به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، به مناسبت یکصدمین سالگرد پایان جنگ جهانی اول و حیات اجتماعی ایران در سال‌های جنگ جهانی اول کتاب راه بی سرانجام سرگذشت آسوریان در جنگ جهانی اول نقد و بررسی می‌شود.

این نشست سه‌شنبه ۲۹ آبان ساعت ۱۵ با حضور کاوه بیات (پژوهشگر تاریخ معاصر)، احسان هوشمند (پژوهشگر مطالعات اقوام) و سیروان خسروزاده (مولف کتاب) برگزار می‌شود.

کتاب راه بی سرانجام سرگذشت آسوریان در جنگ جهانی اول نوشته دکتر سیروان خسروزاده از سوی نشر شیرازه منتشر شده است.

جنگ جهانی اول یکی از مهمترین مقاطع تاریخ معاصر ایران است که متاسفانه برغم صد سال از گذشت آن، وقایع و رخدادهای مرتبط با آن هنوز تا حد زیادی ناگفته و نانوشته باقی مانده‌اند. سرگذشت آسوریان ایران و عثمانی در این مقطع یکی از مسائلی است که متاسفانه باوجود اهمیت غیرقابل انکار آن، مغفول واقع شده و بدتر آنکه تحت تاثیر روایت‌های ناقص، تصویر آشفته‌ای از این موضوع در تاریخ معاصر کشورمان نقش بسته است.

کتاب راه بی سرانجام در راستای رفع روایت یک‌جانبه گرایانه‌ای که تا به امروز نسبت به آسوریان در جنگ جهانی اول وجود دارد اقدام به بهره‌گیری از اسناد و منابع نویافته کرده است. به عبارت دیگر، این پژوهش برخلاف روایت نهادینه شده موجود از مساله که صرفاً بر آثار تاریخ‌نگاران آذربایجانی (احمد کسروی، رحمت‌الله معتمدالوزاره، رحمت‌الله توفیق، محمد تمدن، امین الشرع خویی، علی دهقان، احمد کاویانپور) استوار است، به تفصیل به استفاده از اسناد منتشر نشده وزارت خارجه، اسناد آرشیو ملی، اسناد منتشر نشده وزارت خارجه بریتانیا، روزنامه‌ها، دست نوشته های آسوریان، یادداشت‌های مسیونری‌های غربی، پژوهش‌های جدید نویسندگان آسوری و غربی، و همچنین پژوهش‌های کُردی متکی بر اسناد روسی و انگلیسی اقدام کرده است و بدین وسیله روایتی مبتنی بر تعدد منابع ارائه داده است.

کتاب متشکل از یک مقدمه و پنج فصل و سه پیوست است. برخی از محورها و مسائل مورد بحث در این فصول برای نخستین بار مطرح می‌شوند مثلاً مساله ظهور ناسیونالیسم در میان آسوریان، قتل عام و درحقیقت نسل کشی مسیحیان خوی (اعم از آسوری و ارمنی)، و... دیگر موضوعات نیز با استفاده از اطلاعات و داده‌های نویافته به گونه‌ای متفاوت بازخوانی شده‌اند که از جمله چنین مواردی می‌توان به نقش و عملکرد کاپیتان گریسی در تشکیل قوای مسلح مسیحی، چگونگی وقوع جنگ مسلمان و مسیحی در ارومیه، پشت پرده قتل مارشیمون و مواردی دیگر اشاره کرد.

از آنجا که یکی از دغدغه‌های اصلی پژوهش حاضر پایبندی به رسالت علمی، یعنی خلق نوآوری و تازگی بوده است جای جای کتاب مملو از تازگی و نوآوری است. روی هم‌رفته باید گفت برخلاف روایت غالب در تاریخ ایران که کاملاً علیه آسوریان و فعالیت‌هایشان در جنگ جهانی اول است، پژوهش حاضر با مراجعه به قرن نوزدهم و بررسی سیر تحولات مدنی- سیاسی آسوریان، اقدام به ترسیم زمینه‌هایی کرده است که با تکیه بر آنها کنش‌های آسوریان در ربع نخست قرن بیست قابل فهم‌تر است. بر این اساس به‌نظر می‌رسد در راه بی سرانجام سرگذشت آسوریان آنگونه که بوده روایت شده است.

نقد و بررسی کتاب راه بی سرانجام سرگذشت آسوریان در جنگ جهانی اول در طبقه سوم، گروه تاریخ، تالار استاد عباس اقبال آشتیانی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار می‌شود.