به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست «بررسی بازار منطقه‌ای کتاب کودک و نوجوان و جایگاه آن در ایران» امروز (7 بهمن‌ماه) با حضور دکتر محمدرضا وصفی، رایزن فرهنگی ایران در اتریش، غلامرضا نوعی، مدیر نمایشگاه‌های بین‌المللی مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران، رامینه رضازاده، مدیر آژانس ادبی نوروز (انتشارات الهدی)، فرزانه فخریان، مدیر آژانس ادبی حوا و سیدعلی کاشفی خوانساری، نویسنده کودک و نوجوان و مجری نشست، در دوازدهمین نمایشگاه یاد یار مهربان برگزار شد.
 
وصفی در ابتدای این نشست، اظهار کرد: متأسفانه در دنیای فارسی‌زبان اطراف خود نتوانسته‌ایم کار ویژه‌ای انجام دهیم. همچنین در حوزه تصویرگری کودک و نوجوان، انقطاع جدی با دنیای پیرامون خود داریم؛ نگاه هنری که از تصویرهای تصویرگرانمان می‌توانیم برداشت کنیم، آن چیزی نیست که در دنیای پیرامون ما وجود دارد. این‌ها مسائلی هستند که باید علت آنها آسیب‌شناسی شود.
 
وی عنوان کرد: ادبیات کودک و نوجوان ما یک وجه مشترک 80 درصدی با محوریت دین و اهل بیت (ع) با جهان اسلام دارد اما چه در داخل و چه در خارج از ایران، به شدت با فقر مفهوم در این حوزه مواجهیم؛ در این حوزه ادبیات کودک و نوجوان بسیار ضعیف و ناقص و غیرقابل انتقال به دنیای اسلام، عمل کرده است.
 
رایزن فرهنگی ایران در اتریش افزود: گام‌هایی در کشور لبنان برای کانال‌های تصویری کودک و نوجوان با نگاه اهل بیتی برداشته شده است اما کشور ما در این بخش، نقص خارج از کشوری دارد و اصلاً رسانه‌های تصویری و گفتاری ما به هیچ وجه نمی‌توانند با سایر کشورها ارتباط برقرار کنند.
 
وصفی در ادامه سخنانش، گفت: تنها جایی که یک موفقیت نسبی رُخ داده، کتاب است. در حوزه نشریه کودک و نوجوان نیز با وجود شمار بالای تعداد آنها، هیچ حضوری از آنها در خارج از کشور احساس نمی‌شود.
 
سیدعلی کاشفی خوانساری از دکتر وصفی چنین پرسید: «با توجه به این‌که سال‌ها سابقه فعالیت در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارید، تصور می‌کنید ساز و کار گرنت در حوزه کودک و نوجوان در کشور چگونه و چه زمانی فراهم می‌شود؟» وصفی پاسخ داد: وزارت ارشاد متولی فرهنگ عمومی است یعنی نه فرهنگ کودکان و نه فرهنگ نخبگان. بنابراین، این‌جا نقش آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان پُررنگ می‌شود اما در عین حال باز مشاهده می‌کنید که وزارت ارشاد در اموری چون مجوز کتاب‌ها ورود پیدا کرده است.
 
وی در ادامه سخنانش، گفت: در مجموع در این حوزه باید دستگاه‌های دولتی کنار هم بنشینند و نباید تک‌رفتاری کنند تا انسجام کلان‌تری در حوزه گرنت صورت بگیرد.
 
رایزن فرهنگی ایران در اتریش اظهار کرد: در نهایت، صدا و سیما نیز به منظور تبلیغ در این زمینه باید فعال باشند. در مجموع صفت پیشکسوتی در حوزه کودک و نوجوان جایی مثل وزارت ارشاد، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ندارد. به نظر من باید به سراغ آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان رفت.
 
استانداردهای جهانی در تولید کتاب برای عرضه در خارج، نداریم
سخنران بعدی این نشست، غلامرضا نوعی، مدیر نمایشگاه‌های بین‌المللی مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران، بود. وی با اشاره به معضلات موجود در مسیر انتقال نشر ایران به خارج از کشور، گفت:‌ کشور ما در این زمینه مشکلات ساختاری دارد به این معنا که با جهان بیرون به صورت جزیره‌ای رفتار می‌کند؛ ساده‌ترین کاری که در بازار نشر وجود دارد، احترام گذاشتن به طرف مقابل است وقتی ما هنوز قانون کپی‌رایت را رعایت نمی‌کنیم چگونه می‌توانیم انتظار داشته باشیم که بیایند و کتاب‌های ما را بخرند.
 
مدیر نمایشگاه‌های بین‌المللی مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران، افزود: از دیگر مشکلات حوزه نشر کشور و عوامل بازدارنده انتقال آن به خارج از کشور، نبود استانداردهای جهانی در تولید کتاب است؛ کشور ما چند مترجم فعال دارد تا کتاب‌های فارسی را برای بچه‌های عربی‌زبان بنویسد؟! صدها کرسی و دپارتمان عربی در کشور برگزار می‌شوند اما خروجی آنها، مترجم عربی نبوده است.
 
وی در ادامه سخنانش، گفت: فعالان عرصه نشر کشورمان هنوز نمی‌دانند که جهان عرب از آنها چه می‌خواهند. همچنین تعداد ناشران حرفه‌ای کشور ما بسیار اندک و شاید به تعداد انگشتان دست نرسد.
 
جوایز ادبی کشورمان را در نمایشگاه های بین‌المللی معرفی کنیم
در بخش دیگر این نشست، رامینه رضازاده، مدیر آژانس ادبی نوروز(انتشارات الهدی) سخنرانی کرد. وی اظهار کرد: همیشه نمی‌توان آثار خود را به مترجم بومی در خارج از کشور برای ترجمه سپرد، بنابراین باید در حوزه مترجم حرفه‌ای در داخل کشور، گام برداشت.
 
وی عنوان کرد: متأسفانه در حوزه کودک و نوجوان شاهد نشریه تخصصی به زبان انگلیسی نیستیم. پیشنهاد می‌کنم جوایز ادبی کشورمان در نمایشگاه‌های بین‌المللی معرفی شوند.
 
باید از ترجمه کتاب‌های کودک و نوجوان حمایت صورت بگیرد
در بخش دیگر این مراسم، فرزانه فخریان، مدیر آژانس ادبی حوا اظهار کرد: به نظر من مسأله اصلی در تمام جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی این است که مسئولان فرهنگی و متولیان برپایی این رویدادها، اصلاً به مسأله کودک و نوجوان توجه نمی‌کنند بلکه تصور می‌کنند در هر رویدادی باید به سرعت سراغ آثار بزرگسال و کلاسیک بروند. این در حالی است که در سایر کشورها مانند ترکیه به همان اندازه به کتاب‌های کودک و نوجوان اهمیت می‌دهند که به کتاب‌های بزرگسال اهمیت داده‌اند.
 
وی در ادامه سخنانش، گفت: وقتی موضوع کودک و نوجوان برای جامعه اهمیت نداشته باشد، طبیعتاً حمایت از آن هم جزو سرفصل‌ها قرار نمی‌گیرد. باید از ترجمه کتاب‌های کودک و نوجوان حمایت صورت بگیرد تا مسیرهای دسترسی به کتاب‌های کودک و نوجوان و فرایند عرضه آنها در خارج از کشور، تسهیل یابد.
 
فخریان در پایان سخنانش، گفت: بسیاری از مؤسسات در این زمینه (ترجمه آثار کودک و نوجوان) در حال فعالیت هستند اما متأسفانه با یکدیگر تعامل ندارند و اطلاعات آنها جایی در قالب بانک اطلاعاتی، در دسترس نیست؛ همین موضوع باعث تولید کارهای موازی می‌شود. لازم است برای جلوگیری از پیشروی این موازی‌کاری‌ها، در جمع‌آوری این اطلاعات تمهیدات جدی اندیشیده شود.