در مقدمه کتاب نویسندگان در تشریح آسیب‌های محیط زیستی ناشی از تخریب جنگل‌ها آوردهاند: «با روند شدید افزایش جمعیت، کاهش جنگل‌ها، افزایش آلاینده‌ها و تخریب طبیعی و مصنوعی محیط زیست، عدم وجود الگویی مناسب با نیاز‌های جسمانی و روحانی انسان در جهان وجود نیمی از ثروت در اختیار محدود مردم جهان، توزیع ناعادلانه ثروت افزایش فاصله طبقاتی بین فقرا و ثروتمندان، گرم شدن زیست کره و تغییر آب و هوا و یک قطبی شدن سیاست و بازار تجارت جهانی و یکه‌تازی زورمندانه امریکا، نمی‌توان امیدی به روند بهبودی محیط زیست جهان و پایداری در اکوسیستم طبیعی داشت.»
در نخستین مبحث کتاب درباره توانمندیهای باغی استان گیلان می‌خوانیم: «در مجموع استان گیلان در تولید مرکبات رتبه پنجم، در تولید فندق رتبه اول، تولید چای رتبه اول، تولید زیتون رتبه سوم، توت و تولید نوغان رتبه اول، در تولید کیوی رتبه دوم و این درحالی است که در تولید گیاهان دارویی، توتون، برنج و تولید درختان غیر مثمر برای مصارف مختلف صنعتی و غیرصنعتی دارای رتبه خوبی در سطح استان‌‌های کشور است.»
فهرستی از درختان مثمر استان گیلان در دومین مبحث کتاب ارائه شده است. نویسندگان با اشاره به نابودی تدریجی درختان میوه استان گیلان طی چند دهه گذشته آوردهاند: «استان گیلان به دلیل داشتن اقلیم خاص منطقهای با درختان مثمر اصیل و بومی که دارای میوه‌های منحصربهفرد بوده که متاسفانه طی چند دهه اخیر به‌دلیل بی‌توجهی در معرض تهدید و انقراض و نابودی قرار و شایسته است با برنامه‌ریزی‌های دقیق و مدون نه‌تنها از انقراض آنها پیشگیری نموده بلکه نسبت به احیا آنها در سطح وسیع و گسترده اقدامات جدی را معمول داشت.»
نمونههایی از درختان مثمر این منطقه شامل: درخت ازگیل یا به زبان محلی کونوس و فتر، خرمالوی وحشی یا به زبان گیلکی و تالشی «اربه»، گوجه سبز ترش یا به اصطلاح گیلکی، ترش آلوچه یا ترش خولی، گلابی وحشی، یا به اصطلاح محلی «خوج»، سیب ترش، درخت بیدمشک، درخت توت، درخت انجیر، درخت انگور درختی یا وحشی، درخت بِه محلی، درخت بلوط و درخت گیلاس نمونههایی از محصولات باغی استان گیلان است.
در سومین مبحث کتاب نویسندگان برای پیشگیری از نابودی کامل درختان مثمر استان گیلان راهکار‌هایی مانند تهیه آمایش سرزمین، تشکیل شرکت تعاونی چند منظوره با اهداف زیست محیطی، احیای جنگل‌‌های مخروبه، دورگه کردن دام‌ها، تغییر کار برای اراضی، پرورش زنبور عسل و کاشت درختان مثمر را ارائه کرده‌اند.
درباره اهمیت آمایش سرزمین در حفظ درختان مثمر استان گیلان آمده است: «آمایش سرزمین عبارت است از تنظیم رابطه میان انسان، سرزمین و فعالیت‌های انسانی در آن با هدف بهره‌برداری شایسته و پایدار از جمیع امکانات انسانی و فضایی سرزمین برای بهبود وضعیت مادی و معنوی اجتماع در طی زمان. بنابراین آمایش سرزمین از هدر رفتن منابع طبیعی و ضایع شدن محیط زیست و در نتیجه، از فقر انسانی که روی زمین کار می‌کند می‌کاهد.»
چاپ نخست کتاب «انقراض درختان مثمر گیلان» با شمارگان یک‌هزار نسخه در 70 صفحه به بهای 9 هزار تومان از سوی انتشارات «آهنگ فردا» به بازار کتاب عرضه شده است.
نظر شما