به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، همایش «استانداردهای کتابداری و کتابخانه‌ای» روز گذشته 21 مهر به مناسبت روز استاندارد و با تقدیر از طرح‌های پژوهشی ارائه در این زمینه، در حالی برگزار شد. برخی از این طرح‌ها از اجرای تحقیقاتی در دانشگاه‌ها فراتر نرفتند و حتی قدمت برخی از این طرح‌های تقدیر شده به بیش از 25 سال می‌رسد.
فاصله ارائه طرح‌های پژوهشی در حوزه کتابداری و کتابخانه‌ها تا اجرایی شدن آن در کتابخانه‌ها، موضوعی بود که در گفتوگو با محمد حسید دیانی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد و مهردخت وزیرپور، عضو هیئت امنای نهاد کتابخانه‌های عمومی، به آن پرداختیم.
محمد حسین دیانی در گفتوگو با خبرنگار ایبنا گفت: پژوهش‌های من در مورد تدوین استانداردهای حوزه کتابداری و کتابخانه‌ای که در این همایش به خاطر آنها از من تقدیر شد، مربوط به 25 سال پیش است.
وی با بیان اینکه متأسفانه بین ارائه طرح‌های پژوهشی و اجرای آن در کتابخانه‌ها فاصله بسیاری وجود دارد، گفت: با وجود اینکه این طرح‌ها بارها در دانشگاه‌ها اجرا شد و پروژه‌های تحقیقاتی و پایان نامه‌های بسیاری بر اساس آنها ارائه شد، اما در عمل سازمان‌ها، انجمن‌های کتابداری، کتابخانه‌های دانشگاهی و آموزشگاهی و غیره، آنگونه که باید، از آنها استفاده نکردند.
استاد دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: برای کتابخانه‌های عمومی استاندارد دیگری برای تهیه کتاب‌های ساده برای نوسوادان را تهیه کرده بودم که بر اساس فرمول‌های ارائه شده در آن هم می‌توان کتاب‌های ساده نوشت و هم می‌توان کتاب‌های ساده موجود را برای کتابخانه‌های عمومی تهیه کرد. اما این که در عمل سازمان‌ها و نهادهایی مثل نهضت سواد آموزی بیایند و از این طرح‌ها استفاده کنند، هنوز محقق نشده است.
دیانی درباره دلایل عدم اجرایی شدن این گونه پژوهش‌ها در سازمان‌های مختلف نیز گفت: انجام کارهای اساسی در هر حوزه‌ای باید بر اساس و یا با نگاه به کارهای گذشته انجام شود. اما در کشور ما وقتی پروژه‌ای تحقیقاتی – پژوهشی ارائه می‌شود، به جای اینکه به نقد و یا بهتر کردن آن بپردازیم، آن را کنار می‌گذاریم و از از صفر شروع می‌کنیم که در نتیجه همیشه بر روی نقطه صفر می‌مانیم.
وی افزود: به همین تناسب اگر در این 25 سال بر روی این طرح کار می‌شد، نقدهای کارشناسی اعمال می‌شد، حتماً به جایی می‌رسید که بتوانیم از ثمرات آن بهره ببریم، ولی رها شد و این دو طرح تنها در سطح دانشگاهی استفاده شد. به هر حال امروز خوشحالم که بعد از گذشت 25 سال از ارائه این دو طرح از ارائه آنها تقدیر به عمل آمد.
نهاد کتابخانه‌های عمومی بر اجرای طرح‌های پژوهشی اهتمام دارد
همچنین مهردخت وزیرپور درباره استفاده از دستاوردهای پژوهشی کشور در کتابخانه‌های عمومی گفت: ما در بخش پژوهشی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در حال استفاده از این ظرفیت هستیم و از متخصصین و افرادی با تحصیلات عالیه که خود از پژوهشگران برجسته کشور در این حوزه هستند، استفاده می‌کنیم. مانند آقای محمد کریم صابری، رئیس اداره استاندارد نهاد که دارای مدرک دکترای کتابداری هستند.
این عضو هیات امنای نهاد کتابخانه‌های عمومی افزود: اما در عین حال ما با همه دانشگاه‌ها تعامل داریم و سعی می‌کنیم که همه طرح‌های پژوهشی در حوزه‌های مختلف، به خصوص در حوزه استاندارد را برای اجرا در سطح کشوری در نظر بگیریم؛ به عبارتی ما نیازمند رهنمودهای دانشگاهیان در حوزه کتابداری هستیم که خوشبختانه این اواخر با تعاملات خوبی که بین بخش پژوهشی و کتابخانه‌های عمومی صورت گرفته، این امر محقق شده است.
وی در مورد تأخیر در بررسی و اجرایی کردن کارهای پژوهشی در کتابخانه‌ها گفت: هم دانشگاه‌های کشور و هم نهاد کتابخانه‌های عمومی در اجرایی کردن این طرح‌های پژوهشی اهتمام دارند؛ البته گاهی ممکن است که سهل‌انگاری برخی افراد باعث ایجاد فاصله بین این دو بخش شود.
وزیرپور ادامه داد: ما در بخش پژوهش نهاد کتابخانه‌های عمومی پروژه‌های تحقیقاتی، پایان‌نامه‌ها و طرح‌های بسیاری در دست داریم، که با هماهنگ کردن آنها با استانداردهای ما به اجرا خواهند رسید. به همین جهت برای تدوین استانداردهای کتابداری و کتابخانه‌ای با سازمان استاندارد تفاهنامه امضاء کرده‌ایم تا بتوانیم این استانداردها را در اختیار کتابخانه‌های سراسر کشور قرار دهیم.
فاصله ارائه طرح‌های پژوهشی در حوزه کتابداری و کتابخانه‌ها تا اجرایی شدن آن در کتابخانه‌ها، موضوعی بود که در گفتوگو با محمد حسید دیانی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد و مهردخت وزیرپور، عضو هیئت امنای نهاد کتابخانه‌های عمومی، به آن پرداختیم.
محمد حسین دیانی در گفتوگو با خبرنگار ایبنا گفت: پژوهش‌های من در مورد تدوین استانداردهای حوزه کتابداری و کتابخانه‌ای که در این همایش به خاطر آنها از من تقدیر شد، مربوط به 25 سال پیش است.
وی با بیان اینکه متأسفانه بین ارائه طرح‌های پژوهشی و اجرای آن در کتابخانه‌ها فاصله بسیاری وجود دارد، گفت: با وجود اینکه این طرح‌ها بارها در دانشگاه‌ها اجرا شد و پروژه‌های تحقیقاتی و پایان نامه‌های بسیاری بر اساس آنها ارائه شد، اما در عمل سازمان‌ها، انجمن‌های کتابداری، کتابخانه‌های دانشگاهی و آموزشگاهی و غیره، آنگونه که باید، از آنها استفاده نکردند.
استاد دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: برای کتابخانه‌های عمومی استاندارد دیگری برای تهیه کتاب‌های ساده برای نوسوادان را تهیه کرده بودم که بر اساس فرمول‌های ارائه شده در آن هم می‌توان کتاب‌های ساده نوشت و هم می‌توان کتاب‌های ساده موجود را برای کتابخانه‌های عمومی تهیه کرد. اما این که در عمل سازمان‌ها و نهادهایی مثل نهضت سواد آموزی بیایند و از این طرح‌ها استفاده کنند، هنوز محقق نشده است.
دیانی درباره دلایل عدم اجرایی شدن این گونه پژوهش‌ها در سازمان‌های مختلف نیز گفت: انجام کارهای اساسی در هر حوزه‌ای باید بر اساس و یا با نگاه به کارهای گذشته انجام شود. اما در کشور ما وقتی پروژه‌ای تحقیقاتی – پژوهشی ارائه می‌شود، به جای اینکه به نقد و یا بهتر کردن آن بپردازیم، آن را کنار می‌گذاریم و از از صفر شروع می‌کنیم که در نتیجه همیشه بر روی نقطه صفر می‌مانیم.
وی افزود: به همین تناسب اگر در این 25 سال بر روی این طرح کار می‌شد، نقدهای کارشناسی اعمال می‌شد، حتماً به جایی می‌رسید که بتوانیم از ثمرات آن بهره ببریم، ولی رها شد و این دو طرح تنها در سطح دانشگاهی استفاده شد. به هر حال امروز خوشحالم که بعد از گذشت 25 سال از ارائه این دو طرح از ارائه آنها تقدیر به عمل آمد.
نهاد کتابخانه‌های عمومی بر اجرای طرح‌های پژوهشی اهتمام دارد
همچنین مهردخت وزیرپور درباره استفاده از دستاوردهای پژوهشی کشور در کتابخانه‌های عمومی گفت: ما در بخش پژوهشی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در حال استفاده از این ظرفیت هستیم و از متخصصین و افرادی با تحصیلات عالیه که خود از پژوهشگران برجسته کشور در این حوزه هستند، استفاده می‌کنیم. مانند آقای محمد کریم صابری، رئیس اداره استاندارد نهاد که دارای مدرک دکترای کتابداری هستند.
این عضو هیات امنای نهاد کتابخانه‌های عمومی افزود: اما در عین حال ما با همه دانشگاه‌ها تعامل داریم و سعی می‌کنیم که همه طرح‌های پژوهشی در حوزه‌های مختلف، به خصوص در حوزه استاندارد را برای اجرا در سطح کشوری در نظر بگیریم؛ به عبارتی ما نیازمند رهنمودهای دانشگاهیان در حوزه کتابداری هستیم که خوشبختانه این اواخر با تعاملات خوبی که بین بخش پژوهشی و کتابخانه‌های عمومی صورت گرفته، این امر محقق شده است.
وی در مورد تأخیر در بررسی و اجرایی کردن کارهای پژوهشی در کتابخانه‌ها گفت: هم دانشگاه‌های کشور و هم نهاد کتابخانه‌های عمومی در اجرایی کردن این طرح‌های پژوهشی اهتمام دارند؛ البته گاهی ممکن است که سهل‌انگاری برخی افراد باعث ایجاد فاصله بین این دو بخش شود.
وزیرپور ادامه داد: ما در بخش پژوهش نهاد کتابخانه‌های عمومی پروژه‌های تحقیقاتی، پایان‌نامه‌ها و طرح‌های بسیاری در دست داریم، که با هماهنگ کردن آنها با استانداردهای ما به اجرا خواهند رسید. به همین جهت برای تدوین استانداردهای کتابداری و کتابخانه‌ای با سازمان استاندارد تفاهنامه امضاء کرده‌ایم تا بتوانیم این استانداردها را در اختیار کتابخانه‌های سراسر کشور قرار دهیم.
نظر شما