به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، آئین نکوداشت سی و هشتمین سالگرد ارتحال علامه طباطبایی و همایش «نقش علم اصول در تفسیر قرآن کریم» با حضور آیت‌الله سبحانی از مراجع تقلید، آیت‌الله مقتدایی عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه، آیت‌الله فقیهی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، آیت‌الله غرویان عضو هیئت علمی جامعه المصطفی، سیدصادق محمدی مسئول انجمن اصول فقه حوزه علمیه، حجت‌الاسلام‌ واعظ موسوی استاد حوزه علمیه، حجت‌الاسلام محققیان پژوهشگر حوزه علمیه قم و جمعی از اساتید فقه و اصول در دارالقرآن علامه طباطبایی برگزار شد.
 
آیت‌الله سبحانی در این همایش با بیان اینکه میزان به معنای ترازو است و منظور از آن در آیات الهی ترازوی رسمی نیست، گفت: هر علمی برای خود مبانی تصدیقیه دارد و سبب می‌شود انسان به آن موضوعات یقین پیدا کند، علم اصول میزانی برای تصدیق قضایای فقهی است.
 
مرجع تقلید شیعیان بیان کرد: تذکره مرحوم شیخ مفید جامع‌ترین کتاب در اصول فقه است ولی متأسفانه اصل این کتاب در اختیار ما نیست و بخشی از آن موجود است.
 
استاد سطوح عالی حوزه علمیه در ادامه، سیدمرتضی و شیخ طوسی را در جزو نخستین عالمانی برشمرد که در زمینه علم اصول ورود پیدا کردند، و در این رابطه گفت: بعد از این دو عالم بزرگوار، اخباری‌ها به مدت دو قرن تسلط یافتند و علم اصول به رکود کشیده شد.
 
آیت الله سبحانی با تأکید بر اهمیت اصول فقه و بیان این نکته که یک روز باید به نام روز اصول فقه نام‌گذاری شود، یادآور شد: در اصول باید مسائل حُسن و قُبح را مستقیماً مورد بحث قرار دهیم و مشخص شود مراد از حُسن و قُبح چه چیزی است.
 
وی با تاکید بر این نکته که ما باید عظمت اصول فقه شیعه را به دنیا ثابت کنیم، بیان کرد: در مراکش و تونس و مصر نوعی تحول در فقه ایجاد است و از اشعری‌گری خارج‌ شده است. آنها در این زمینه کتاب‌هایی نوشته‌اند و باید این موضوع را مورد توجه قرار دهیم که در دنیا چه می‌گذرد.
 
مرجع تقلید شیعیان تصریح کرد: اندیشه‌های علامه طباطبایی در علم اصول آشکار است. این مفسر بزرگ اعتقاد داشت در علم اصول مسائل اعتباری باید از مسائل فلسفی جدا شود و هر علمی را باید از مبادی خود دنبال کنیم.
 
در بخش دیگری از این همایش، سیدصادق محمدی مسئول انجمن اصول فقه حوزه علمیه گفت: یکی از موضوعاتی که در اصول بحث نشده، مبحث سیاق است، تفسیر المیزان معروف به تفسیر آیه به آیه است که می‌تواند عنوان تفسیر سیاقی داشته باشد.
 
مسئول انجمن اصول فقه حوزه علمیه با اشاره به اینکه اصولی‌ها نسبت به سیاق اهمیت نسبتاً زیادی قائل می‌شوند، بیان کرد: در اصول موضوعاتی وجود دارد که باید وارد مباحث اصولی شده و مورد بحث قرار گیرد.
 
محمدی یادآور شد: یکی از فعالیت‌های انجمن فقه حوزه برگزاری مراسم نکوداشت علمی امام خمینی (ره) و نخستین کنگره علمی آیت‌الله بروجردی است.
 
مسئول انجمن اصول فقه حوزه علمیه توجه به علم اصول را باعث ایجاد تعامل در دنیا و قدرت تشیع دانست و گفت: تدوین اصول فقه برای علم سنتی بود اما ظرفیت آن فراتر از این مقدار است. بنده معتقدم علم اصول قوت تشیع را بر اهل سنت نشان می‌دهد و باید از این علم فراتر از علوم سنتی بهره گرفته شود.
 
وی با اشاره به ارزش و اهمیت علم اصول تاکید کرد: علم اصول به‌عنوان علمی در حوزه می‌تواند یک روز را به خود اختصاص دهد. اینکه چه روزی برای علم اصول در نظر گرفته شود، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
 
حجت‌الاسلام‌والمسلمین محققیان پژوهشگر حوزه علمیه قم از دیگر سخنرانان این همایش با بیان اینکه قسمت اول علم اصول برای فهم مراد خدا از آیات قرآن است، گفت: مباحثی مانند عام و خاص، مطلق و مقید و غیره در علم اصول و تفسیر کاربرد دارد و حاشیه‌ای که مرحوم علامه طباطبایی بر «کفایه الاصول» نوشته‌اند، در «تفسیر المیزان» نیز استفاده‌ شده است.
 
پژوهشگر حوزه علمیه قم گفت: مرحوم علامه طباطبایی در برابر اشاعره و معتزله و در مباحث مربوط به شفاعت و در برابر وهابیت، تکیه‌ بر علم اصول کرده و آن‌ها را نفی کرده است.
 
یادآوری می‌شود، در پایان این همایش فهرست و چکیده مجموعه مقالات مسائل اصولی توسط انجمن اصول و فقه حوزه رونمایی شد.