به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، توانبخشی مجموعه‌ای از اقدامات هدفمند به‌منظور افزایش توانمندی حرکتی، دستیابی به بالاترین سطح توانایی و عملکرد جسمی و ذهنی در افراد نیازمند به‌ویژه سالمندان است. سالمندی دوره‌ای از زندگی است که تغییرات فیزیولوژیک ناشی از افزایش سن در بدن فرد سالمند، وی را نیازمند به دریافت خدمات توانبخشی می‌کند. افزایش سن به‌طور طبیعی سبب بروز یک سری نقص‌های عملکردی و فیزیولوژیکی و در اثر آن‌ها منجر به افزایش احتمال ابتلا به انواع بیماری‌ها به‌ویژه بیماری‌های حرکتی می‌شود. کاهش توده عضلانی و قدرت عضلات در فرد سالمند، وی را در معرض آسیب‌های جدی‌تر همچون انواع شکستگی قرار می‌دهد. نقش توانبخشی سالمندان برای حفظ و افزایش قدرت عضله و بهبود تعادل اهمیت زیادی داشته و می‌تواند سطح سلامت جامعه را بهبود بخشیده و نیاز به خدمات درمانی که هزینه‌های بالایی را چه برای فرد و خانواده‌اش و چه برای نظام سلامت در پی دارد، کاهش دهد.
 
کتاب «سالمندی و توانبخشی»، به همت رضا رازقی‌نژاد، سیده هانیه سیدزاده قمی و آمنه سبحانی زیرنظر حسن سعیدی؛ عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، تألیف و از سوی انتشارات ارشدان به بازار نشر عرضه شده است.
از پیری چه می‌دانید؟
«آنچه به ظاهر گذشت عمر و سالمندی را نشان می‌دهد، شکل ظاهری انسان است، بدان‌سان که به مرور پوست سر و صورت و دست‌ها خشک می‌گردد و چین و چروک‌هایی در آن‌ها پیدا می‌شود که رفته رفته رو به تزاید می‌گذارد. طراوت معمولی پوست که به علت وجود یک طبقه چربی زیرپوستی است از میان می‌رود و پوست شفافیت خود را از دست می‌دهد و در اثر ضعف جریان خون، رنگ‌پریدگی پیدا می‌شود. موهای سر و صورت رنگ معمولی خود را از دست می‌دهد و سفید می‌شود. در اثر اختلال جذب مواد معدنی و به‌خصوص کلسیم، استخوان‌ها رو به تحلیل می‌روند و قد خمیده و کوتاه‌تر می‌گردد. اختلال جریان خون و کاهش ترشح برخی غده‌های مترشح داخلی و کاهش آنزیم‌های مختلف که در هضم و جذب و سوخت‌وساز بدن نقش مهمی دارند، پیش می‌آید و روند تباهی رو به پیشرفت و گسترش می‌گذارد...
 
بیماری‌های دوران پیری از 60 و 65 سالگی رفته رفته خودنمایی می‌کنند. عوارض عروقی و قلبی در سنین بالای زندگی شایع‌تر هستند و سکته مغزی و قلبی به علت گرفتگی عروق انتهایی در قلب و مغز گرچه در جوانان نیز دیده می‌شود، ولی در سالمندان بیشتر است. بیماری‌های استخوانی و مفصلی به‌خصوص پوکی استخوان به‌علت کم شدن قدرت جذب کلسیم و ویتامین D پیش می‌آید و در کنار آن بیماری‌های مفصلی نظیر آرتریت روماتوئید، نرم استخوانی و تغییرات استخوانی مهره‌های گردن که به علت فشار بر شبکه عصب بازویی ایجاد دردهای مبهم در دست‌ها می‌کند، زیاد دیده می‌شود... در 90 درصد سالمندان بیماری‌های دستگاه تنفسی به‌خصوص پارگی حبابچه‌های ششی و برونشیت مزمن دیده می‌شود...اختلالات حواس پنج‌گانه و سلسله اعصاب مرکزی، موجب کاهش سرعت انتقال و عدم بروز به موقع بازتاب‌ها و در نتیجه افزایش سوانح در پیران می‌شود...»
زمین خوردن در سالمندان
«زمین خوردن یکی از معضلات دوران سالمندی است. صدمات ناشی از آن یکی از علل مهم مرگ و معلولیت در سالمندان محسوب می‌شود. اگرچه میزان زمین خوردن در میان جوانان و افراد ورزشکار نیز زیاد دیده می‌شود، اما زمین خوردن در سالمندان به دلیل سرعت عکس‌العمل پایین و بیماری‌هایی همچون پوکی استخوان با خطر بیشتری همراه است. از دست دادن تعادل و زمین خوردن، ششمین علت مرگ و میر در جمعیت سالمندان است. همچنین زمین خوردن دومین دلیل مرگ غیرمترقبه در جهان می‌باشد. افراد سالمندی که زمین می‌خورند، به دلیل تغییرات فیزیولوژیک بدن در طی سالمندی دچار مشکلات و عوارض بسیار شدیدتری نسبت به جوانان می‌شوند. تخمین زده می‌شود که هرساله 424 هزار نفر در جهان به دلیل زمین خوردن جان خود را از دست می‌دهند که افراد بالای 65 سال، بیشترین سهم مرگ را دارا می‌باشند.»
تأثیر ایروبیک در تقویت مغز و سلامت قلب سالمندان
«نتایج بازبینی یک تحقیق نشان داد که انجام تمرینات ورزشی ایروبیک، نه تنها به حفظ سلامت قلب کمک می‌کند، بلکه در تقویت توان مغزی افراد سالمند نیز تأثیرات مطلوبی دارد. دانشمندان هلندی در این مطالعات دریافتند که انجام ورزش‌های ایروبیک در افراد بالاتر از 55 سال نه تنها سلامت جسمی آنان را تقویت می‌کند، بلکه باعث تقویت توان مغزی آنان نیز می‌شود. این تأثیر مطلوب شامل تقویت حافظه، تمرکز و سایر توانایی‌های ذهنی می‌شود...محققان همچنین دریافتند ورزش منظم، توان شناختی و مغزی افراد مسن را بهبود می‌بخشد، ولی هنوز معلوم نیست که این تأثیر ناشی از اثر ورزش ایروبیک بر سلامت قلبی عروقی باشد. ورزش ایروبیک هر نوع فعالیتی مانند پیاده‌روی تند است که ضربان قلب را افزایش داده و باعث تقویت قلب به مرور زمان می‌شود. تحقیقات ثابت کرده که این نوع ورزش برای قلب مزایای فراوانی دارد... بهبود سلامت قلبی عروقی می‌تواند با کاهش خطر بروز بیماری‌های قلبی و سکته مغزی به‌عنوان عاملی برای حفاظت از مغز نیز عمل کند.»
 
نخستین چاپ کتاب «سالمندی و توانبخشی» در 97 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 30 هزار تومان از سوی انتشارات ارشدان راهی بازار نشر شده است.