هدف شما از انتشار کتاب «ایران به روایت دیگر» چه بود؟
هدف من از انتشار این کتاب علاوه بر آشنایی مخاطبان با تکنیک طراحی، شناساندن مناطق مختلف ایران به آنها بود که بسیاری از آنها ناشناخته مانده و برخی دیگر بر اثر زلزله از بین رفته‌اند.
چه مدت زمان صرف کشیدن طراحی‌های این کتاب شد؟
طراحی تصاویر این کتاب حدود 10 سال زمان برد. سه تصویر اول کتاب مربوط به سال 1370 هستند و مابقی آنها طی سال‌های 78 تا 87 طراحی شد.
با توجه به این‌که طراحی‌های این کتاب در سال 87 به پایان رسید چرا اکنون اقدام به انتشار آن کردید؟
بعد از اتمام طراحی‌های این کتاب با یک انتشارات قرار داد بستم که آن را منتشر کنم اما متأسفانه به دلیل یکسری اتفاق‌هایی که افتاد کتاب در آن سال چاپ نشد.
آیا تا کنون کتابی مشابه کتاب خودتان در ایران دیده‌اید؟
به صورت مجموعه ای، کتابی در این مورد منتشر نشده است. از این نمونه تنها مجموعه عکس‌هایی از اطراف تهران که هوشنگ سیحون عکاسی آن را برعهده داشت در سال 63 منتشر شد که بسیار زیبا بود.
یعنی ایده انتشار این کتاب توسط یک کار تاریخی شکل گرفته است؟
خیر. نکته‌ای که بیشتر از همه ذهن من را درگیر می‌کرد طبیعت ایران و بافت‌های مذهبی، سیاسی، گردشگری آن بود که موجب شد این ایده در ذهن من شکل بگیرد که آنها را در قالب کتاب منتشر کنیم.
زمانی که نقاشی‌ها را جمع‌آوری می‌کردید آیا ایده ای از لحاظ تدوین کتاب و این‌که در چه قطع و اندازه‌ای باشد در ذهن داشتید؟
خیر. در مورد قطع و اندازه کتاب هیچ پیش‌زمینه‌ای نداشتم. چون تعدادی از طرح‌های اصلی عمودی و افقی بودند موقع طراحی صفحات توسط گرافیست انتشارات «کتابسرا» به این نتیجه رسیدیم که انتشار این تصاویر در این قطع می‌تواند برای مخاطبان جذاب باشد.
کتاب روی جنس خاصی از کاغذ منتشر شده است. آیا در انتخاب کاغذ و نحوه چاپ این کتاب هم دخالت داشتید؟
برای انتخاب نوع کاغذ، طرحی‌ها را روی کاغذهای مختلف منتشر کردیم تا به این نوع کاغذ رسیدیم زیرا اگر چاپ مشکل داشته باشد و کاغذ مناسب نباشد، تمامی خطوط به هم می‌خورد و طرح‌ها آن‌طور که هستند دیده نمی‌شوند.
تا کنون نمایشگاهی برای طرح‌هایتان برگزار کرده‌اید؟
خیر. حتی در ادامه این طرح‌ها تصاویری را هم از شهرهای مختلف کشور طراحی کرده‌ام که به صورت رنگی و با آبرنگ و گواش طراحی شده‌اند. ترجیح می‌دهم تا وقتی این کتاب‌ها به صورت مجموعه کامل منتشر نشوند نمایشگاهی برای آنها برگزار نکنم. زیرا اعتقاد دارم تصاویر در نمایشگاه فقط دیده می‌شوند و مخاطبان به صورت گذرا از آن می‌گذرند در حالی که کتاب ماندنی است و می‌تواند برای مخاطبانش مفید باشد.
در کتاب دومتان سراغ کدام شهرهای ایران رفتید؟
در کتاب دوم سعی کردم مکان‌هایی را به تصویر بکشم که در «ایران به روایت دیگر» نبودند و بسیار ناشناخته مانده‌اند. تصمیم دارم کتاب دومم را به صورت رنگی و با طرح‌هایی از آبرنگ و گواش منتشر کنم.
آیا می‌توان این کتاب را یک سفرنامه نامید؟
بله. چون تمام تصاویر این کتاب را با توجه به سفرهایی که به مکان‌های مختلف ایران داشتم طراحی کردم.
نحوه طراحی این آثار به چه صورت بوده است؟ آیا با حضور در آن مکان آنها را طراحی می‌کردید یا برداشت‌های ذهنی خود را بعداً اجرا می‌کردید؟
وقتی در آن فضاها قرار می‌گرفتم روی کاغذ یادداشت کوچک، طرح اولیه‌ای از طبیعت و معماری آن مکان‌ها را به صورت اسکیس اجرا می‌کردم و بعد سر فرصت مناسب آنها را تکمیل می‌کردم. گاهی اوقات هم اگر لازم بود طرح‌ها را کامل‌تر کنم دوباره به آن مکان سفر می‌کردم و طراحی‌ها را تکمیل می‌کردم.
در طراحی این کتاب قسمتی از تصاویر را انتخاب و به صورت جداگانه منتشر کرده بودید. آیا این کار دلیل خاصی داشت؟
این کار توسط گرافیست انتشارات کتابسرا انجام شد که نقطه مشخصی از طرح را انتخاب و در اندازه بزرگتر چاپ کرد که نوعی صفحه‌آرایی هم است. یکی دیگر از دلایل آن این است که چون قطع کار اصلی بسیار بزرگ است برای این‌که بیننده با چگونگی قرار گرفتن خطوط آشنا شود تکه‌ای از آن تصاویر را انتخاب کردیم که در زیر آن علاوه بر نوشتن تاریخ طراحی اندازه اصلی آن نیز درج شود.
با کدام یک از این تصاویر این کتاب ارتباط بیشتری برقرار کردید؟
همه تصاویر این کتاب برای من خاطره‌ساز بودند و با عشق و علاقه زیاد آنها را اجرا می‌کردم.
چقدر زمان برای طراحی هر یک از طرح‌های این کتاب صرف کردید؟
چون این طراحی‌ها در طول سفرهای کاری من صورت می‌گرفت و زمان کافی برای تکمیل آنها نداشتم برخی از آنها سه روز و برخی دیگر حدود چند ماه زمان می‌بردند.
شما برای طراحی تصاویر این کتاب به شهرها و روستای مختلف سفر کردید. معماری مکان‌های مختلف ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
کشور ایران به دلیل این‌که در یک منطقه چهار فصل قرار دارد معماری‌های متفاوتی در آن دیده می‌شود. به طور مثال معماری شهرهای شمالی ایران به دلیل بارش زیاد باران با شهرهای جنوبی بسیار متفاوت است. حتی بادگیرهایی که در استان‌های یزد، سیستان، کرمان و حتی اصفهان قرا دارد با هم متفاوت هستند. در واقع معماری‌های هر شهر نشان دهنده فرهنگ و آداب و رسوم بسیار زیبا مردم کشورمان هستند که به یادگار مانده‌اند.
فکر می‌کنید مهم‌ترین ویژگی این تصاویر چیست؟
مهم‌ترین ویژگی این تصاویر در درجه اول نوع تکنیک کاری آن است چرا که هنرمندان کمتر سراغ کار با راپید و قلم فلزی می‌روند. این کتاب درواقع می‌تواند نوعی گفتمان با مخاطبانی باشد که کتاب را ورق می‌زنند و یاد خاطرات خود می‌افتند تا بتوانند احساس نزدیکی با آن برقرار می‌کند.
چرا تکنیک قلم‌فلزی را برای این کار انتخاب کردید؟
چون به این تکنیک تسلط کافی دارم، تصمیم گرفتم کتاب اول خود را با تکنیک قلم‌فلزی منتشر کنم.
آیا برای تکمیل کردن کتاب‌های بعدی از سوژه‌های خارج از ایران هم استفاده می‌کنید؟
خیر. سوژه‌های خارجی بسیار زیاد هستند و آنها هنرمندان بسیاری دارند که می‌توانند آنها را طراحی کنند به همین دلیل ترجیح می‌دهم تصاویر شهرهای ایران را کامل کنم.
به نظر شما این کتاب می‌تواند برای دانشجویان هنر هم جنبه آموزشی داشته باشد؟
بله این کتاب می‌تواند برای دانشجویان و طراحان معمار و گرافیک بسیار مفید باشد چرا که در واقع طراحی صحیح پایه انجام هر کاری است.
فکر می‌کنید تبلیغات این نوع کتاب‌ها چگونه باید انجام شود؟
با توجه به این‌که هنرمندان خلاق و با استعدادی در سطح کشور داریم باید در مورد کتاب‌های هنری تبلیغات گسترده ای انجام شود. بنابراین باید همه ارگان‌هایی که به نوعی با مقوله هنر سر و کار دارند از آنها حمایت کنند. متأسفانه موضوع تبلیغات در کشور ما به قدری ضعیف است که مردم سراغ خرید کتاب‌هایی اینچنین نمی‌روند و این موضوع نوعی تحقیر نویسنده یا طراح محسوب می‌شود. به عقیده من این تبلیغات باید به گونه‌ای باشد که مردم به سمت کتاب‌ها و رسانه‌های تصویری قدم بردارند و خرید کتاب بعد از خوراک و پوشاک نیاز سوم آنها محسوب شود. تبلیغات در روزگاران گذشته با توجه به کمبودهایی که در آن دوران داشتیم گسترده‌تر از امروز بود و ما می‌توانستیم پوسترهایی از شهرهای مختلف کشور را در سفارت‌خانه‌های خود در سراسر دنیا ببینیم.
با توجه به سابقه شما در حوزه سینما و تلویزیون، آیا حمایتی برای تبلیغ این کتاب از طرف سازمان سینمایی و یا صدا و سیما صورت گرفت؟
خیر. سازمان صدا و سیما برای تبلیغ این کتاب هیچ حمایتی از من نکردند. بسیاری از آنها حتی اطلاعی از چاپ این کتاب نداشتند و وقتی کتاب را برایشان ارسال می‌کردم تنها آن را ورق می‌زدند و خیلی گذرا آن را نگاه می‌کردند. من از این موضوع ناراحت نیستم چراکه نیازی به تبلیغات ندارم و خوب می‌دانم هر سازمانی سیاست خاص خود را دارد که طبق آن حرکت می‌کند.
با توجه به قیمت کتاب، استقبال از آن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با توجه به اخباری که از طریق انتشارات به دستم رسید استقبال از این کتاب در شرایطی که جایگاه خرید کتاب در میان نیازهای روزانه خانواده‌ها در درجه پنجم است، نسبتا خوب بوده است.
طرح جلد کتاب چگونه انتخاب شد؟
این کتاب به دو زبان فارسی و انگلیسی است. شروع کتاب و روی جلد به زبان فارسی شمالی‌ترین نقطه ایران و پایان کتاب و پشت جلد به زبان لاتین جنوبی‌ترین نقطه کشور را نشان می‌دهد.
فکر می‌کنید مخاطبان این کتاب چه کسانی باشند؟
وقتی کار طراحی این کتاب را شروع کردم فکر می‌کردم برای دانشجویان و شناساندن شیوه طراحی مناسب باشد و بعد با اضافه شدن طرح‌های دیگر تصمیم گرفتم کتابی چاپ کنم که هم برای مخاطبان عادی جذاب باشد؛ هم برای دانشجویان، معماران، گردشگران و هم کسانی که به نوعی با نقاشی سر و کار دارند.
نظر شما