مجموعه داستان «سی و ده» دربرگیرنده کشمکش‌های یک طلبه در دو محیط تبلیغی در چهل قابِ روایی است. نویسنده با استفاده از تجربیات شخصی و حضور در میان مردم سعی کرده با روایت و لحنی جذاب و در عین حال داستان‌پردازی دقیق، چالش‌های یک روحانی را در محیطی غریب و تازه روایت کند.
وحید یامین‌پور عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران در ابتدا با اشاره به فرم این اثر و تأثیر آن بر محتوا گفت: نشان دادن زیبای فرم دین آنقدر مهم است که بدون آن معنای دین باقی نمی‌ماند. آن چیزی که کتاب «سی و ده» را برای من ارزشمندتر کرد، این بود که با فرم درست و مناسب دین را به زیبایی نشان می‌دهد.
مطالعه «سی و ده» را به کسانی که به پستوی زندگی طلبه‌ها علاقه دارند، توصیه می‌کنم
وی اضافه کرد: پیش‌تر از این مواردی که از تبلیغ منتشر می‌شد محتوای امر تبلیغ بود؛ مثلاً متن سخنرانی اما اینکه شما بیایید حاشیه این اتفاق را به‌صورت یک سبک زندگی روایت کنید و ارائه دهید هم، نوعی تجربه‌نگاری ارزشمند است برای دیگران که ملبس به لباس روحانیت‌اند و هم برای عموم دین‌دارانی که به پستوی زندگی طلبه‌ها علاقه دارند.
یامین‌پور ادامه داد: خیلی وقت است منتظر چنین آثاری هستیم. به نظر می‌رسد که این کارها دارد شکل می‌گیرد. روایت‌ها و داستان‌هایی قدرتمند که نشان می‌دهد یک سواد فکری ادبی پشتِ کار است و نویسنده مطالعه جدی داشته است.
منبر ریشه و اصل ممیزه ماست
محمدرضا زائری، مدیرمسئول ماهنامه خیمه نیز با اشاره به اهمیت منبر به‌عنوان یک ظرفیت و قدرت غیرقابل کتمان، گفت: متأسفانه ما نسبت به داشته‌های خودمان غافلیم و ظرفیت و توان خودمان را دست‌کم می‌گیریم. بعد از انقلاب یک احساس نگرانی مشترک به وجود آمد و این سؤال مطرح شد که با وجود رسانه‌های جدید و ظرفیت‌های نو در این دنیای آشفته، آیا ما ماندنی هستیم یا نه؟ لذا این تصور ایجاد شد که مثلاً دوران منبر گذشته است.
وی با اشاره به‌افراط و تفریط‌های به وجود آمده در این حوزه، افزود: ما حواسمان نیست که در برابر فضاهای جدید، منبر ریشه و اصل ممیزه ماست. در این سال‌ها دچار افراط‌وتفریط هوایی شده‌ایم و فضایی ایجاد شده که منِ طلبه باید بروم سینما، تئاتر و ... استدلال من هم این است که این‌ها زبان جدید است. یک جریان کلاً نخواستند واقعیت‌های موجود و جدید را بپذیرند و در مقابل یک تفریطی بود که بدون توجه به داشته‌ها و ظرفیت‌ها و ممیزه‌های خودش عمل می‌کرد. این افراط و تفریط مثل گوی داخل تنگ هی غلط می‌خورد و باید یک جایی بایستد. «سی و ده» شاید به نظر من آن نقطه‌ای است که گوی ایستاده است. جایی که نویسنده روی ممیزه روحانیت تمرکز دارد و از ابزار و زبان درام استفاده می‌کند.
تصویری که بعد از انقلاب از روحانیت در تلویزیون نمایش داده شد، ناقص بود
حجت‌الاسلام و المسلمین زائری با انتقاد از روند ارائه چهره و شخصیت روحانیت در سینما و تلویزیون تصریح کرد: یکی از اشتباهات ما بعد از انقلاب این بود که در مدیوم و قاب تلویزیون روحانیت را فقط در مقام خطبه نماز جمعه نشان دادیم و این در حالی بود که سریال‌های ما هر صنفی اعم از پرستار، دکتر، قاچاقچی، دزد، سرباز و همه را داشتند. در این فضا مردم ناخودآگاه احساس می‌کنند آنجایی که زندگی را می‌بینند، روحانیت غایب است؛ و این تصویری ناقصی بود که رسانه ناخواسته القا کرد.
این فعال فرهنگی با تأکید بر به‌روز شدن منبر و نوآوری در ارائه محتوای منبر یادآور شد: برخلاف قرائن و شواهدی که وجود دارد، قالب منبر از بین رفتنی نبوده و نیست. اینکه ما این ظرفیت، قابلیت و موقعیت را بشناسیم و بدانیم که منبر ظرفیتی را که مال خودمان است و ارتباط چهره به چهره و نزدیک ایجاد می‌کند، مهم است.
یامین‌پور هم در بخش دیگر از سخنان خود ضمن اشاره به کنجکاوی مردم در اطلاع پیدا کردن از پستوی زندگی طلبه‌ها، گفت: مردم دوست دارند بدانند توی سر آخوندها چه می‌گذرد، پشت این چشم‌ها چه وجود دارد و توی دلشان آیا راست می‌گویند یا نه؟! دوست دارند مطلع شوند که یک روحانی با زن و بچه‌هایشان چگونه برخورد می‌کنند.
وی گفت: این اتفاق صرفاً سؤال و مسئله ما نیست. مثلاً در «خوشه‌های خشم» جان اشتاین‌‌بک مهم است برای مردم کشیشی که از کشیش بودنش توبه کرده، در سرش چه می‌گذرد و به‌راحتی توبه او را نمی‌پذیرند. پس حالت درونی روحانیت برای مردم جذاب است. اگر در حد متعارف این‌ها را با مردم در میان بگذاریم و مردم مطلع شوند، قطعاً به رابطه و تعامل مردم و روحانیت کمک خواهد کرد.
زائری هم در بخش دیگری از سخنان خود به مطرح‌شدن سبک زندگی توسط رهبر انقلاب پرداخت و بیان کرد: رهبر انقلاب در سفر خراسان شمالی بحث سبک زندگی را به‌طورجدی مطرح کردند. بعد از آن بارها و بارها مؤسسات و مراکزی که پول هم داشتند، تماس می‌گرفتند و می‌گفتند شما درباره سبک زندگی کتاب بنویس. من همیشه برای خودم سؤال بود که آیا می‌شود سبک زندگی را با کتاب ترویج کرد؟ با مد، صنعت پوشاک، فیلم سینمایی و بازی کامپیوتری به‌مرور سبک زندگی شکل می‌گیرد؛ اما در حوزه نوشتاری اگر بخواهیم کاری انجام دهیم با کتاب‌های مثل «سی و ده» می‌توانیم موفق شویم. روایتی اثرگذار، جذاب و مؤثر که می‌تواند به‌صورت غیرمستقیم سبکی را ارائه کند و اگر مخاطب پسندید، دست به انتخاب بزند.
تجربه نویسنده از بازخوردهای «سی و ده» در میان مخاطبان
سیداحمد بطحایی نویسنده کتاب «سی و ده» هم درباره بازخورد مخاطبان از این اثر و تجربه مواجهه مردم با روایت‌های این کتاب، گفت: مواجه جذابی شکل گرفته است. کسانی که به‌ظاهر ارتباطی با دین و روحانیت ندارند، با خواندن روایت بنده یک احساس قرابت به آن‌ها دست می‌دهد و احساس می‌کنند که می‌شود با یک روحانی هم حرف زد و ارتباط گرفت و تعامل ایجاد کرد.
نظر شما