به‌گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا):محمدرضا چهارسوقی امین ـ متیو مک‎‌کی، نویسنده، روانشناس و استاد دانشگاه هفتاد و یک ساله آمریکایی است. وی تاکنون بیش از چهل عنوان کتاب در زمینه‌های مختلف علم روانشناسی نوشته، که از جمله آن‌ها می‌توان به کتاب «رشد و افزایش عزت‌نفس» اشاره کرد. کتاب‌های مک‌کی توانسته‌اند به‌خوبی جایگاه خود را در میان مخاطبان ایرانی پیدا کنند، به‌طوری که کتاب «رهایی از زندان ذهن» وی توسط دو ناشر مختلف به بازار کتاب ایران عرضه شده است. از دیگر کتاب‌های پرطرفدار مک‌کی، می‌توان به کتاب «مهارت‌های زندگی زناشویی» اشاره کرد که توسط انتشارات نسل نواندیش به چاپ رسیده است. در ادامه متن گفت‌وگوی خبرنگار ایبنا با وی را مطالعه خواهید کرد.
 
در ابتدای امر می­‌خواهم بپرسم که آیا خواندن کتاب­‌هایی با مضامین موفقیت و روان‌شناسی واقعا برای مخاطب مفید است؟
در گام اول مخاطب باید چکیده‌­ای از دانشی که به سبب خواندن کتاب کسب کرده است را وارد زندگی روزمره­‌اش کند، ما به این چکیده می‌گوییم «آگاهی». زمانی که رفتار اشتباهی از ما سر می‌­زند، ما بلافاصله متوجه آن رفتار می­‌شویم. ما می‌­توانیم به سادگی با تمرکز بر روی رفتار­های اشتباهمان فرکانس آ‌‌‌‌ن‌­ها را کاهش دهیم. علاوه بر این تمرکز بر روی رفتار­ها، کلید تغییر آن‌­ها است. زمانی که ما روی رفتارهایمان تمرکز می‌­کنیم و به تفسیر آن­‌ها می‌­پردازیم، در زمان روی آوردن به آن رفتار­ها از خودمان می‌­پرسیم که آیا باید رویه قبلی را پیش بگیریم یا رفتاری جدید از خودمان بروز دهیم. برای مثال اگر این رفتار انزواطلبی باشد، درست در هنگامی که فرد منزوی قصد فرار از جمع را دارد طیف وسیعی از انتخاب­‌ها جلوی رویش قرار می­‌گیرد. فرآیندی که از آن صحبت می­‌کنم دقیقا به این شکل است که فرد ابتدا در معرض بروز رفتار قرار می­‌گیرد، از روش­‌های مقابله برای کنترل روان و اعصاب خویش استفاده می­‌کند، یک راه برای مقابله با رفتار نامناسب خود پیدا می‌­کند، از تکنیک­‌ها استفاده می‌­کند تا ترسش از بروز رفتار­های جدید را بپذیرد و از نظر روحی خودش را برای بروز رفتار جدید آماده می­‌کند. یا تصور کنید شخصی عادت به منفی‌نگری دارد، در گام اول باید مچ خودش را در حین بروز این رفتار بگیرد، سپس با روش­‌های آموزش داده شده در کتاب‌­ها حواس خود را از افکار منفی پرت کند و روی تجربیات حسی تمرکز کند «آگاهی ذهن»، فکر­های منفی را از بین ببرد و افکارش را بازسازی کند. پس کتاب­‌ها در صورتی می‌­توانند برای مخاطبان مفید باشند که مخاطبان نسبت به آن‌­ها آگاهی پیدا کنند و سپس جای افکار قدیمی خود را به افکار جدید­تر و تطبیق پذیر­تر بدهند.

مرز باریکی بین آسوده بودن و بی­‌خیالی وجود دارد، می­‌شود این مرز را برایمان مشخص کنید؟
آسودگی حالتی فیزیولوژیک است که به شل‌بودن عضلات و کاهش کنش­‌های سیستم عصبی مرکزی مربوط است و نباید آن را با سر به هوایی اشتباه گرفت. بی‌­خیال بودن، یعنی شکست در برابر تهدید­ها و نداشتن دید درست به نگرانی­‌ها اما فرد آسوده می­‌تواند به خوبی تهدیدهای اطرافش را تشخیص دهد. کسانی که مدیتیشن می‌­کنند در صورت وقوع آتش‌­سوزی می­‌توانند دود را تشخیص دهند و خود را برهانند. کسی که به تازگی از جلسه مدیتیشن برگشته می­‌تواند با تمرکز بهتری به سوالات رئیسش پاسخ دهد.

آیا کنترل استرس و آسوده‌بودن برای مردمی که مدام در معرض خبر­های بد قرار می­‌گیرند سخت نیست؟
کنترل استرس که شامل آمادگی ذهنی، آسوده بودن، رها کردن خود از بند شناخت و سایر تکنیک‌­ها است، با کنترل احساسات فرق دارد. تلاش برای کنترل احساساتی که خبر­های بد در درون ما ایجاد می‌­کنند، تنها باعث بدترشدن این احساسات و افزایش استرس در درازمدت می­‌شوند. هرچه بیشتر بر کنترل احساساتمان اصرار بورزیم، آن­ها مزمن‌­تر می‌شوند. راه مقابله با اخبار بد، کنترل تنش فیزیکی است. ما می­‌توانیم با کنترل تنش فیزیکی در مواجهه با اخبار بد خودمان را کنترل کنیم و بهترین عکس‌­العمل را بروز دهیم.

جناب دکتر، شما در زمینه رفتار متناسب افراد در هنگام طلاق کتاب­‌ها و مقالات زیادی نوشته‌­اید، لطفا خلاصه‌­ای از تمام این مقالات را برایمان در چند خط توضیح دهید.
طلاق گرفتن واقعا استرس‌زا است. هریک از طرفین باید درد، اندوه و آسیب­‌های ناشی از طلاق را بپذیرند و سعی در کتمان آن نداشته باشند. افراد باید از روش­‌های کنترل استرس مانند آمادگی ذهنی، آسودگی و ... استفاده کنند و نگرانی‌­هایشان را به کمک افکار مقابله‌­ای، نادیده گرفتن حرف دیگران، پرت‌کردن حواس خود به کار­های دیگر و در نهایت پذیرش امر کاهش دهند. به این نکته نیز باید توجه داشت که طرفین باید از رفتار­های احساسی بپرهیزند و به عقل خود رجوع کنند.

آیا آموزه­‌های دینی می‌­توانند عزت‌نفس ما را بالا ببرند؟
آموزه‌­های دینی با تاکید بر این مفهوم که ما بخشی از خدا هستیم، ارزش وجودی ما را به ما یادآور می‌­شوند و اینگونه عزت‌نفس ما را بالا می­‌برند اما اگر همین آموزه­‌های دینی برپایه این مفهوم شکل بگیرند که انسان ذاتا گناهکار است و به­‌خاطر گناه از بهشت اخراج شده ما را ذاتا بی­‌ارزش و بد جلوه می‌­دهند. در کل بستگی دارد افراد چه دیدی نسبت به دین داشته باشند.

چگونه می­‌توان با داشتن دید وسیع نسبت به فلسفه دچار نهیلیسم نشد؟
نهیلیسم به معنای از دست دادن دید به عشق موجود در دنیا است. فلسفه باید ما را به مفهوم زندگی برساند نه به بی‌مفهوم بودن آن. برای اجتناب از نهیلیسم تنها کافی است بابت تمام عشق و حمایتی که دریافت می­‌کنیم و شاهدش هستیم شکر­گزار باشیم. درست است که بی‌­رحمی و درد در دنیا وجود دارند، اما عشق چیزی است که همواره بر درد پیروز می‌­شود.

با وجود درد و بی­‌رحمی موجود در دنیا، آیا اینکه به آسودگی خود بیندیشیم سطحی‌نگری نیست؟
درد و بی­رحمی موجود در دنیا عمیقا ناراحت کننده­‌اند. در بسیاری از مواقع ما قربانی این درد می‌­شویم. اما در برابر زشتی‌­ها، درد­‌ها و بیرحمی­‌ها ما باید به فکر خودمان باشیم. اینکه دیگران از خودشان در برابر آسیب محافظت نمی­‌کنند نباید ما را هم وادار کند مانند آن­ها رفتار کنیم. آمادگی ذهنی، آسودگی و سایر روش‌­های کنترل استرس ما را در برابر این زشتی­‌ها ایمن می­‌کنند.

ممنون از وقتی که به ما اختصاص دادید، در نهایت اگر حرفی با مردم ایران دارید بفرمایید.
مردم ایران دنبال شادی هستند، سعی می­‌کنند عاشق باشند و آرامش داشته باشند، درست مانند همه مردم دنیا. فقط ای کاش می­‌توانستید آنقدر رها باشید تا شادی را به روش مخصوص به خود بیابید. امیدوارم روزی کشور­های ما به جای تهدید یک­دیگر عاشق هم باشند.