مسعود پایدار؛ مدیر نشر کتاب دانشگاهی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به فعالیت موسسات گروهی نشر گفت: در ایران موسسات گروهی نشر نداریم، بلکه افرادی را داریم که کار نشر می‌کنند و البته شرکت‌های نشر که از چند شریک تشکیل شده‌اند. اما امکان اینکه افراد یا شرکت‌های موجود بتوانند به هم محلق شوند، چندان مهیا نیست.
وی با بیان اینکه باید دید آیا بسترهای موجود در صنعت نشر آماده چنین کاری است یا خیر، افزود: امروزه در دنیا این کار مرسوم است که شرکت‌ها و موسسات انتشاراتی، ناشران و شرکت‌های کوچک‌تر را خریداری می‌کنند یا ادغام می‌شوند اما در ایران این موضوع چندان مرسوم نیست.
پایدار اجرایی شدن این ایده را در شرایط کنونی نشر و کتاب ایران، با مشکلاتی همراه دانست و توضیح داد: صنعت نشر در کشور ما نمی‌تواند به صورت صنعتی عمل کند. منظورم از صنعتی این است که فعالان این حوزه نمی‌توانند ساز و کارهای یک فعالیت اقتصادی-رقابتی را بدون انواع دخالت‌های بیرونی داشته باشند.
وی یادآور شد: یکی از موضوعات مهم این است که در نشر ما دخالت عوامل بیرون از حوزه نشر برنامه‌ریزی را برای مراکز نشر، همچنین ادغام افراد و شرکت‌های مختلف با مشکل روبه‌رو می‌کند.
تغییر مدل نشر در جهان
پایدار همچنین درباره تغییر مدل صنعت نشر در دنیا نیز گفت: هرچند روند تحولات دنیای نشر به سمت ادغام و بزرگ‌تر شدن و کاهش هزینه‌های سربار شرکت‌ها می‌رود اما در کشور ما به دلایل مختلف غیر از دخالت‌های فرانشری در این حوزه، ادبیات مشارکت و همکاری را در کار بازرگانی ضعیف می‌دانم.
وی ادامه داد: در حوزه فروش شاید بتوان در زمینه تشکیل گروه‌ها و شرکت‌های همکاری اقدام کرد، شبیه کاری که دو دهه پیش جمعی از ناشران انجام دادند و شرکت پخش و توسعه پکا را راه‌اندازی کردند؛ هر چند این شرکت به دلایل مختلف شکست خورد اما تجربه‌های موفقی نیز در این حوزه شکل گرفت.
پایدار با اشاره به نمونه‌های موفق شرکت‌های پخش و توزیع در ایران توضیح داد: برای تجربه موفق اخیر می‌توانم به شرکت دنیای ماه‌پیشونی اشاره کنم که در حوزه کودک و نوجوان به تاسیس فروشگاه‌های بزرگ در تهران و شهرهای دیگر اقدام کرده و تاکنون تجربه موفقی را کسب کرده است.
لزوم بسترسازی برای ورود
مدیر نشر «کتاب دانشگاهی» همچنین بر لزوم بسترسازی در این حوزه تاکید کرد و گفت: به نظر می‌رسد اینکه مانند سایر کشورهای رشدیافته موضوع تولید را نیز با مشارکت گروه‌های مختلف به صورت مشارکتی انجام دهیم، قبل از هر کاری نیازمند آماده‌سازی بسترهای این موضوع است.
وی افزود: در این زمینه باید ادبیات کار جمعی و گروهی قبل از هر کاری در میان اهالی نشر ایجاد شود، از سوی دیگر باید دخالت فرانشری در صنعت نشر ما قطع شود. به نظر می‌رسد این مهمترین عاملی است که مانع می‌شود که نشر کشور ما به صورت صنعتی عمل کند.
پایدار با بیان اینکه صنعت نشر ایران نیازمند تغییر جدی در عرصه‌های مختلف است، عنوان کرد: این صنعت باید بتواند بر اساس اقتصاد رقابتی و عناصر اقتصادی به صورت مدرن هم در تولید کالا و هم بازاریابی آن به دنبال ایده‌های نو برای رشد مجموعه باشد، اما اشکال کار این است که صنعت نشر ایران نمی‌تواند به صورت بزرگ و صنعتی عمل کند.
وی با اشاره به مشکلات و موانع موجود در این مسیر، گفت: یک ناشر در مسیر فعالیت خود با چالش‌های زیادی روبه‌رو است؛ تصور کنید یک ناشر با بضاعت می‌خواهد برای سال 1398 برنامه‌ریزی کند تا 60 عنوان کتاب تازه تولید کند، اما متوجه می‌شود نمی‌تواند 20 عنوان از این کتاب‌ها را به دلایل فرانشری چاپ کند و این یعنی تمام تلاش‌های تیم مولف، مترجم، ویراستار و بخش‌های فنی آماده‌سازی کتاب به اضافه سرمایه‌گذاری و هزینه‌های انجام شده نادیده گرفته می‌شود.
پایدار تاکید کرد: این کارها سرمایه‌گذاری را محدود می‌کند و اجازه نمی‌دهد نشر به صورت تمام صنعتی عمل کند، دلیل رخداد موضوع هم به دلیل اشکال‌هایی است که برای نشر ایران ایجاد شده اما اگر صنعت نشر هم می‌توانست مثل دیگر صنایع کمابیش، رقابتی عمل کند و دخالت دولت در نشر نبود، می‌توانست به صورت صنعتی عمل کند و ادغام شرکت‌های کوچک با شرکت‌های بزرگ شکل بگیرد.
وی اجرایی شدن این کار را نیازمند گام اساسی در این موضوع دانست و گفت: این کار قبل از اجرا نیاز به پژوهش دارد، همچنین باید از طریق نهادهای صنفی و فرهنگی و دولتی متولی نشر بحث پژوهش به صورت جدی دنبال شده و زمینه‌ها، زیرساخت‌ها و آینده این اقدام در صنعت نشر شناسایی شود.
پایدار همچنین به برگزاری سمینارهای تخصصی در این زمینه هم اشاره کرد و یادآور شد: در این سمینارها باید بررسی شود چرا تشکیل موسسات گروهی نشر در کشور تاکنون رخ نداده است و در آن از ظرفیت‌های بخش خصوصی و دولتی استفاده شود.
چهارشنبه ۱۰ بهمن ۱۳۹۷ - ۱۰:۰۴
نظر شما