انتشارات آذرخش کتاب «طرحها و رویکردهای شهری» را در سه فصل برای نخستینبار منتشر کرد.
فصل نخست کتاب با عنوان «تعاریف و مفاهیم کاربردی» به موضوعاتی مانند زمینههای پیدایش شهر از دیدگاه نظریهپردازان، تعاریف و مفاهیم پایه برنامه، برنامهریزی شهری: مفهوم برنامهریزیری، مهمترین ویژگیهای برنامهریزی و مراحل فرایند برنامهریزی پرداخته است.
نویسندگان در توضیح نظریه «ابنخلدون» درباره زمینههای پیدایش شهر نوشتهاند: «ابنخلدون متفکر قرن چهارم و پنجم قمری است که شهرنشینی را در مقابل بادیه و بادیهنشینی قرار میدهد. او معیار عصبیت و تعلق اجتماعی ـ قومی را مطرح میکند که در بادیه وجود دارد و شهر از آن بیبهره است. از نظر او عصبیت به معنای آگاهی به پیوند مسئولیت مشترک و اتحاد میان کسانی که رابطه خونی، آنان را به هم پیوند میدهد و این عامل باعث قدرت سیاسی و دفاعی میشود که افراد یک قبیله را به هم مرتبط میسازد. این معیار عاملی است که باعث پیدایش و تداوم جامعه غیر شهری با بادیه میشود.»
در بخش دیگری از فصل نخست، مؤلفان درباره مفهوم برنامهریزی شهری اشاره کردهاند که بهطور کلی برنامهریزی فرایندی برای نیل به آیندهای مطلوب است، یعنی آنکه میتواند برای آیندههای مختلف تصور و انتخابی درست را مدنظر قرار دهد و بین راههای رسیدن به آنها نیز دست به انتخاب زده، سپس اثر تصمیمات را بررسی کرده و به ارزیابی بپردازد. برنامهریزی در واقع فرایند تعیین اقدامات مناسب آتی را مورد توجه قرار میدهد و تلاش دارد که بر مبنای شناخت وضع موجود، موضوع را به تصمیمگیری، ارزیابی و انتخاب بهترین راهحلها سوق دهد. بنابراین کیفیت علت و معلولی و استدلال و منطق در برنامهریزی اهمیت فراوانی دارد.
«روند تهیه طرح، موانع و محدوددیتها» عنوان دومین فصل کتاب است. نویسنده در این فصل به تشریح مباحثی مانند آغاز برنامهریزی، رواج الگوی برنامهریزی جامع، رواج الگوی برنامهریزی ساختاری ـ راهبردی و دیدگاههای نو در برنامهریزی پرداخته است.
سومین فصل کتاب با عنوان «انواع طرحهای شهری» شامل مباحثی مانند طرح جامع شهر، طرح جامع شهر رشت، طرح تفصیلی، بررسی وضع موجود شهر، طرح آمادهسازی و توسعه پایدار است.
نویسندگان در این فصل در تشریح اهداف تهیه طرحهای ساختاری ـ راهبردی ایران آوردهاند: «محتوای اصلی طرحهای توسعه شهری رایج در ایران، به تبع الگوی نظری خود یعنی الگوی برنامهریزی جامع بوده و بهطور عمده بر تعیین نحوه کاربری زمین و ارائه جدولهای سرانه و ضوابط کاربری تأکید دارد. بر پایه این نگرش، تمام موضوعات و روشهای مربوط به تهیه اینگونه طرحها در جهت برآورد جمعیت و پیشبنی اراضی مورد نیاز و توزیع آنها میان کاربریهای مختلف تدوین و تعیین شده است. بنابراین به منظور اصلاح الگوی طرحهای جامع ـ تفصیلی و تحول محتوای آنها، نگرش به سمت طرحهای ساختاری ـ راهبردی سوق داده شد.»
نخستین چاپ کتاب «طرحها و رویکردهای شهری» با شمارگان یکهزار نسخه در 372 صفحه، به بهای 18 هزار تومان از سوی انتشارات آذرخش منتشر شده است.
نظر شما