به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نشست نقد و بررسی کتاب «یک به‌علاوه پنج» خاطرات آزاده «قاسم قناعتگر» دوشنبه (27 آذرماه) با حضور امیرمحمد عباس‌نژاد، منتقد ادبی، جلال توکلی، نویسنده و قاسم قناعتگر، راوی کتاب در مؤسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان برگزار شد.
از خاطره‌نگاری هراس داشتم
جلال توکلی نویسنده کتاب «یک به‌علاوه پنج» در ادامه گفت: کار تخصصی من در حوزه ادبیات مربوط به داستان کوتاه و رمان است. کتاب «یک به‌علاوه پنج» نخستین تجربه من در زمینه خاطره‌نگاری است و همیشه از نوشتن چنین آثاری فراری بودم چون در خاطره‌نگاری محدودیت و چارچوب‌های خاصی وجود دارد و امکان دخل و تصرف در خاطرات وجود ندارد.
در هر خاطره یک نخ نامرئی وجود دارد
این نویسنده گفت: در هر خاطره یک نخ نامرئی وجود دارد که نویسنده باید آن‌را پیدا و در طول نگارش آن‌را برجسته کند. توکل حاج قاسم به خدا در جای جای خاطرات دیده می‌شد که به نظرم نخ نامرئی خاطرات بود. انتخاب عنوان کتاب نیز به پنج مرحله خاظرات راوی اشاره دارد و نزدیکی عنوان به مذاکرات 1+5 نیز در جلب مخاطب بی‌تاثیر نبود.
توکلی افزود: در مرحله اول نگارش کتاب به راوی پیشهناد کردم که تمام خاطرات را روی کاغذ بنویس چراکه فکر می‌کردم شاید نویسنده دیگری کار را انجام دهد اما وقتی خاطرات قناعتگر نوشته شد و من آن‌را خواندم از خاطرات خوشم آمد.
این نویسنده درباره مشکلات نگارش کتاب ادامه داد: فراموشی بخشی از خاطرات یکی از مشکلات جریان نگارش این کتاب بود بنابراین ابتدا تقویمی تنظیم و زمان‌هایی را که در خاطران گم شده بود بازنویسی شد. این کار خاطران فراموش شده را یادآوری کرد.
خاطرات آزادگان مانند نفت خام است
در ادامه این نشست امیرمحمد عباس‌نژاد، نویسنده و منتقد ادبی با ابراز اینکه ادبیات اسارت از دوران امام موسی کاظم(ع) شکل گرفته گفت: این ادبیات به دلیل ارتباط راوی با خود، دشمن، تاریخ، خدا و دیگران یک ادبیات تجربی است. ادبیات اسارت در دوران معاصر با دوران دفاع مقدس ادامه پیدا کرده است.
به گفته این نویسنده، ادبیات اسارت انسانی‌ترین نوع ادبیات جنگ به حساب می‌آی چراکه روباط انسانی را روایت می‌کند. خاطرات اسرا و آزادگان مانند نفت خام است. این سوژه‌ها منابع غنی برای داستان‌نویسی و فیلم‌سازی است. اسرا شاد نیستند.
نخندیدن ویژگی مشابه تمام اسیران در اسارت است اما اسیران ایرانی طنز در اسارت را حفظ می‌کردند. کاغذ در ادبیات اسارت ایران بسیار مهم است. کاغذ سیگار در اسارت باعث شد کتاب‌هایی مانند «پایی که جا ماند» خَلق شود.
عباس‌نژاد نامه‌های مبادله شده بین اسیران و خانواده‌هایشان را نیز یکی دیگر از گنجینه‌های باقی‌مانده از دوران دفاع مقدس دانست و گفت: نامه‌هایی که توسط اسیران ایرانی نوشته شده نیز موضوع مهمی است که بحث روابط عاطفی خانوادگی را نشان می‌دهد. نامه‌های دوران اسارت برای دانشجویان و پژوهشگران یک منبع غنی است؛ در حالی‌که نزدیک به 6 هزار نامه بین اسیران ایرانی و خانواده‌هایشان مبادله شده ادبیات اسارت ما مغفول مانده است.
150 ساعت وقت برای تائید رخداد‌ها
قاسم قناعتگر، راوی کتاب «یک به‌علاوه پنج» ضمن شرح خاطراتی از دوران اسارت و دفاع مقدس درباره نوشتن خاطرات خود گفت: مدت‌ها بعد از بازگشت به کشور قصد داشتم تا خاطراتم را منتشر کنم که هر بار امکان نوشتن آن قراهم نمی‌شد تا اینکه حضرت آقا بر ضرورت نوشتن خاطرات رزمندگان دوران دفاع مقدس تأکید کردند و من بعد از آن عزم خود را برای نوشتن خاطراتم جزم کردم.
این آزاده دوران دفاع مقدس با بیان این مطلب که در نوشتن خاطراتم به شدت دنبال نوشتن واقعیت‌ها بودم ادامه داد: نگارش کتاب یه سال طول کشید. نمی‌خواستم بزرگ‌نمایی کنم و برای مستند کردن خاطراتم به چندین استان سفر و با همرزمانم صحبت کردم و برای تائید تاریخ رخداد‌ها بیش از 150 ساعت با همرزمانم تلفنی صحبت کردم.
سه‌شنبه ۲۸ آذر ۱۳۹۶ - ۱۶:۴۰
نظر شما