علی‌اکبر تورانیان، مدیر انتشارات شهرآب در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به تاثیرات کاهش قیمت کاغذ بر صنعت نشر گفت: متاسفانه طی یک سال گذشته قیمت کاغذ دچار بحران و بی‌نظمی‌ شد و نوسانات نرخ ارز ثبات و امنیت تولید کتاب که کاغذ ماده اولیه آن بود را برهم زد.
 
وی ادامه داد: در یک بازه زمانی قیمت کاغذ به رقم سرسام‌آوری رسید و در بازار حتی به بهای ۵۵۰ هزار تومان معامله می‌شد. در یک مقطع زمانی، ناشران نتوانند کتاب‌هایشان را تولید کنند یا برخی مجبور شدند قیمت‌ کتاب‌هایشان را افزایش دهند.
 
مدیر انتشارات شهرآب با اشاره به کاهش قیمت کاغذ در روزهای اخیر، گفت: درحال‌حاضر که تا اندازه‌ای قیمت کاغذ پایین آمده، شرایط بهتر است؛ اما قیمت 300هزارتومان برای هر بند کاغذ، هنوز هم رقم بالایی برای اهالی نشر و کتاب به‌شمار می‌آید که شرایط کار را برای همکاران ما سخت می‌کند.
 
تورانیان با بیان اینکه اگر محاسبه نرخ کاغذ را با شرایط روز دنیا مقایسه کنیم، نباید بیشتر از بندی ۱۶۰ هزار تومان بیشتر باشد، عنوان کرد: به نظرم اکنون لازم است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روی قضیه تدبیر بیشتری کند و با وجود اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت در واردات کاغذ نقش دارد اما وزارت ارشاد هم باید نظارت کامل و بهتری روی این ماجرا داشته باشد.
 
وی تاکید کرد: واردات باید در قاعده صحیحی انجام می‌شد تا کسی که کاغذ را با ارز دولتی وارد می‌کند در بازار به قیمت دولتی بفروشد. به‌نظرم اگر در زمینه توزیع نظارت بهتر و درست‌تری می‌شد، این‌همه تورم ایجاد نمی‌شد تا موجب برهم ریختن بازار نشر شود.
 
از گرانی کاغذ همه فعالان چاپ و نشر ضرر کردند
مدیر انتشارت شهرآب با بیان اینکه کاهش قیمت کاغذ هنوز هم رضایت ناشران را فراهم نکرده است، گفت: به‌دنبال گرانی‌های بی‌سابقه در بازار کاغذ، نه‌تنها ناشران متضرر شدند؛ بلکه صنایع وابسته مثل لیتوگرافان، چاپخانه‌داران و صحافان نیز از بی‌رونقی و کم کاری بازار آسیب دیدند و از آنجایی که حجم سفارشات ناشران کاهش یافت، بسیاری از واحدهای وابسته در آستانه ورشکستگی و تعطیلی قرار گرفتند.
 
تورانیان افزود: به‌نظر من با وجود کاهش قیمت کاغذ، این رقم چندان قابل قبول نیست و تا رقم واقعی فاصله زیادی دارد و دست‌اندرکاران و مسئولان در وزارت صنعت، معدن و تجارت باید به دنبال راهکارهای دیگری برای پایین‌تر آمدن قیمت این کالا باشند.
 
وی کاهش تیراژ کتاب را یکی دیگر از آثار گرانی کاغذ دانست و عنوان کرد: در یک سال اخیر تیراژ کتاب ناشران کاهش زیادی داشته است؛ زیرا قدرت ناشران برای خرید کم شده بود. به‌همین خاطر مجبور شدند از تیراژ خود کم کنند و به استفاده از چاپ دیجیتال روی بیاورند.
 
تورانیان درباره تبعات چاپ کتاب به شیوه دیجیتالی توضیح داد: کتابی که به طریق دیجیتال چاپ می‌شود از کتابی که به شیوه افست چاپ می‌شود قیمت بالاتری دارد اما ناشران مجبور شدند به این سمت حرکت کنند و در نهایت به قیمت پشت جلد خود اضافه کردند.
 
به گفته وی، گرانی کتاب دلیلی شد که مردم از کتاب روی برگردانند و اولویت‌های دیگری را در سبد خریدشان داشته باشند. به‌همین دلیل کتابفروشان با کاهش مشتری و مخاطب روبه‌رو شدند و این موضوع در بازار نشر تاثیر زیادی داشت.
 
بازار نشر به تحول نیاز دارد
تورانیان با اشاره به گلایه‌مندی اهالی نشر از وضعیت موجود در این حوزه، گفت: به نظر من وضعیت کتاب اکنون بسیار وخیم است؛ تاجایی‌که بسیاری از ناشران و کتابفروشان به دلیل پایین بودن فروش و نبود مخاطب گله‌مند و به فکر تغییر شغل است.
 
وی تاکید کرد: نباید فراموش کنیم روزی روبه‌روی دانشگاه تهران بزرگترین بورس فروش کتاب در ایران بود اما این بورس کم‌کم جای خود را به مغازه‌های مختلف کافی‌شاپ، فست‌فود و بوتیک می‌دهد و بسیاری از فعالان این حوزه از آن خارج شده‌اند.
 
تورانیان برنامه‌ریزی برای حوزه نشر را یکی از ملزومات این حوزه دانست و افزود: اگر مسئولان به‌خصوص در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واقعا برنامه‌ای برای رونق بازار کتاب نداشته باشند، هر روز شاهد کاهش تیراژ کتاب‌ها خواهیم بود. هرچند در این بازار اکنون ناشران بسیاری از انتشار آثار جدید دست کشیده‌اند و در اصل کتابی تولید نمی‌شود.
 
وی با بیان اینکه تشویق و ترغیب مردم به کتابخوانی مهمترین کار فرهنگی است که وزارت ارشاد باید در صدر فعالیت‌های خود قرار دهد، گفت: اگر بتوان با برنامه‌های ترویجی و کتابخوانی متعدد در میان مردم انگیزه کتابخوانی ایجاد کرد تا مردم به سمت کتابخوانی بیایند، تحولی عظیم در این بخش ایجاد می‌شود.
 
تورانیان یادآور شد: اگر رغبتی از سوی مخاطبان و مشریان وجود نداشته باشد، تعداد ناشران فعال روزبه‌روز کمتر شود و نویسندگان نیز به‌مرور رغبتی برای تولید آثار جدید نخواهند داشت که همه این موارد خلأ و خسارت بزرگی برای کتاب ایجاد می‌کند که جبران آن سخت خواهد بود.
 
وی در پایان با بیان اینکه هر مبلغی که از قیمت کاغذ کم شود ناشران خوشحال می‌شوند، ادامه داد: نباید فراموش کنیم که در انتشار کتاب بحث اصلی تولید کالای فرهنگی در کشور است که باید حمایت همه‌جانبه از آن انجام شود؛ زیرا کالای فرهنگی با کالاهای دیگر فرق می‌کند و اگر شرایط تولید کتاب مناسب نباشد، خطرهای زیادی آن را تهدید می‌کند.