کتاب «ایمونولوژی» تألیف بهناز زمانی دیزگوین، در 20 فصل ضمن مروری بر خصوصیات پاسخهای ایمنی، به تشریح موضوعات و مفاهیمی همچون ایمنی ذاتی، آنتیژن و آنتیبادی، پذیرندههای ایمنی و ارسال پیام، سازوکارهای اجرایی ایمنی سلولی، ایمنی در اندامها، تحمل ایمونولوژیک و خودایمنی، ایمنی در برابر میکروبها، ایمونولوژی پیوند، ایمنی در برابر تومورها و نارساییهای مادرزادی و اکتسابی سیستم ایمنی، میپردازد.
ایمنی در برابر میکروبها
بروز بیماریهای عفونی در هر فرد، شامل مجموعهای از واکنشها میان میکروب و میزبان است. میکروبها با ترشح سموم یا از بین بردن سلولها، بیماریزا میشوند و در بسیاری از عفونتها علت ایجاد بیماری، پاسخ میزبان است. با توجه به بحث داغ این روزها و شیوع سریع و گسترده ویروس کرونا، سیستم ایمنی و قدرت و تحمل مقابله آن با عوامل مهاجم، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در کتاب حاضر، سازوکار این سیستم دفاعی به زبان ساده توضیح داده شده است: «دفاع در برابر میکروبها به واسطه سازوکار اجرایی ایمنی ذاتی و اکتسابی صورت میگیرد. سیستم ایمنی به روشهای جداگانه و اختصاصی به انواع مختلف میکروبها پاسخ میدهد تا بهطور کارآمد با این عوامل بیماریزا مبارزه کند. زنده ماندن و یا بیماریزایی میکروبها در میزبان، تحتتأثیر توانایی گریز و یا مقاومت میکروبها از سازوکارهای اجرایی ایمنی میزبان میباشد. بسیاری از میکروبها، عفونتهای نهفته پایداری ایجاد میکنند که پاسخ ایمنی آنها را کنترل میکنند، ولی توانایی حذف میکروب را ندارند در نتیجه میکروب زنده میماند، بدون آنکه عفونت را بگسترانند. در بسیاری از عفونتها، آسیب بافتی یا بیماری ممکن است بیشتر به دلیل پاسخ میزبان به میکروب و فرآوردههای آن باشد تا توسط خود میکروب.»
نارساییهای مادرزادی و اکتسابی سیستم ایمنی
«نارسایی در اجزای تشکیلدهنده سیستم ایمنی به بروز اختلالات جدی و اغلب کشنده میانجامد که به آن بیماری نقص ایمنی گویند که دارای دو دسته است: 1- نارسایی ایمنی مادرزادی یا اولیه: اختلال ژنتیکی. 2- نارسایی ایمنی اکتسابی یا ثانویه: در پی سوء تغذیه، سرطان، درمان با داروهای سرکوبگر و آلودگی سلولهای ایمنی مثل بیماری ایدز. پیامد اصلی نارسایی ایمنی، افزایش زمینه دچار شدن به عفونتهاست. نقص در ایمنی هومورال زمینه دچار شدن به عفونت باکتری چرکزا و نارسایی ایمنی سلولی زمینه عفونتهای ویروسی و باکتریایی درونسلولی است و افراد دچار نارسایی ایمنی بیشتر به عفونتهای فرصتطلب مبتلا میشوند. بیماران مبتلا به نارسایی ایمنی، پذیرای انواع خاصی از سرطانها نیز هستند. برخی بیماریهای نقص ایمنی بهگونهای ناسازگار، افزایش بروز خودایمنی را نشان میدهند. نقص ایمنی ممکن است ناشی از نقص طی بلوغ و فعال شدن لنفوسیتها و یا نقص در اجرای ایمنی ذاتی یا اکتسابی باشد.»
نخستین چاپ کتاب «ایمونولوژی» در 161 صفحه با شمارگان 500 نسخه به بهای 20 هزار تومان از سوی انتشارات علوم و فنون معین به بازار نشر عرضه شده است.
نظر شما