دکتر عیوضلو، در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره موضوع تالیف کتاب استاد به دست دانشجو و برخی مشکلات و شبهات ناشی از آن اظهار کرد: مساله دقیقا مشخص نیست؛ باید دید آیا این پیش‌فرض صحیح است یا خیر. به هر حال دانشجو براساس تربیتی که از سوی استاد خود کسب کرده، شروع به نوشتن کتاب می‎کند.

وی افزود: اگر دانشجو کار مجزایی انجام دهد به ‌صورت مستقل چاپ می‌شود، اما در خیلی موارد دانشگاه‎ها هنگامی‌که می‎خواهند مقاله‎ای را به چاپ برسانند، لزوما مقاله یک دانشجو را به راحتی چاپ نمی‎کنند، چون تایید از طرف استاد است که می‎تواند ملاک برای دانشگاه یا موسسه‎ای باشد که می‎خواهد آن مقاله را به چاپ برساند. بنابراین نمی‎توان گفت که استاد و دانشجو با هم ارتباطی ندارند.

نادیده گرفتن نام افراد در تلاش‌های مشترک
عیوضلو در ادامه گفت: در بیشتر کارهای علمی، استاد و دانشجو با هم هستند؛ یعنی استاد و دانشجو کاری مشترک را انجام می‎دهند و دانشجو نیز از استاد این زمینه‎ها را یاد گرفته است، از این‌رو این دو در کنار هم هستند. هنگامی‌که کار مشترک باشد، لازم است اسم هر دو باشد و اسم استاد ابتدا نوشته شود که ارزش مقاله یا کتاب را بالاتر ببرد.

نویسنده کتاب‌ «عدالت و کارایی در تطبیق با نظام اقتصاد اسلامی» اظهار کرد: اگر برعکس این قضیه باشد و دانشجو بیشتر کارها را انجام داده باشد و استاد به نام خود آن‌را به چاپ رسانده باشد، این موضوع توجیهی ندارد و شایسته است که استادان سعی کنند، نام دانشجویان خود را ذکر و آنها را تشویق کنند تا کارشان نادیده گرفته نشود. البته از بزرگترین مشکلات این است که زحمت برخی افراد نادیده گرفته می‎شود. به هر ترتیب این افراد می‎خواهند خود را مطرح کنند و دیده شوند.

نتیجه فعالیت هر فرد باید به خودش تعلق گیرد
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) ادامه داد: استادانی نیز هستند که کار دانشجو را در اولویت قرار می‌دهند و سعی می‌کنند اسم دانشجو اول بیاید و سپس نام خودشان را بیاورند. از لحاظ تفکر اسلامی نیز این امر مطرح است که هر فردی کاری انجام داده است، باید نتیجه آن فعالیت به خود او تعلق بگیرد. دستور صریح قرآن این است که کار افراد را نباید خفیف بشماریم و هر کس باید نتیجه و محصول تلاشی را که انجام داده است برداشت کند.

منتظر نهادهای مسئول نباشیم
عضو هیات مدیره بانک توسعه صادرات ایران، در پاسخ به این سوال که آیا نهاد یا نهادهایی بر این‌گونه موارد نظارت دارند یا خیر توضیح داد: نباید همیشه منتظر باشیم نهادی مسئول متولی نظارت باشد. بخش‌هایی که کتاب را چاپ می‎کند، قطعا این مورد را درنظر می‎گیرند. مجله علمی - پژوهشی که مقاله‎ای را چاپ می‎کند، یا ناشری که کتاب را منتشر می‌کند، این مباحث را رسیدگی می‎کنند. این مراکز حتما باید توجه داشته باشند که این اثر متعلق به چه شخصی است و چه کسی تلاش بیشتری در تولید این کتاب داشته است؟ چون داوران امتیازی برای افراد نویسنده قرار می‎دهند که می‎تواند رتبه‎ای علمی برای آنها باشد.

نویسنده «مجموعه میزگردهای تخصصی پیرامون فلسفه اقتصاد اسلامی» در ادامه درباره این‌که آیا این موضوع جرم محسوب می‎شود و دانشجو می‎تواند این موارد را پیگیری کند، گفت: بعید می‎دانم چنین موردی اتفاق بیفتد که استاد هیچ نقشی در نوشتن کتاب نداشته باشد و کار دانشجو را به نام خود بداند. ممکن است استاد در کار تحقیقی و پژوهشی از کمک دانشجویان بهره ببرد، اما مسلم است که استادان هم تغییرات بسیاری در مقاله یا کتاب نوشته شده انجام می‎دهند. این موارد جنبه مشارکتی دارد، اما نادیده گرفتن آن می‎تواند موجبات نارضایتی دانشجو را فراهم کند و دانشجو می‎تواند اعتراضی در این زمینه داشته باشد؛ البته شایسته است که این موارد به‌صورت مسالمت‌آمیز حل شود.

حق اعتراض همیشه وجود دارد
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) درباره وجهه قانونی این مسائل و پیگیری از طریق مراجع قانونی عنوان کرد: به هر ترتیب جزئیات این موارد لزوما نباید قانونی باشد، اما در مواردی که حقی ضایع شود، همیشه امکان اعتراض وجود دارد. همچنین نهادهای قانونی مسئول هستند که شکایت‎ها را پیگیری کنند. این در مورد هر بخشی صادق است و اگر فردی احساس کند که حقی از او ضایع شده یا حقی برای او وجود دارد می‎تواند اعتراض قانونی داشته باشد. اما تاکنون قانون مشخصی در این زمینه نوشته نشده است.

عیوضلو افزود: به همکاران خود توصیه می‎کنم که سعی داشته باشیم کار دانشجویان را بیشتر نشان دهیم. البته معنی مفهوم استاد و دانشجو نیز مشخص است. ممکن است دانشجو در مراحل تحصیل خود یک یا دو استاد را به عنوان استادان اصلی بشناسد و سعی کند با آنها رابطه استاد و دانشجویی برقرار کند. این امر می‎تواند برای ارتقای سطح علمی دانشجویان و ادامه مسیر علمی استاد مفید باشد.

مروری بر پرونده
استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه مازندران معتقد است که مدرسانی که از حاصل دسترنج دانشجویان به نام خود استفاده می‌کنند، به سه درصد نمی‌رسند.گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با اسمعیل ابونوری را اینجـــــــــا بخوانید.

مدیرمسئول انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی، معتقد است که تخلف در تولید کتاب مشترک بین دانشجو و مدرس فراگیر نیست. به گفته وی، وزارت ارشاد باید در صورت بروز هرگونه تخلف در حوزه نشر، هوشیار باشد. گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با محمدرضا حاتمی را اینجـــــــــــا بخوانید.

مدیرکل خدمات پژوهشی و انتشارات دانشگاه تهران با تاکید بر این موضوع که دانشگاه تهران کتابی را بدون مشارکت یک مدرس در تالیف منتشر نمی‌کند، گفت: انتشار یک اثر مشترک دانشگاهی بدون درج نام دانشجو، موضوعی فراگیر نیست. گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با ایرج اله‌دادی را اینجـــــــــــا بخوانید.