به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «زبان ملت، هستی ملت» نوشته امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان به تازگی در ایران منتشر شده است. بر اساس آنچه در معرفی آن آمده است این مجموعه بیشتر جنبه شناختی دارد. هدف اساسی از تألیف آن، این است که نسل جوان آگاه باشند که نیاکان آن‌ها، صرف‌نظر از ناملایمتی‌ها و نامهربانی‌های تاریخ، تا چه حد در حفظ وطن و مقدسات ملی، مخصوصا زبان ملی کوشیده‌اند.

کتاب زبان ملت، هستی ملت با همکاری پژوهشگاه زبان فارسی-تاجیکی و زیر نظر حسن قریبی به خط فارسی برگردان شده و نشر خاموش آن را با همکاری بنیاد سعدی منتشر کرده است.

حسن قریبی، رئیس پژوهشگاه زبان فارسی-تاجیکی در گفت‌وگو با ایبنا درباره این پژوهشگاه در تاجیکستان گفت: پژوهشگاه فرهنگ فارسی-تاجیکی، عمری به درازای سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان دارد. در واقع جمهوری اسلامی ایران نخستین کشوری بود که بعد از استقلال تاجیکستان، آن کشور را به رسمیت شناخت و همکاری‌های مفیدی داشتند. پژوهشگاه فرهنگ فارسی-تاجیکی هم یکی از آن کارها بود که درواقع با همکاری دانشمندان ایرانی-تاجیکی، کارهای علمی را انجام می‌داد.
 
او ادامه داد: مدتی این کار ادامه داشت، اما از حدود 4 سال پیش بنا بر توافق وزارت خارجه و بنیاد سعدی مدیریت این پژوهشگاه به عهده بنیاد سعدی واگذار شد و بنده از فرهنگستان زبان و ادب فارسی به این کشور مامور شدم و در طول این 4 سال نرم‌افزارها و کتاب‌های بسیاری مبادله، ترجمه و تالیف کردیم و چند همایش‌ برگزار کردیم.
 
وی در ادامه به اتمام ماموریت خود در تاجیکستان اشاره کرد و افزود: پس از گذشت 4 سال ماموریت بنده در این پژوهشگاه تمام شده است، یا تمدید می‌شود و باید ادامه دهم، یا اینکه به ایران برگردم. در یک سال اخیر، سردی روابط مقداری بر کار ما تاثیر گذاشت، اما اینکه گفته شود چراغی خاموش شده است، به عقیده من این چراغ خاموش به معنای این است که همسایه نداند که تو در خانه مایی.
 
قریبی در ادامه به برگردان کتاب رئیس‌جمهور تاجیکستان در ایران اشاره کرد و گفت: کتاب «زبان ملت، هستی ملت» نوشته امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان توسط بنده از فارسی تاجیکی و خط سریلیک، به فارسی برگردان شده، نه ترجمه. چون ترجمه در زبان اتفاق می‌افتد، ولی ما و تاجیکستان در خط اختلاف داریم. میان ما فاصله‌ای است، به باریکی خط.

این است که این کتاب به فارسی برگردان شده و از همان سال 2016 که این کتاب در تاجیکستان منتشر شد، از نخستین خوانندگان این کتاب بودم و فکر می‌کردم فارغ از محتوا، همین پایداری و پرداختن به مسئله زبان در تاجیکستان از طرف شخص اول کشور، یعنی رئیس‌جمهور آنجا، خودش می‌تواند نتایج  مثمر ثمر و پرباری داشته باشد، که ما این نتایج را دیدیم، می‌بینیم و امیدواریم که این ماجرا همچنان ادامه داشته باشد و ما بتوانیم روابط را گسترش دهیم.
 
وی افزود: در کتاب‌هایی که در حوزه فرهنگی و پژوهشی چاپ می‌شود، ما و تاجیکستان اختلاف زیادی نداریم، یعنی حتی شاید با چند واژه کم، قابل درک است؛ ولی در شعر و رمان، به خاطر آن سیاستی که بعد از تسلط دوره اتحاد شوروی بر تاجیکستان به منظور ساده‌سازی زبان خلقی اجرا شد، در شعر و رمان‌ها، واژه‌های گویشی را می‌بینیم. ولی در کتابی مانند «زبان ملت، هستی ملت» چنین نیست، و متن کتاب ساده و روان است و همان‌طور هم که خود نویسنده اظهار داشته، بسیار جنبه شناختی دارد.
 
رئیس پژوهشگاه زبان فارسی-تاجیکی در پاسخ به این سوال که سردی روابط اخیر بین دو کشور چه تاثیری بر روابط ادبی و فرهنگی داشته اظهار کرد: من همیشه گفته‌ام در مناسبات سیاسی و سردی و تلخی روابط بین دو کشور، فرهنگ حکم کودکان طلاق را دارد؛ ولی امروزه آنقدر گستره مرزها زیاد شده، که واقعا نمی‌توان گفت که راه برای کار و روابط ادبی و فرهنگی بسته است. خودم در طول یک سال اخیر، یازده کتاب را برگردان، تالیف و تهیه کرده‌ام و در دسترس است. در حوزه رمان، رمان «پای ها و روی‌ها»، در شعر معاصر «شعر نغز» اثر عبدالنی ستارزاده، کتاب «زنده‌باد زبان» خودم تالیف شد که امسال به چاپ دوم رسید. کتاب «جهان اندیشه ناصرخسرو» نمونه تحقیق در دوره شوروی بود. برای من جالب بود که در دوره‌ای که در مسائل ایدئولوژیکی و عقیدتی در تنگنا بودند چنین اثری تولید شده و یک نمونه خیلی جالب است.
 
وی افزود: به تازگی «گام اول» را در تاجیکستان از زیر چاپ درآوردیم که هنوز خبر آن منتشر نشده است. درواقع روشمندترین کتابی است که در حوزه آموزش خط فارسی به تاجیکی با همکاری بنیاد سعدی انجام داده‌ایم. کارها همچنان ادامه دارد و هنوز هزاران باده ناخورده در رگ تاک است.