به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران را می‌توان به لحاظ گستره ملی برگزاری برنامه‌ها، بزرگترین رویداد کتاب‌محور کشور دانست اما با وجود بسیج نیرو‌های و استفاده از ظرفیت‌های مادی و معنوی دستگاه‌های دولتی و خصوصی نمی‌توان در یک هفته، همه چالش‌های حوزه کتاب و کتابخوانی را شناسایی و رفع کرد. به‌همین دلیل هفته کتاب، برای عموم مردم بیشتر به معنای یادآوری اهمیت کتاب و کتابخوانی و برای متولیان حوزه فرهنگ، فرصت مغتنمی برای توجه به چالش‌‌های همه حلقه‌های حوزه نشر ازجمله کتاب‌فروشی‌ها است.

در آستانه بیست‌و‌هفتمین دوره هفته کتاب، نگاهی داریم به وضعیت کتاب‌فروشی‌های پایتخت؛ چه آن‌هایی که به واسطه تغییر کاربری به تاریخ پیوستند و چه آن‌هایی که متولد شدند. 

فرصت هفته کتاب برای دیدن دوباره کتاب‌فروشی‌های محلی
از زاویه نگاه آماری طی یکسال گذشته،12 کتاب‌فروشی در پایتخت تاسیس شده که مایه خوشحالی است اما تاسف اینکه 10 کتاب‌فروش‌های قدیمی با فروش ملکشان اسم و رسم کتاب‌فروشی را به دست تاریخ سپرده‌اند.

کتاب‌فروشی‌های تهران که طی یک‌سال گذشته از هفته کتاب دوره بیست‌و‌ششم تا آبان‌ماه سال جاری درشان به روی مخاطبان و کتاب‌دوستان باز شده، دیگر رنگ و بوی سنتی ندارند و شکل و شمایل مدرن و امروزی دارند؛ کافه کتاب، بخش ثابت آن‌هاست و اغلب برای میزبانی از مشتری، ایده‌های خلاقانه‌ای مانند میز و صندلی مطالعه،‌ کامپیوتر برای جستجوی کتاب، نور‌پردازی و کفپوش پارکت، فضای بازی و قفسه‌های رنگی همچنین بخش ویژه کودک را پیاده‌سازی کرده‌اند.

همه این تلاش‌ها که اغلب از سوی بخش خصوصی صورت گرفته را باید قدم رو‌به جلویی برای حفظ آخرین حلقه نشر دانست. با توجه به مشکلات اقتصادی موجود در این بازار، دغدغه توجیه اقتصادی برای این کتاب‌فروشی‌ها مطرح است؛ دغدغه‌ای که سرمایه‌گذاران کتاب‌فروشی‌های مدرن تلاش دارند با شیوه‌های نوین مشتری‌مداری آن‌ها را مرتفع کنند.

از آبان 97 تا آبان 98
کدام کتاب‌‌فروشی‌ها در کجا تاسیس شدند؟
1- خانه کتاب «پیدایش» همزمان با آخرین روز از هفته کتاب سال 1397 و در روز کتاب‌‌گردی و سی‌و‌امین سالروز تاسیس انتشارات پیدایش افتتاح شد.

این کتاب‌فروشی حدود 500 مترمربع فضا در دو طبقه دارد که 400 متر از آن به حوزه کتاب مربوط می‌شود، طبقه اول به فضای کودک و نوجوان اختصاص دارد و علاوه بر کتاب، خدمات بازی و سرگرمی و نوشت‌افزار در آن عرضه می‌شود.‌ طبقه فوقانی مربوط به عرضه کتاب بزرگسال است که در آن بخش‌هایی مثل گالری، موسیقی و کتب نفیس فروخته می‌شود.


خانه كتاب پيدايش، در خيابان پاسداران، خيابان شهيد پايدارفرد، خيابان شهيد فلاح‌زاده‌(گلستان دوم)، پلاک 109 واقع شده است.
 
2- کتاب‌فروشی شعبه کارگر نشر چشمه نیز اواخر سال 1397 در خیابان کارگر شمالی، تقاطع بزرگراه شهید گمنام، کوچه چهارم، پلاک ۲ افتتاح شد.

کتابفروشی دو طبقه «چشمه کارگر» در مجموع 200 مترمربع مساحت دارد و دراین مجموعه علاوه بر کتاب، اقلام دیگری مانند نوشت‌افزار، لوح‌های فشرده موسیقی نیز عرضه می‌‌شود.



افتتاح دو کتاب‌فروشی به نام اسم در یک سال
3 و 4- نشر اسم در سال جاری شروع قابل‌توجهی داشت. اوایل سال 1398 کتاب‌فروشی 100 متری این نشر در خیابان ولی‌عصر افتتاح شد؛ سال به نیمه نرسیده، سومین کتاب‌فروشی اسم (بعد از جدایی از مجموعه ترنجستان) در راسته کتاب‌‌فروشی‌های خیابان انقلاب و به‌عنوان یک کتاب‌فروش مدرن افتتاح شد. این کتاب‌فروشی 400 متری نرسیده به چهار راه وصال پلاک 26/11 قرار دارد.



روشن شدن چراغ کتاب‌فروشی آموت و «عمارت روشنان»    
5- با افتتاح کتاب‌فروشی آموت، اهالی محله مرزداران صاحب یک کتاب‌فروشی محلی شدند. در این کتاب‌فروشی 28 آذر‌ماه به‌ روی کتاب‌دوستان باز شد. فضای 70 متری کتاب‌فروشی آموت محل عرضه کتاب‌ 160 ناشر و همچنین محل رونمایی، نقد و جشن امضا نویسندگان و مترجمان است.


6- اواخر سال گذشته هم چشم مردم پایتخت به «عمارت روشنان» روشن شد. این کتاب‌فروشی 1300 متری هر‌چند در بنایی قدیمی و 100ساله در منطقه دزاشیب واقع شده،‌ یکی از مجلل‌ترین کتاب‌فروشی‌های تهران است.  



مخاطبان در این عمارت به ۱۰ هزار جلد کتاب در موضوعات مختلف شامل حوزه‌های عمومی، کودک و نوجوان و خارجی دسترسی دارند. فلسفه کودکان، نقالی یا داستان‌گویی از برنامه‌های متنوع بخش ویژه کودک این کتاب‌فروشی است.  ویژگی ممتاز این کتاب‌‌فروشی ایجاد دسترسی مردم محله به کتاب است.

7- اواخر سال 1397 نیز صدای افتتاح کتاب‌فروشی «چهل کلاغ» شنیده شد. این کتاب‌فروشی محلی در فضای 250 متری در مرکز تجاری ارگ در منطقه تجریش تهران واقع شده و محل عرضه 4000 جلد کتاب است.



8- کتاب‌فروشی 1200 متری الهیه، دور از هیاهو‌های رسانه‌ای  28 اردیبهشت‌ماه سال جاری، افتتاح شد. این کتاب‌فروشی که در کسب عنوان کتاب‌فروشی مجلل، از عمارت روشنان چیزی کم ندارد، شامل پنج بخش اسباب‌بازی، نوشت‌افزار و هدایا شامل مجسمه‌های مسی و برنجی و صنایع دستی و بخش بخش کودک است. بیش از 20 هزار جلد کتاب در کتابفروشی الهیه وجود دارد که نزدیک به 12 هزار عنوان را شامل می‌شود.



طلوع کافه کتاب کربن در قیطریه
9- کتاب‌فروشی کربن نیز شهریور‌ماه در منطقه شمال‌ شرق تهران افتتاح شد. این کتاب‌فروشی محلی با استفاده از قانون «کاربری فرهنگی» تاسیسس شده است و 400 متر مربع مساحت دارد. در این کتاب‌فروشی 15 هزار جلد کتاب وجود دارد و مانند دیگر کتاب‌فروشی‌های مدرن تهران بازی‌های فکری داخلی و خارجی، نوشت‌افزار، ابزار تخصصی نقاشی، کتاب‌های نفیس چرم و کادوئی و خودکار و خودنویس و  صنایع دستی نیز عرضه می‌شود. کافه کتاب کربن، در خیابان اندرزگو، خیابان آشتیانی منفرد پلاک 4 واقع شده است.  



10- کتاب‌فروشی کتابشار با حدود 20 هزار جلد کتاب در خیابان کارگر شمالی، بالاتر از بلوار کشاورز، نبش کوچه همدان دو‌شنبه 28 مرداد‌ماه افتتاح شد. این کتاب‌فروشی، یک کتاب‌فروشی محلی شناخته می‌شود و علاوه بر متخصصان رشته‌های بازرگانی و تجارت، عموم مردم نیز می‌توانند از منابع این کتاب‌فروشی استفاده کنند.

 

11- فروشگاه «کتاب ستارا» با متراژ 200 متر واقع در مجموعه فرهنگی تجاری مگامال و همجوار پردیس سینمایی مگامال است. این کتابفروشی نیمی از فضای خود را به بخش کودک و نوجوان اختصاص داده است و برنامه‌هایی برای این گروه برای آشنایی بیشتر با آثار نویسندگان ایرانی تدارک دیده است. 

نیمی دیگر از کتابفروشی ستارا مربوط به کتاب‌های عمومی بزرگسال است. تمرکز بر داستان ایرانی و برگزاری دورهمی‌های مربوط به داستان‌نویسان شهرستانی ازجمله برنامه‌های «کتاب ستارا» است. کتاب ستارا پاییز سال جاری آغاز به‌کار کرده است.


12ـ کتاب‌فروشی «خانه مفید» به وسعت ۸۰ مترمربع در حوزه کتاب‌های کودک و نوجوان و بزرگسال شهریور‌ماه سال 1398 در خیابان ستارخان افتتاح شد. این کتاب‌فروشی از سال 1348 در قامت اسباب‌‌بازی فروشی فعالیت می‌کرد و با تصمیم مدیریت فروشگاه به کتاب‌فروشی تغییر کاربری داد.


از آبان 97 تا آبان 98
کدام کتاب‌فروشی‌ها در کجا تعطیل شدند؟   

در یک سال گذشته از آبان‌ماه سال 1397 تا آبان‌ماه سال 1398 علاوه بر تاسیس کتاب‌فروشی‌ که همگی مدرن هستند، خبر‌هایی از تعطیلی کتاب‌فروشی‌ها قدیمی مانند سال‌های قبل منتشر شد.

کتاب‌فروشی «بامداد کتاب»  با عمر دو سال از کتاب‌فروشی‌‌های جوان خیابان انقلاب است که هرچند مدیران آن تلاش داشتند به نیاز دانشجویان رشته تربیت‌بدنی در تامین منبع دانشگاهی کمک کنند اما به دلیل گرانی مواد اولیه تولید کتاب و همچنین توجه فزاینده دانشجویان به جزوه‌خوانی دوام نیاورد و به فست‌فودی تبدیل شد. این کتاب‌فروشی در خیابان انقلاب، ابتدای خیابان فخر‌رازی، کوچه نیک‌پور فعالیت می‌کرد.  
    
کتاب‌‌فروشی «بامداد» در طبقه منفی 5 برج اسکان خیابان میرداماد قرار داشت. کتاب‌های عمومی عرضه می‌کرد و بعد از سال‌های فعالیت‌ سال گذشته مجبور به تعطیلی شد.

کتاب‌‌فروشی نشر «وارش» واقع در شهرک اکباتان،‌ کتاب‌فروشی «توحیدی» با مدیریت اسرافیل توحیدی، واقع در خیابان قزوین، کتاب‌فروشی «بهرنگ» در خیابان شادمان، کتاب‌فروشی «عصار»‌ در منطقه جنت‌آباد و کتاب‌فروشی «شایسته» در خیابان دولت و کتاب‌فروشی «خانه کودک» در بلوار کشاورز ملک کتاب‌فروشی‌‌شان را برای تغییر کاربری واگذار کردند.

کتاب‌فروشی 400 متری، «رایزن چشمه» نیز بعد از یکسال فعالیت در منطقه نیاوران  تهران، تیر‌‌ماه سال جاری تعطیل شد.

پنجم آبان‌‌ماه و در آستانه برگزاری بیست‌و‌هفتمین دوره هفته کتاب نصرالله کسرائیان، عکاس سرشناس کشورمان و مدیر کتاب‌فروشی «ویستا» در منطقه سعادت‌آباد با انتشار پیام در فضای مجازی از تعطیلی این کتاب‌فروشی‌ خبر داد.

کسرائیان در بخشی از پیام اعلام تعطیلی «ویستا» نوشته است «فرهنگ کتابخوانی را به هر شکل ممکن توسعه دهیم تا فرزندان سرزمین‌مان در امنیت و آرامش و آزادگی زندگی کنند.»