به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از نشریه گاردین، «ساکس» که از او به عنوان «پزشک شاعر» نام برده می‌شود، نویسنده کتاب «بیداری» است؛ اثری که اقتباس سینمایی آن نامزد جایزه اسکار شده بود.
 
یک ماه پیش وی در گفت‌وگویی اظهار داشته بود: «در سن 81 سالگی احساس می‌کردم در سلامت کامل هستم و حتی روزی یک مایل شنا می‌کردم؛ هر چند شانس از من روی برگرداند و چند هفته پیش دریافتم که سرطان جگر در من گسترش یافته است.»
 
کتاب‌های «ساکس» به طور عمده درباره وضعیت‌های غیرعادی پزشکی است؛ به عنوان نمونه رمان «بیداری» بر اساس معالجات وی روی بیمارانی که دارویی را مصرف کرده و پس از سال‌ها دچار حالت جنون شده بودند، نوشته شده است.
 
در سال 1966 این نویسنده و عصب‌شناس با بیمارانی برخورد کرد که در حالت عجیب و بی‌حرکت هم‌چون مجسمه قرار گرفته بودند؛ او آن‌ها را بازماندگان نوعی تورم مغزی که طی سال‌های 1916 تا 1927 شیوع پیدا کرده بود تشخیص داد و تلاش کرد تا با دارویی آزمایشی آن‌ها را مداوا کند.
 
بعدها این بیماران به موضوع رمان «بیداری» تبدیل شدند که «هارولد پینتر»، نمایش‌نامه‌نویس امریکایی از روی آن  فیلم‌نامه‌ای را با عنوان «چیزی شبیه آلاسکا» تهیه کرد؛ در سال 1999 فیلمی با بازی «رابرت دنیرو» و «رابین ویلیامز» از روی آن ساخته شد که نامزدی سه جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم را از آن خود کرد.
 
«میچیکو کاکوتانی» مقاله‌نویس «نیویورک تایمز» توانایی «ساکس» را در مرتبط کردن علم و هنر ستوده و نوشت:«او یک دانشمند و انسان‌گرایی سرسخت بود؛ او چه هنگامی که درباره بیماران خود یا عشق به شیمی و حتی قدرت موسیقی می‌نوشت، می‌توانست علم و خلاقیت، روانشناسی و هنر، زیبایی و اقتصاد جهان طبیعی و جادو و تصورات بشری را با یک‌دیگر تلفیق کند.
 
«لیزا اپیگ‌نانسی»، نویسنده امریکایی در نوشتاری از توانایی «ساکس» در تبدیل موضوعات به شخصیت‌های بزرگ سخن گفته است.
 
او می‌نویسد: «موضوعات این نویسنده از منظر نارسایی‌ها و شکست‌ها، یا آن‌چه در پزشکی به آن «کمبود» می‌گویند، نزدیکی بسیاری به انسانیت قرن نوزدهم دارد. تجربیات پزشکی وی نه در مقاله‌ای حرفه‌ای و نه در یادداشتی کلینیکال بلکه به صورت نوشتاری خلاقانه با دیگران درمیان گذاشته می‌شود.»
 
«ساکس» هم‌چنین نویسنده زندگی‌نامه خودش نیز هست؛ او در کتاب «دایی تانگستن» درباره کودکی، خانواده پزشک و علاقه دیوانه‌وار خود به شیمی نوشته است.
 
از «ساکس» به غیر از رمان نزدیک به یک هزار مقاله، نامه و یادداشت‌های پزشکی بر جای مانده است.
 
از این نویسنده مطرح امریکایی کتاب «بانوی بی‌بدن» ترجمه «سما قرایی» و «مردی که همسرش را با کلاهش اشتباه گرفت» ترجمه زنده‌یاد «جاهد جهانشاهی» و با مقدمه دکتر «حسن عشایری»، روانشناس در ایران منتشر شده است.