در این روز کودکان تشویق می‌شوند تا در لباس شخصیت مورد علاقه‌شان از یک کتاب به مدرسه بروند. پانزده میلیون بُن کتاب توزیع می‌شود که بچه‌ها می‌توانند با یک عنوان رایگان روز جهانی کتاب معاوضه کنند و یا کتاب مورد علاقه خود را با یک پوند تخفیف بخرند.
اَبی الفین‌استون که داستان‌های ماجراجویی‌اش تخیلات نسل ۱۰ ساله‌ها را مجذوب خود کرده می‌گوید: «با به اشتراک گذاشتن یک داستان در روز جهانی کتاب، تنها کاغذ و جوهر را به اشتراک نمی‌گذارید بلکه دنیاها، ایده‌ها و ارزش‌ها را سهیم می‌شوید؛ و برای سیاره‌ای که نیاز به التیام‌دهنده دارد، این احتمالا قوی‌ترین نوع به اشتراک‌گذاری است که وجود دارد.»
بر اساس گزارش‌های موسسه ملی سواد، ۱۶.۴ درصد از بزرگسالان در انگلیس را می‌توان با مهارت‌های بسیار ضعیف سواد توصیف کرد. اگر قرار است این وضع تغییر کند باید دسترسی سریع را برای کودکان فراهم کنیم و اشتیاق انتخاب کتاب را در آنها به وجود بیاوریم.
اما کتاب‌ها برای جلب توجه کودکان باید با تبلت، تلفن هوشمند و بازی‌های ویدیویی رقابت کنند. از سال ۲۰۱۰ تا کنون در بریتانیا حدود ۸۰۰ کتابخانه بسته شده و از هر هشت کودک یک نفر کتابی ندارد که مال خودش باشد.
و در حالی که این رویداد در نظر گرفته شده و همان‌طور که کاترین ویلکینز، نویسنده «انجمن هواداران دوستان عجیب» می‌گوید «فرصتی است برای تجلیل از کتاب و جلب کردن توجهات به این نکته که خواندن کتاب تا چه حد می‌تواند سرگرم‌کننده باشد»، روز جهانی کتاب هم مشکلات خود را دارد.
اگر به تجارت تدریجی که روز جهانی کتاب باعث شده توجه کنید متوجه می‌شوید که لباس‌هایی که برای این روز طراحی می‌شوند بزرگ‌تر و پرنقش‌ونگارتر شده‌اند. امسال برندهای بسیاری نیز به این بازی وارد شده‌اند. یک جست‌وجوی اینترنتی سریع پیرامون «لباس روز جهانی کتاب» تبلیغات بسیاری از لباس فانتزی «سیندرلا» تا شخصیت‌های «داستان اسباب‌بازی» و هری پاتر را به شما نشان خواهد داد.
برخی می‌گویند این گزینه کار را برای مادرها راحت‌تر کرده. اما این گزینه با هزینه قابل‌توجهی همراه است: سال گذشته والدینی را دیدم که ۵۰ پوند برای لباس فرزندشان خرج کردند و هیچ کتابی هم نخریدند.
این لباس‌ها نه تنها پولی را که می‌تواند صرف ارتقای سواد شود به خود جذب می‌کند، بلکه این بحث نیز وجود دارد که حتا ممکن است تخیلات کودک را نیز محدود کند. جوزف کریگ، نویسنده مجموعه پرفروش «جیمی کوتز» به این نکته اشاره می‌کند که سوپرمارکت‌ها به لباس‌های این روز فضایی بیشتر از کتاب‌ها اختصاص می‌دهند. او گفت: «آنها چشم‌اندازی را که جهان کتاب‌ها پوشش می‌دهند محدود می‌کنند. برای آنها –و در پی آن بسیاری از بچه‌ها- این روز به «روز پوشیدن لباس کارکترها» تبدیل شده و نه لزوما کارکترهای یک داستان. یک ابرقهرمان، یک فوتبالیست...»
برخلاف کتاب‌ها، این لباس‌ها به‌شدت یک‌بارمصرف هستند؛ نقطه تلاقی پلی‌استر و زرق و برق. آیا واقعا می‌خواهیم فرزندانمان را در این اوضاع تغییرات اقلیمی به نامِ خواندن به سمت چنین فاجعه‌ای سوق دهیم؟
روز جهانی کتاب همواره فرصتی برای نویسندگان کتاب کودک بوده تا با خوانندگان کم‌سن‌وسال دیدارکنند و الهام‌بخش آنها باشند. کاترین راندل، نویسنده برنده جایزه کاستا می‌گوید: «این یکی از روزهای مورد علاقه من در کل سال است. فرصتی برای دیدن کودکانی که به‌طور فو‌ق‌العاده و دیوانه‌واری به کتاب علاقه دارند. روزی برای جشن گرفتن آنچه کتاب می‌تواند انجام دهد: به وجود آوردن شادی و لذت و گشودن افق‌های نو.»
اما احساس غالبی که در میان بسیاری از نویسندگان وجود دارد این است که روز جهانی کتاب زمان مناسبی برای رفتن به مدارس نیست. ماز ایوانز می‌گوید: «اغلب شاهد این هستیم که بازدیدمان از مدارس در این روز با وجود برنامه‌های دیگر به حاشیه رانده می‌شود. به نظرم بهتر است برای این کار کمی از این روز گذشته باشد.»
بنابراین چطور می‌توان وضعیت را بهبود داد؟ پیرس توردی، نویسنده کودک برنده جایزه می‌گوید: «خواندن برای لذت بردن باید در قلب هر مدرسه باشد، هر روز، نه فقط در یک روز مشخص در ماه مارس.» نادیا شیرین نویسنده کتاب‌های تصویری پیشنهاد می‌دهد که بچه‌ها در مدرسه پوسترها و کاغذدیواری‌هایی با موضوع کتاب مورد علاقه خود درست کنند. او می‌گوید: «این کار به بچه‌ها حس مالکیت می‌دهد.»
از همه مهم‌تر همان‌طور که آقای توردی می‌گوید: «اگر برای همدلی، کنجکاوی و دانشی که از خواندن به دست می‌آید ارزش قائلید، بهترین توصیه این است که به‌طور مداوم و واضح برای فرزندتان الگوی خواندن به عنوان یک سرگرمی را رواج دهید و تا جایی که می‌توانید منابع خواندن برایشان فراهم کنید: کتاب‌های کمیک، مجله، کتاب، کتاب الکترونیک و ...»
بنابراین، در حالی که روز جهانی کتاب را جشن می‌گیرید، بیایید همگی تلاش کنیم هفته‌‌ای چند ساعت با فرزندمان کتاب بخوانیم. تمام هدف این روز همین است.
نظر شما