حجت‌الاسلام والمسلمین محمدباقر انصاری، نویسنده و پژوهشگر حوزه دین و نویسنده کتاب «نامه امام صادق (ع) به شیعیان» که چهارمین چاپ آن در روزهای اخیر از سوی انتشارات «دلیل ما» منتشر شده، در معرفی اجمالی از دوره امامت ایشان، بیان کرد: مذهب ما در مقابل مذاهب چهارگانه اهل سنت (حنفی، حنبلی، شافعی و مالکی) قرار دارد. این چهار مذهب در یک مقطع زمانی از سوی حکومت بنی‌عباس ایجاد شده که همزمان با دوره امام صادق (ع) بوده است و ما به این دلیل مذهب شیعه جعفری را داریم.
وی افزود: امام صادق (ع) از سوی حکومت چندان تحت فشار نبودند و موانع کمتری برای ایشان ایجاد می‌شد و حضرت توانست مباحث بسیاری را در حوزه‌های اعتقادی، فقهی و علمی و ... نشر و گسترش دهد. می‌توان ادعا کرد که حدود 60 درصد احادیث ما از امام صادق (ع) است و به دلایل ذکر شده، نگاه خاصی نسبت به کتاب‌هایی که درباره ایشان نوشته شده، وجود دارد؛ اما متاسفانه کتاب‌هایی که به‌طور خاص و مستقل درباره امام نوشته شده، بسیار کم بوده و در حد انتظار نیست.
انصاری گفت: درباره زندگی امام چندین کتاب وجود دارد، ولی جای خالی کتابی که یک‌دور به‌طور جامع و بدون تحلیل و نظری‌پردازی، وقایع آن دوران و احوالات ایشان از ابتدای ولادت تا شهادت را روایت کند، خالی است. تنها شهادت حضرت جزئیات و نکات بسیاری دارد که هنوز به‌طور کامل جمع‌آوری و تدوین نشده است. بسیاری از بزرگان اهل سنت از جمله ابوحنفیه، شاگردان امام صادق (ع) بودند و در کتاب‌های آن‌ها مطالب زیادی درباره آن حضرت وجود دارد. آن‌ها حداقل به‌عنوان یک عالم ایشان را قبول داشتند.
این نویسنده حوزه دین ادامه داد: ما حتی بدون توجه به اینکه ایشان امام معصوم هستند، می‌توانیم امام صادق (ع) را به‌صورت جهانی معرفی کنیم؛ کسی که در دوره خلفای عباسی و با آن شرایط و امکانات، چهار هزار شاگرد در زمینه‌ها و فنون مختلف داشته که دانشمند بزرگ، جابربن حیان از آن‌جمله است. از نظر ما شیعیان، خداوند به امام معصوم همه علوم را عنایت کرده، ولی از نگاه دیگران این عجیب است که یک شخصیت دینی،علاوه بر دین و قرآن و فقه، درس علمی بدهد.
وی همچنین در معرفی اجمالی از کتاب «نامه امام صادق (ع) به شیعیان» اظهار کرد: حضرت نامه‌ای برای شیعیان نوشتند و در آن دستورالعمل زندگی در ابعاد مختلف اخلاقی، اعتقادی، فردی، اجتماعی و ... را به شیعیان آموختند. این نامه دو ویژگی شاخص دارد؛ نخست جامع بودن آن و دیگر اینکه در بین ائمه (ع) کم‌نظیر است که امام نامه‌ای بنویسد و مخاطب آن همه شیعیان و نسل‌های بعد باشد.
انصاری افزود: امام به‌طور خاص تاکید داشتند که از این نامه نسخه‌برداری شود و دست به دست و نسل به نسل بچرخد و شیعیان به آن به‌طور کامل عمل کنند. حضرت در پایان نامه می‌نویسد که ادب موجود در این نامه، ادب خداست؛ روی آن کار کرده و به آن عمل کنید. این خصوصیات باعث جذابیت این نامه شده است.
این نویسنده کتاب‌های حوزه دین گفت: این شیوه‌نامه حیات طیبه، مستقیما از دستخط امام معصوم پس از قرن‌ها به دست ما رسیده و باید هر شیعه جعفری، آن‌را سرلوحه برنامه‌های زندگی خود قرار دهد.
وی ادامه داد: امام صادق (ع) در این نامه 6 درخواست از شیعیان داشته است: به محتوای آن ایمان داشته باشند، در آن دقت کنند و مطالب آن را بین خود مورد مذاکره قرار دهند، به آن عمل کنند تا آثار آن در زندگی خود را نشان دهند، از آن نسخه‌برداری کنند و آن را به دست یکدیگر برسانند، هر از چند گاه به آن مراجعه و بار دیگر مطالعه کنند و به فراموشی نسپارند و مبادا آنچه به صرفه آن‌هاست عمل کنند و آنچه با هواهای نفسانی موافق نیست، کنار گذارند!
انصاری درباره روند ترجمه و تدوین این اثر نیز بیان کرد: متن عربی را در چند نسخه مختلف مقایسه و با انتخاب نسخه کاملتر، پس از اعراب‌گذاری، آن‌را ترجمه کردم و برای اینکه متن یکنواخت و خسته‌کننده نباشد، در ابتدای هر موضوع چند خط به‌عنوان مقدمه آن بحث نگاشته‌ام.
نظر شما