به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) چاپ نخست کتاب «تاریخ مطالعات اسلامی در غرب» در 14 فصل به قلم دکتر محمدرضا بارانی، عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه الزهرا (س)، از سوی مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص) منتشر شده است.
«معرفی تاریخ مطالعات اسلامی در غرب»، «آشنایی با مفهوم شرق و استشراق»، «انگیزه‌های استشراق»، «سیرتاریخی اسلام‌شناسی در غرب (مرحله اول تا سوم)»، «سیرتاریخی اسلام‌شناسی در غرب (مرحله چهارم و پنجم)»، «مسیرهای جغرافیایی آشنایی غربی‌ها با اسلام»، «محورهای فعالیت مستشرقان و انواع آن»، «فعالیت اسلام‌شناسان غربی درباره مطالعات اسلامی (1) فهرست‌نویسی و قرآن‌شناسی»، «فعالیت اسلام‌شناسان غربی درباره مطالعات اسلامی (2) زندگی و شخصیت پیامبر اکرم (ص)»، «فعالیت اسلام‌شناسان غربی درباره مطالعات اسلامی (3) تاریخ اسلام»، «فعالیت اسلام‌شناسان غربی درباره مطالعات اسلامی (4) تمدن اسلامی»، «نقد آثار مستشرقان»، «اثرگذاری مطالعات مستشرقان بر جهان اسلام» و «نقدهای مبنایی بر مطالعات مستشرقان» فصل‌های چهارده‌گانه کتاب هستند.
در بخشی از مقدمه کتاب آمده است: «مطالعات غربیان درباره شرق، اسلام، فرقه‌های اسلامی و تمدن اسلامی، پیشینه‌ای کهن داشته و می‌توان ریشه آن‌را در تقابل و رویارویی دو فرهنگ و تمدن غربی و شرقی دانست که پس از ظهور اسلام، این رویارویی به مطالعات غربیان درباره اسلام، آموزه‌ها و مظاهر تمدنی آن انجامید. شناخت نگاه غرب می‌تواند برای مسلمانان بسیار مفید باشد، زیرا از این راه می‌توان زمینه‌های تاثیرگذاری بر اندیشمندان غربی را فراهم کرد.»
در فصل نخست کتاب و در صفحه 15 درباره «معرفی تاریخ مطالعات اسلامی در غرب» می‌خوانیم: «اسلام از آغاز ظهور، با دیگر ادیان ارتباط داشته است. با گسترش فتوحات اسلامی در قرن اول، این ارتباط بیشتر شد. اسلام با نفوذ به آفریقا و اروپا، زمینه‌های مطالعات درباره دیگر ادیان را از اسلام به‌وجود آورد. مطالعات غیرمسلمانان درباره معارف اسلامی، گاه برای مبارزه با آن بوده و گاه نیز با دید محققانه و علمی صورت گرفته است. همان‌گونه که از عنوان «مطالعات اسلامی در غرب» برمی‌آید، موضوع آن، مطالعاتی است که غربی‌ها درباره اسلام صورت داده‌اند(اسعدی، 1381، ص 23)؛ یعنی بررسی آن دسته از مطالعات غربی‌ها که محدوده موضوع آن درباره اسلام است و همچنین دریافت دیدگاه‌ها و ابعاد مختلف بررسی‌هایی که انجام می‌شود.»
نویسنده در صفحه 43، پنح مرحله را برای آشنایی غربی‌ها با اسلام برشمرده که عبارتند از: دوره آغازین، دوره جنگ‌های صلیبی، دوره تبشیر، دوره رنسانس (عصر روشنگری یا روشنفکری) و دوره معاصر یا دوره کنونی.
در ادامه مباحث در صفحه 58 کتاب آمده است: «هرچند غربی‌ها در خشن جلوه دادن مسلمانان کوشیده بودند، با ورود برخی مسیحیان به شرق، با استقبال و مهمان‌نوازی شرقیان روبه‌رو شدند. مطرح شدن مهمان‌نوازی شرقیان در غرب و ترسیم چهره‌ای مناسب از اسلام و شرق، استقبال روزافزون غربی‌ها در مسافرت به شرق را در پی داشت. ماجراجویان و مسافران غربی، خاطرات خود از دنیای شرق را نوشتند و برخی نیز چاپ کردند. از همین‌رو، این دوره را دوره سفرنامه و سفرنامه‌نویسی نیز می‌نامند. این خاطرات سبب آشنایی تفصیلی غربی ها با اسلام شد. همچنین باستان‌شناسی‌هایی که محققان غربی انجام دادند، باعث شناخت کامل‌تر آن‌ها از اسلام شد. آنان با کشف کتیبه‌هایی مربوط به اسلام و مطالعه آن‌ها، از دوره‌های پیشین اسلامی اطلاعاتی به‌دست آوردند.»
نویسنده کتاب همچنین در صفحه 100 درباره «تاریخ قرآن و علوم مرتبط» نوشته است: «تاریخ قرآن و علوم مرتبط با آن، مباحث مختلفی را دربر می‌گیرد؛ مانند بحث شأن نزول آیات و قرائات، تعداد قرائات، لهجه‌ها، گردآوری قرآن توسط پیامبر (ص) و خلفای پس از ایشان که در دوره‌های مختلف صورت گرفته، کتابت قرآن و کاتبانی که وحی را می‌نوشتند و ... در این میان، از بحث‌هایی که غربی‌ها بسیار به آن توجه نشان داده و کتاب‌هایی نیز در آن‌باره نوشته‌اند، بحث تاثیرپذیری قرآن از دیگر ادیان است. برخی خاورشناسان معتقدند قرآن را پیامبر اکرم (ص) گردآوری کرده و حضرت نیز از کتاب‌های دیگر ادیان - همچون مسیحیت و یهودیت و حتی برخی آداب و رسوم مردمان جزیرة‌العرب - استفاده کرده است. از آثاری که به زبان انگلیسی در این زمینه نوشته شده، «ریشه های قرآن در محیط مسیحی» است. در این کتاب، نویسنده می‌کوشد نشان دهد که این ادعا شواهدی هم دارد. این بحث، خیلی جدی مطرح است و به نقد جدی هم نیاز دارد.»
نخستین چاپ کتاب «تاریخ مطالعات اسلامی در غرب» در 192 صفحه با شمارگان 300 نسخه به بهای 11 هزار و 500 تومان از سوی مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص) راهی بازار نشر شده است.
دوشنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۵ - ۱۱:۱۴
نظر شما