خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) اکبر قنبری، مدیر مسئول انتشارات نگاه معاصر، با اشاره به این‌که، فرایند اطلاع از رخدادهای جدید باید از فرهنگ شفاهی به کتبی و سپس مجازی تبدل شود گفت: متاسفانه این چرخه در کشور ما معیوب است و فرهنگ مکتوب  که می‌باید به عنوان حلقه واسطه در نظر گرفته شود، از این چرخه حذف شده است.

 وی ادامه داد: تحول فرهنگی یکی از چالش‌های اصلی در عرصه کتاب است که  توانسته گذار از فرهنگ شفاهی به فرهنگ مکتوب را با افت و خیز مواجه کند.

از فرهنگ مکتوب تا اطلاعات فضای مجازی
قنبری با اشاره تقابل فرهنگ مکتوب و فضای مجازی اظهار کرد: افرادی که به دریافت اطلاعات درباره اوضاع جهان و هر موضوع دیگری علاقه‌مند هستند، بدون این که فرهنگ مکتوب را به خوبی تجربه کنند به شبکه‌های مجازی می‌پیوندند.

مدیر مسئول انتشارات نگاه معاصر با تاکید بر این‌که کاربران و استفاده‌کنندگان از شبکه‌های مجازی هنوز منابع اطلاعاتی اصیل مکتوب را نمی‌شناسند، ادامه داد: متأسفانه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از ابتدای تحصیل تا آخرین دوره در دانشگاه، نمونه بارز این موضوع هستند و برای این گروه هنوز سیستمی برای ترویج کتابخوانی ایجاد نشده است.

اکبر قنبری عنوان کرد: دانشجویانی که در این سیستم آموزشی مدرک دکترا دریافت می‌کنند، تنها از موضوعاتی مطلع هستند که مرتبط با رشته تحصیلی آنها باشد و متأسفانه تنها برای نگارش پایان نامه از کتاب استفاده می‌کنند. با توجه به جذب چند‌هزار نفری دانشجوی دکترا و شمارگان هزار نسخه‌ای می‌توان به این چرخه معیوب پی برد.

ریزش قشر کتابخوان در طبقه متوسط
وی شمارگان پایین کتاب را نشان‌دهنده تعداد قلیل کتابخوان در کشور دانست و اظهار کرد: تعدادی که به‌عنوان کتابخوان از آنها یاد می‌شود، افرادی هستند که کتاب‌های درسی می‌خوانند، اما کتابخوانان به معنای واقعی بسیار کمتر از این تعداد هستند.

مدیر مسئول نشر نگاه معاصر ادامه داد: از مسائل دیگری که می‌توان در چالش‌های پیش‌روی کتاب به آن اشاره کرد، ریزش قشر کتابخوان طبقه متوسط شهری است که زیر بار فشارهای معیشتی در حال خروج از ردیف کتابخوانان هستند.

وی با بیان این که،  اصطلاح «ممیزی» از جمله عناوینی است که باعث ریزش مخاطب می‌شود گفت: شاید اصلا ممیزی با آن مفهوم صورت نگیرد، اما همین اصطلاح مخاطب را از بین می‌برد.

بررسی مجدد یعنی فرایند چاپ اولی‌ها
قنبری به سخنان حسین نوش‌آبادی، سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز اشاره کرد و گفت: وی در یکی از نشست‌های خود اعلام کرده است که کتاب‌هایی که ناشران تمایل به تجدید چاپ آنها دارند، باید بررسی مجدد شوند؛ در حالی‌که به نظر می‌رسد بررسی مجدد فرایندی به مدت همان کتاب‌های چاپ اولی را خواهد داشت. اما باید توجه داشت که کتاب‌های در انتظار تجدید چاپ در دولت جمهوری اسلامی مجوز نشر گرفته است!

مدیر مسئول انتشارات نگاه معاصر، فضای حاکم بر نشر کشور را بحرانی دانست و گفت: بسیاری از موسسات انتشاراتی به دفترهای فنی تبدل شده‌اند و تنها معدودی از ناشران فعالیت گسترده دارند و ما بقی را بیشتر می‌توان در نمایشگاه‌های کتاب دید.

قنبری اضافه کرد: درآمد پایین و سود ناچیز کتابفروشان و همچنین نواقص زیر‌ساخت برای ترویج کتابخوانی الکترونیک از دیگر مسائلی است که باید مورد بررسی مسئولان قرار بگیرد.

* در این‌باره بخوانید:
(1) غلامرضا امامی: شمارگان امروزی کتاب‌ها از دوران چاپ سنگی قاجار کمتر است! / تیغ تیز ممیزی در گذشته و چالش پیش روی کتاب (اینجا)
(2) کزازی: ناگزیریم چندی در برهنگی باشیم!/ آگاهی‌رسانی و دسترسی آسان نیاز اساسی حوزه کتاب است (اینجا)
(3) تیمورزاده: مانع‌ تراشی دستگاه‌های دولتی چالش اصلی کتاب است (اینجا)