دکتر بصیره در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) با اشاره به اهداف برگزاری «نقش دانشمندان ایرانی - اسلامی در پیشبرد علوم تجربی» از سوی این اتحادیه اظهار کرد: برگزاری این همایش طی سه سال گذشته در کنار برگزاری 16 کنفرانس فیزیک، ارتقاء دانش دبیران فیزیک و علوم تجربی با هویت علمی دانشمندان ما را در پی داشته است.
مجاهدت علمی در تألیف کتاب
وی با تأکید بر اهمیت توجه به تاریخ علم، در بهبود کیفیت تدریس افزود: تدریس مفاهیم علمی با آشنایی بیشتر، از تاریخ علم سودمند‌تر خواهد بود. از سوی دیگر هر پدیده فیزیکی یا علمی به‌صورت گسسته یا آنی در ذهن یک دانشمند خطور نکرده، بلکه با یک تسلسل علمی، یعنی پیشینه علمی بروز پیدا کرده است.
بصیره ادامه داد: پیشینه علمی دانشمندان، حاصل مجاهدت دانشمندان در صد‌ها یا بیش از هزار یا دو هزار سال است. سنگ بنای علمی در طول هزاران سال براساس تألیف کتاب‌های متعدد علمی ایجاد شده، بنابراین چنین پیشینه‌ای باید براساس روش‌های صحیح منتقل شود.
این مدرس دانشگاه عنوان کرد: مهارت معلمان و دبیران در شیوه تدریس یا فعالیت‌‌های آزمایشگاهی، به معنای آشنایی آنها با تاریخ علم نیست.
ضرورت توجه به منابع تاریخ علم
مترجم کتاب «مبانی فیزیک هالیدی» گفت: توجه به منابع تاریخ علم، با توجه به شرایط فعلی که جاهلیت و جریان انحرافی قرن بیستم در کشورهای اسلامی ایجاد شده، ضروری است. جاهلیت مدرن، امروز در بیت‌الحکمه با مته برقی به جان تمد‌ن باشکوه اسلامی افتاده است. در شهر حلب، جایی که فارابی با آرامش کتاب «موسیقی کبیر» خود را نوشت، فجایعی مانند کتابسوزی به راه انداخته‌اند. بنابراین مسئولیت فعالان حوزه تاریخ علم اعم از پژوهشگران و نویسندگان از اهمیت بیشتری برخور‌دار شده است.
عضو هیأت علمی و مدیر پیشین دفتر ارتباط با صنعت دانشگاه کردستان اظهار کرد: ما موظفیم با استفاده از برگزاری همایش‌ها و تولید مقاله و کتاب، باور‌های صحیح و علمی اندیشه‌های اسلامی را به غرب منتقل کنیم. جوانان با استفاده از انواع رسانه‌ها اعم از مکتوب و غیر مکتوب، باید قدرت پاسخگویی پیدا کنند و نسبت به پیشینه علمی خود آشنا شوند.
توجه به بسترسازی علمی دانشمندان ایرانی
این مدرس پیشکسوت دانشگاه افزود: نباید به اصرار و بدون توجه به شرایط تاریخی دوران زندگی دانشمندان، دیدگاه آنها را به عصر جدید پیوند دهیم. به‌عنوان مثال، نباید تصور کنیم ابن‌هیثم که امسال به مناسبت هزارمین سالگرد تألیف کتابش «المناظر»، از سوی یونسکو به‌عنوان سال جهانی نور نامگذاری شده، پایه مباحث نورشناختی غرب و اروپا یا پایه‌گذار فوتونیک بوده است. چنین رویکردی نشانی غلط برای دانش‌آموزان ماست.
وی با تأکید بر اهمیت توجه به شرایط تاریخی در بررسی زندگی دانشمندان گفت: ما باید به نقش دانشمندان‌مان در بسترسازی علمی توجه کنیم. تعداد انگشت‌شماری از اندیشمندان غربی به این مقوله پرداختهاند.
دیدگاه «هلزی هال» و «جرج سارتون» درباره دانشمدان ایرانی ــ اسلامی
بصیره در ادامه با اشاره به اظهار نظر برخی اندیشمندان غربی درباره دانشمندان ایرانی عنوان کرد: از معدود اندیشمندان اروپایی که به موضوع نقش دانشمندان ایرانی ـ اسلامی پرداختهاند می‌توان به «هلزی هال» نویسنده کتاب «تاریخ و فلسفه علم» اشاره کرد. وی در کتاب خود آورده است: «اگر پیروزی مسلمانان نبود، خرد و اندیشه این قدرت را در اروپا دیرتر می‌یافت. تأثیراتی که امپراتوری اسلامی از راه‌های گوناگون بر اروپا گذارده بود، از همه تأثیرات دیگر مهم‌تر بود. اروپائیان با فِراست از جرقه‌های فرهنگ اسلامی تأثیر گرفته‌اند و گاه در پی علماندوزی راهی مراکز علماندوزی شدند.»
این عضو اتحادیه انجمن‌های علمی - آموزشی معلمان فیزیک ایران افزود: «جرج سارتون» در کتاب خود با عنوان «مقدمه بر تاریخ علم» با نگاهی منصفانه، به تشریح تأثیر دانشمندان ایرانی در پیشبرد علوم مختلف پرداخته است. وی نیمه اول سده نهم میلادی را عصر «خوارزمی»، نیمه دوم سده نهم را عصر «رازی»، نیمه اول سده دهم را عصر «مسعودی»، نیمه دوم قرن دهم را عصر «ابوالوفاء»، نیمه نخست قرن یازدهم را عصر «ابوریحان بیرونی» و نیمه دوم قرن یازدهم میلادی را عصر «عمرخیام» نامگذاری و به تفصیل از آن یاد می‌کند. زنده کردن این مباحث به‌عنوان هویت ما هدف برگزاری همایش‌های «نقش دانشمندان ایرانی - اسلامی در پیشبرد علوم تجربی» است.
رشد کیفی مقالات در چهارمین دوره همایش نقش دانشمندان ایرانی ـ اسلامی
دبیر علمی چهارمین همایش «نقش دانشمندان ایرانی - اسلامی در پیشبرد علوم تجربی» با اشاره به آمار مشارکت پژوهشگران در این دوره اظهار کرد: رشد کیفی در 30 مقاله ارسالی به دبیرخانه همایش قابل مشاهده است. 6 مقاله از این تعداد برای ارائه شفاهی و پنج مقاله به‌صورت پوستر در این همایش یک‌روزه ارائه شد.
وی درباره معیار‌های انتخاب مقالات ارسالی برای ارائه در این دوره از همایش گفت: بررسی مقالات براساس اهداف و محور‌های همایش صورت گرفته است. اهمیت روزآمد کردن برخی متون کهن دانشمندان ایرانی ـ اسلامی و بازتاب آن در کتاب‌های درسی مدارس و دانشگاه‌ها و بررسی تأثیر دیدگاه‌ها و ترجمه آثار دانشمندان ایرانی - اسلامی بر دانشمندان عصر میانه، از محور‌ها و معیار‌های انتخاب مقاله برای این دوره از همایش بودند.
یکشنبه ۳۱ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۰:۰۶
نظر شما