امیرحسین قاسمی، فعال حوزه چاپ دیجیتال در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، با اشاره به مشکلات فعالیت در حوزه چاپ دیجیتال عنوان کرد: در کنار تمام مزایایی که این شیوه چاپ نسبت به چاپ افست دارد اما باید گفت که چاپ دیجیتال با توجه به شرایط فعلی اقتصاد کشور، دچار بحران است؛ چراکه همه بخش‌های این صنعت وارداتی است و حتی قابلیت تولید قطعات دستگاه‌های چاپ دیجیتال در کشور وجود ندارد.

 وی ادامه داد: وقتی دستگاهی خراب می‌شود، بحث موجودی قطعات و مواد اولیه برای آن مطرح است و این مسئله از دغدغه‌های اصلی فعالان این حوزه محسوب می‌شود.

 قاسمی با اشاره به رونق چاپ دیجیتال در دنیا توضیح داد: دلیل اصلی رونق چاپ دیجیتال، انتشار کتاب‌های چاپ اول و آثار تخصصی با تیراژ محدود و براساس نیاز مشتری است.  

وی یادآور شد: رقابت بین چاپ افست و دیجیتال، مشکلاتی ایجاد کرده بود،  و از آنجایی که قیمت چاپ افست در ایران پایین بود، در برهه‌های مختلف رقابت این دو بخش سر و صدای زیادی به پا کرد.

قاسمی با بیان اینکه هر یک از دو شیوه چاپی کارکردهای خود را دارند، گفت: در کشورهای خارجی اغلب چاپ کتاب زیر ۵۰۰ نسخه به چاپ دیجیتال سپرده می‌شود اما تا سال‌ها، چاپ کتاب زیر ۱۰۰ نسخه به چاپ دیجیتال سپرده می‌شد. البته اکنون این الگو تغییرات زیادی کرده است و با ورود دستگاه‌های جدید ما در ایران می‌توانیم در چاپ دیجیتال، تیراژهای بالاتری تولید کنیم.

چاپ دیجیتال اقتصادی‌تر است
قاسمی همچنین درباره کارکردهای چاپ دیجیتال در موقعیت اقتصادی کنونی بیان کرد: با توجه به مسایلی که از نظر قیمت کاغذ و تامین سایر ملزومات چاپی در چاپ افست وجود دارد، عملا چاپ دیجیتال به‌عنوان اصلی‌ترین راه‌حل تامین نیازهای چاپی نقش بازی می‌کند، زیرا اقتصادی‌تر است.

 وی افزود: از سوی دیگر با توجه به اینکه چاپ دیجیتال، هزینه‌های بالاسری کمرنگ‌تری نسبت به چاپ افست دارد به‌صرفه‌تر است، چراکه غیر از منابع انسانی، مکان چاپخانه هم اهمیت دارد؛ به‌عبارت دیگر در چاپ افست به دلیل حجیم بودن دستگاه‌ها، نیازمند فضای بزرگتری هستیم. از سوی دیگر چاپ افست، به هزینه برق و آب بالاتری نیاز دارد اما در دیجیتال این هزینه‌ها کمتر است.

قاسمی درباره پایین بودن هزینه سرمایه‌گذاری چاپ دیجیتال گفت: مبلغ نهایی برای سرمایه‌گذاری در چاپ دیجیتال، بسیار پایین‌تر از دستگاه‌ها و ماشین‌آلات چاپ افست است، البته ماشین‌‌های چاپ دیجیتال به‌عنوان یک روش چاپی، قیمت‌های مختلفی دارد و می‌توان از چند صد میلیون تا چندین میلیارد تومان برای خریداری این دستگاه‌ها هزینه کرد.

قاسمی با بیان اینکه با وجود دستگاه‌های دیجیتال، چاپ افست همچنان جایگاه خود را دارد، تاکید کرد: در دنیا، ماشین‌آلات چاپ افست به بحث بسته‌بندی سوق داده شده و از حیطه نشر صِرف خارج شده است اما همچنان شاهد هستیم که دستگاه‌های نشر در برندهای مختلف چاپ افست، ساخته می‌شوند و بازار آن‌ها از بین نرفته است.

 به گفته وی، در این میان چاپ دیجیتال به آن بخشی از نشر که دنبال انتشار کتاب با تیراژ پایین هستند، پاسخ می‌دهد و البته در ایران به دلیل گرانی کاغذ و مقرون‌ به‌صرفه نبودن افست، کارها به سمت چاپ دیجیتال سوق داده شده‌ است.

 آفت ماشین‌های دست دوم
قاسمی به آفت و آسیب ماشین‌های دست دوم دیجیتال در کشور اشاره کرد و گفت: طی دو دهه اخیر، در ایران به واردات ماشین‌های دست دوم و کارکرده خارجی توجه شده. این ماشین‌ها اغلب در کشورهای همسایه تعمیر می‌شوند و به ایران با قیمت‌ ۵۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان فروخته می‌شود.  

 وی با بیان اینکه اغلب ماشین‌های دست دوم چاپ دیجیتال، دیگر کارکردی ندارند، ادامه داد: ماشین‌های دست دوم، ایرادات زیادی دارند، این موضوع به خصوص برای ماشین‌های چاپ دیجیتال بیشتر احساس می‌شود؛ زیرا این دستگاه‌ها برای یک میزان کار و هدف مشخصی تعریف شده‌اند.

 قاسمی افزود: از خریدار دستگاه‌های وارداتی دیجیتال سوال می‌شود، «در ماه چقدر کار داری؟» و به تناسب نیاز و کار به خریدار، دستگاه فروخته می‌شود؛ زمانی هم که دستگاه‌ها کنار گذاشته می‌شوند، اغلب خریدار اولیه همه استفاده خود را از دستگاه انجام داده و با خریداری دستگاه جدید، ماشین قدیمی خود را فروخته است.   

 این فعال حوزه چاپ دیجیتال با بیان اینکه در چنین شرایطی ماشین‌ها، کارکرد اولیه را ندارند، گفت: با تعویض همه قطعات این دستگاه‌ها می‌توان انتظار داشت کارکرد اولیه را داشته باشند اما با  تعویض همه قطعات، ‌قیمت ماشین نیز تغییر می‌کند؛ بنابراین فقط برخی قطعات ضروری دستگاه‌ها را تعویض می‌کنند البته این روش موجب می‌شود، بعد از مدتی سایر قطعات هم خراب شود.

 وی با تاکید بر اینکه بازدهی ماشین‌های دست دوم ۵۰ درصد ماشین نو است، عنوان کرد: آسیب اصلی ماشین‌های دست دوم دیجیتال این است که به نسبت ارزی که از کشور خارج شده است، چندان ارزشمند نیستند، زیرا در عرف بین‌الملل، بازار دست دوم به کشورهای سطح پایین، اختصاص دارد؛ البته این موضوع یک زمانی هم درباره ماشین چینی نو مطرح بود که نسبت به خروجی ارز ارزشی نداشتند

قاسمی با بیان اینکه توجه فعالان چاپ و نشر به ماشین‌های دست دوم نشان‌دهنده پایین بودن قدرت خرید و توان اقتصادی است، گفت: تمام این موضوعات زیرمجموعه بحث اقتصاد است. وقتی کل کشور درگیر باشند، به‌طور طبیعی تمام صنایع درگیر می‌شوند، اکنون هم غیر از چاپ، سایر صنایع درگیر هستند و در حوزه چاپ هم فعالان این حوزه شامل افست، دیجیتال، سیلک و فلکسو نیز درگیر موضوع هستند و عامل اصلی آن اقتصادی است.