پژوهش حاضر برای بدست آوردن نظرات علوم قرآنی مرحوم علامه معرفت و آیت الله خوئی بوده و آراء این دو دانشمند را که هردو به آن پرداختهاند را بررسی و نقاط اشتراک و افتراق آنها را مورد مقایسه قرار داده و بصورت تطبیقی برجسته میکند.
به عبارت دیگر در این رساله دیدگاههای علوم قرآنی علامه معرفت و آیتالله خوئی، دو دانشمند خبره علوم قرآنی، مورد بررسی و تطبیق قرار گرفته و نقاط اشتراک و افتراق آنها بیان شده و حاصل اینکه معتقدند: نبوت منصب الهی بوده و همچنین معجزه مخالف قانون علیت نیست.
در این پژوهش مشخص شد، از نظر مرحوم آیتالله خوئی، ضرورت معجزه اثباتی بوده و برای صدق گفتار مدعی نبوت لازم است از ابتدا همراه او باشد، اما از نظر علامه معرفت، ضرورت معجزه دفاعی بوده و برای دفع شبهه منکرین است.
کتابت، جمع و تدوین و ترتیب آیات و سورهها از نظر مرحوم خوئی، در زمان خود حضرت رسول اکرم(ص) رخ داده است، ولی از نظر علامه معرفت، ترتیب سورهها در زمان خلفا صورت گرفته است، هرچند عقیده ایشان در مورد کتابت، جمع و تدوین قرآن در زمان خود پیامبر(ص) مطابق عقیده مرحوم خوئی است.
مطلب دیگر اینکه هر دو دانشمند، حضرت علی(ع) را به عنوان نخستین جمع کننده قرآن پس از وفات پیغمبر(ص) میدانند و همچنین هر دو دانشمند بزرگ شیعه بر عدم تحریف قرآن تأکید میکنند و دامن شیعه را از اعتقاد به تحریف مبرا دانسته و نسخ تلاوت را نیز مساوی با تحریف قرآن دانسته و آن را نمیپذیرند.
مرحوم علامه معرفت و آیتالله خوئی معتقدند روایات نزول قرآن بر هفت حرف، به معنی صحیح و قابل قبولی برنمیگردد و میباید از آنها روی گردان بود و این روایات با روایات صادقین(ع) نیز در تضاد بوده و مردود است. البته مرحوم علامه معرفت به متواتر بودن قرائت قرآن موجود و رایج در بین مسلمانان؛ یعنی حفص از عاصم اعتبار میبخشند و آن را مطابق با قرائت متواتر میدانند، ولی آیتالله خوئی تواتر را منحصر به قرائت خاصی نمیدانند و ضمن انکار تواتر همه قرائات، قرائتی را متواتر میدانند که مشهور مسلمانان و در سینه آنها باشد.
در نهایت در بحث نسخ، از نظر آیتالله خوئی تنها آیهای که در آن نسخ اتفاق افتاده آیه نجوی است و نسخ در دیگر آیات قرآن را رد میکند، ولی علامه معرفت به نسخ مصطلح قائل نشده و از نظرات مقدم خویش اعراض کرده و قائل به نسخ مشروط است که در حقیقت نسخ نیست، لذا ایشان عملاً منکر وقوع نسخ در قرآن شدهاند.
نظر شما