پیشینیانمان ضرورتی اجتنابناپذیر برای همه دانشآموزان در هر مقطع تحصیلی و درسی است و شکی نیست که باید میراث گذشته را پاس بداریم. اما در کنار این کار هم نباید دچار افراط و تفریط شویم. دانشآموزان ما در کنار درک میراث گذشته ادبی و هنری باید با ادبیات روز و آنچه در جهان پیشرفته رخ میدهد، آشنا شوند.
این شاعر ادامه داد: در هر حال پا به پای ادبیات کلاسیک از ادبیات مدرن نباید غافل شد. متأسفانه در سالهای اخیر یعنی چیزی حدود 10 سال گذشته کتابهای درسی با ادبیات روزگار معاصر چندان سنخیتی نداشته و در این کتابها از استعدادهای متوسط بیشتر استفاده کردهاند. این در حالی است که آثار متعددی از بزرگان ادبیات داشته و داریم که صرف نظر از ملاحظات سیاسی روز به عنوان میراث فرهنگیمان قابل توجه بودهاند.
شاعر «تندر اما ناگهانیتر» توضیح داد: نباید به صرف اینکه نویسندهای در خارج از کشور به سر میبرد یا به بخشی از حاکمیت انتقاد دارد، ادبیاتش را حذف کرد و با آثار او نیز برخورد سیاسی شود. به گمانم باید از آثار شاعران و نویسندگان و ادبیات پیشرو استفاده کرد. البته برخی ملاحظات را نمیتوان نادیده گرفت. حرفم به این معنی نیست که آثار آنها را حذف کرد و نادیده گرفت؛ بلکه باید بجا و درست به دور از نگاه سیاسی در کتابهای درسی چاپ کرد.
طبایی یادآور شد: متأسفانه در سالهای اخیر از آثار شاعران و نویسندگانی در کتابهای درسی استفاده کردهاند که 90 درصد آنها استعدادی متوسط داشتند این در حالی است که آثار شاعران و نویسندگانی که از نبوغ بهرهمند بودند و کتابهای ارزشمندی نوشتهاند اغلب کنار گذاشته شده است. معتقدم عمق انسجام ادبی در کتابهای درسی چنانچه باید و شاید نیست.
شاعر «شاید گناه از عینک من باشد» گفت: این کار مانند این است که به جای نمونههای درخشان از آثار حافظ، سعدی، نظامی و فردوسی از شاعران و نویسندگان درجه پنج نام ببرند و گوشهای از آثار آن شاعران کم استعداد را به عنوان نمونه در کتابهای درسی چاپ کنیم. در عین حال معتقدم وقتی میخواهیم آموزش دهیم باید بهترینها را آموزش دهیم و صاحبان استعدادهای متوسط را به صرف اینکه «خودی»اند ملاک مطرح کردن قرار نداد.
طبایی افزود: در زمینه هنر و ادبیات ملاک واقعی گزینش آثار در کتابهای درسی باید ملاکهای ادبی و فرهنگی باشد. فراموش نکنیم که شاعران و نویسندگان بعد از مدتی از دنیا میروند و آثار آنها به جا میماند. اگر در ذهن فرزندان ما آثار درخشانی بماند بهتر است تا به فرض اثری از پسرخاله یکی از مؤلفان را در کتاب درسی بخوانند که از لحاظ ارزش ادبی زیر متوسط است.
طبایی متولد شیراز است. آخرین مجموعه وی، «مادرم، ایران» نام دارد که سال گذشته(1391) از سوی انتشارات شادان منتشر شد.
مجموعه شعرهای «جوانههای پاییز» (نشر پیروز/ 1344)، «از نهایت شب» (نشر بامداد/ 1350)، «گزیده آثار کوتاه از شاعران معاصر» (نشر پدیده/ 1351)، «خورشیدهای آن سوی دیوار» (نشر توس/ 1360)، «شاید گناه از عینک من باشد» (نشر آیینه جنوب/ 1385) از آثار اوست.
آخرین کتاب طبایی گزیدهای از اشعار وی بود که با نام «تندر اما ناگهانیتر» بهار سال گذشته از سوی انتشارات آوای کلار به چاپ رسید.
نظر اسماعیل امینی، مهدی غبرایی، ابوتراب خسروی، محمدهاشم اکبریانی، جواد مجابی، نعمتالله سلیمانی، سیروس نیرو، حمیدرضا شکارسری، نوشآفرین انصاری، محمدمهدی رسولی، عباس جهانگیریان، فتح الله بینیاز شهرام اقبالزاده، عباسعلی براتی پور، سیامک گلشیری، جعفر ابراهیمی(شاهد)، اکبر بهداروند، کامران شرفشاهی،کیومرث منشیزاده و حسن احمدی محسن سلیمانی را در این باره بخوانید.
نظر شما