به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «اندیشه عیسی» نوشته هَمفری کارپنتر با ترجمه حسن کامشاد از سوی نشر فرهنگ جاوید منتشر شده است.
 
کتاب حاضر یکی از مجموعه کتاب‌هایی است که در توصیف ماهیت و اصالت و اهمیت اندیشه چهره‌های روشنفکر برجسته گذشته به تحریر درمی‌آید. چرایی انتخاب کسی‌ که زندگانی و مرگش موجب پیدایش مسیحیت شد برای این سلسله کتب قابل فهم است. اما اینکه عیسی را یکی از «چهره‌های روشنفکر برجسته گذشته» بدانیم در نظر بسیاری افراد، دست‌کم، عجیب است. به‌باور کلیسای مسیحی وی قطعاً خیلی بیش از اینها بود، و چه‌بسا بی‌ایمان‌ها استدلال کنند که حضرت اصلاً «روشنفکر» نبود. فزون بر این می‌توان گفت که مجزا ساختن «اندیشه‌»ی عیسی از سایر چیزهایی که کتاب مقدس درباره او می‌گوید تصورّی نادرست است.

کتاب حاضر چنین کاری نمی‌کند، بلکه می‌کوشد تعلیمات او را نسبتاً به‌تفصیل مورد بررسی قرار دهد، و ماهیت تعلیم او را در قیاس با تعلیم‌های معاصران دریابد. همچنین سعی می‌شود شمه‌ای از برداشت‌های مورخان و متکلمان امروزی راجع به عیسی، و نیز انجیل‌ها که حاوی زندگی اوست، ارائه شود. از همه بالاتر، تلاش کرده‌ایم که شواهد و مدارک موجود درباره عیسی را از دیدگاه تاریخی بنگریم، و پیش‌فرض‌های دینی مسیحی را وارد بحث خود نسازیم. اگر پاسخ ما رضایت‌بخش هم نباشد، شاید لااقل پرسش‌هایی در ذهن خوانند برانگیزد.

کتاب با مطالعه کوتاهی پیرامون انجیل‌ها به‌عنوان گواه تاریخی آغاز شده است. این امر دو دلیل دارد: یکی آنکه خواننده ناآشنا با عهد جدید، خلاصه‌ای از حدیث‌های انجیل را در باب عیسی در دسترس داشته باشد، و دیگر آنکه ماهیت انجیل‌ها را به عنوان مدرک تاریخی بازشناسد. 

نویسنده در بخشی از کتاب می‌نویسد: «منت تحصیلات دینی ندارم، بنابراین تکیه‌ام تا اندازه‌ای بسیار زیاد به کسانی است که انتقاد و مشورت آن‌ها را جستم، به‌ویژه تام میلز، دنیس ناینم، و پدرم خودم ایچ. جِی. کارپنتر. هنری هاردی از انتشارات دانشگاه آکسفورد هم فراوان یاری‌ام داد، و از او سپاسگزارم که در واقع از من خواست این کتاب را بنویسم. نقل‌قول‌ها همه از کتاب مقدس نوین به زبان انگلیسی (چاپ دوم، 1970، با اجازه انتشارات دانشگاه‌های آکسفورد و کیمبریج) است، مگر جاهایی که جز این آمده باشد.»
 
در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «عیسی کتابی ننوشت؛ یا اگر نوشت، که بسیار بعید می‌نماید، اثری از آن برجای نمانده است. بنابراین تشریح اندیشه او، که هدف کتاب حاضر است، از آغاز به دشواری خاصی برمی‌خورد. به عنوان مثال، وقتی می‌خواهید کتابی درباره دانته یا پاسکال یا آکویناس بنویسید آثار خود آن‌ها را مأخذ قرار می‌دهید، ولی در اینجا به‌ناچار اتکا بر حرف‌ها و کارهایی است که به عیسی نسبت داده شده است؛ و این طبعاً از ابتدا مقداری عدم تیقن می‌آفریند.

این بی‌اعتمادی تنها در زمینه اندیشه عیسی نیست. واقعیات ساده تاریخی پیرامون زندگی او نیز بسیار کمیاب است. بااین‌حال، چند نکته را می‌توان تقریباً قطعی دانست: عیسی یک معلم مذهبی یهودی بود، و در حدود 28 ـ 30 بعد از میلاد، به‌صلیب کشیده شد و جان سپرد. پس از آن، واقعیات مربوط به او افزون و افزون‌تر می‌شود. پیروانش مدعی‌اند که وی از میان مردگان برخاست و روانه بهشت شد، و در آنجا به‌‌عنوان پسر خدا در جایگاه خود قرار گرفت. کسانی‌که چنین باوری داشتند رفته‌رفته از جریان اصلی دین یهود جدا افتادند، و به مرور «مسیحی» خوانده شدند، چون معتقد بودند عیسی همان «مسیح» موعود است ـ این واژه ریشه یونانی دارد و معادل messiah” عبری است به‌معنای «آدم مسح‌شده»؛ یهودیان ظهور این «مسیح» را از دیرباز انتظار می‌کشیدند. این واقعیات را می‌توان از نوشته‌های رومی و یهودیان وقت دریافت؛ اشارات کوتاه این‌ها به مرگ عیسی آن‌قدر هست که بتوان یقین کرد وی حقیقتاً وجود داشته و، آن‌گونه که گه‌گاه گفته می‌شود، سیمایی افسانه‌ای و ساخته دست مسیحیان نبوده است. ولی درباره رویدادهای پیش از مرگ او، به هیچ‌وجه نمی‌توان مطمئن بود.

برای پی‌بردن به علت این امر، و در مقدمه پژوهش خود در زمینه اندیشه احتمالی عیسی ـ و این عامل «احتمال» را کمابیش همیشه در پیش‌رو داریم ـ باید به منابع، و در درجه نخست به انجیل‌های چهاردگانه کتاب مقدس مسیحیان نگریست، که شرح و تفصیل مسیحیان است از زندگی واندیشه بنیادگذار خود. می‌باید هم به چیزهایی که این‌ها درباره عیسی می‌گویند نظر اندازیم و هم به اختلاف‌هایی که با یکدیگر دارند. بعد سَنَدیت تاریخی آن‌ها را، خیلی به‌اختصار، بررسی کنیم. آن‌گاه، می‌توانیم توجه خود را یکسره به ماهیت اندیشه عیسی و به یکتایی و اهمیت آن‌ها معطوف بداریم.»

کتاب «اندیشه عیسی» نوشته هَمفری کارپنتر به ترجمه حسن کامشاد با شمارگان هزار نسخه در 163 صفحه به بهای 135 هزار ریال توسط نشر فرهنگ جاوید در دسترس علاقه‌مندان قرار داده است.