کتابکد نردبان آسمان در کاشمر، نه فقط یک کتابفروشی بلکه به عنوان پایگاهی فرهنگی، اقدامات بزرگی انجام داده که سهیل سادات، پزشکِ متخصص رادیولوژی مؤسس این مجموعه است.
سهیل سادات پزشکِ متخصص رادیولوژی و متولد 1347 در کاشمر است. او کودکی خود را در خانوادهای فرهنگی گذرانده و همواره با ادبیات و موسیقی محشور بوده است، در هنر خوشنویسی فعال بوده و در سال ۱۳۷۲ موفق به اخذ رتبه ممتاز و عضویت رسمی انجمن خوشنویسان ایران شده است.
علاقه و دوستی سرزمین پدری یعنی کاشمر سبب شد که سادات در حد توان خود برای ارتقاء فرهنگ شهرش قدم بردارد، به همین علت پس از آمایش منطقهای و مشورت با دوستان، تصمیم به تاسیس یک موسسه فرهنگی میگیرد که محور اصلی آن، کتابفروشی باشد و سود فروش کتاب صرف حمایت از فرهنگ و هنر شود.
ماحصل این تصمیم، تاسیس موسسه فرهنگي هنري «باغ حكمت ترشيز» در سال 1387 میشود، مجموعهای که با هدف گسترش فرهنگ مطالعه و ترویج کتابخوانی، ارتقاء سطح سلیقه دیداری و شنیداری فرهنگ و هنر منطقه و دغدغه داشتن زیست بومی سالم در مکانی به نام «کتابکده نردبان آسمان» و در فضایی به وسعت 200 مترمربع، دایر میشود.
مکانی که اکنون کتابکده در آن دایر است، اهدا شده توسط محمد مازنی، پزشک متخصص گوش و حلق و بینی و همسر ایشان خانم اسکندری، اپتومتریست است، کسانی که آقای سادات از آنها با نام «فرزندان نیکوکاروخردمندکاشمر » یاد میکند.
کلیه عواید حاصل از سود فروش کتاب در کتابکده، صَرف برنامههای فرهنگی مدون، روشهای ترویج مطالعه از جمله احیای کتابخانههای فرسوده روستاها، طرح «حلقه کتاب» با محوریت دانش آموزان و خانمهای خانهدار عمدتا در روستاها، طرح «کتاب مسافر» و فعالیتهای زیست محیطی به جهت فرهنگسازی در زمینه حفاظت و نگهداری محیط زیست و حیات وحش و روشهای بهبود مهارتهای زندگی، میشود.
«کتابکده نردبان آسمان» در شهرستان کاشمر محلی برای ارائه کالاهای فرهنگی و برگزاری رویدادهای فرهنگی است، مکانی که با محوریت کتاب اقدامات بزرگی را در راستای اعتلای فرهنگ و ادب این سرزمین انجام داده است؛ نکوداشت و معرفی مفاخر و نخبگان کاشمری از جمله چهره ماندگاری همچون استاد فقید پروفسورشمس شریعت تربقان (پزشک متخصص آسیب شناسی)، دعوت از اساتید و صاحبنظران برای ایراد سخنرانی، برگزاری « نشستهای حکمت» و برگزاری «شب بخارا» در بهار 1397 با حضور علی دهباشی با عنوان « شب سرو کاشمر» از جمله آنهاست.
این مجموعه، برگزاری جلسات نقد فیلمهای مستند با حضور کارگردان، سلسله جلسات خوانش و شرح غزلیات حافظ، برگزاری کارگاههای هنری، جلسات رونمایی از تألیفات نویسندگان و شعرای بومی، جلسات تقدیر از نخبگان علمی شهرستان و مدال آوران المپیاد و برگزاری جلسات هفته درمیان «کافه زبان» با بحث گروهی حول یک موضوع فرهنگی به زبان انگلیسی را نیز در کارنامه خود دارد.
برگزاری اردوهای معرفی کتاب و خوانش گروهی در کویر نمک بردسکن و طبیعت کوهستانی کوهسرخ، طرح ترویج کتابخوانی در نوجوانان روستایی با نام «هر دانش آموز یک کتاب » و جستوجوی روستاییان مستعد در زمینههایی هنری و ورزشی، طرح «کتاب حلقه» و اهدا، خوانش و معرفی کتاب در محیط روستا، جلسات هفتگی پاراگرافخوانی برای کودک و نوجوان، برگزاری «شب کاشمر-سرو سایه فکن» با همکاری خردسرای فردوسی و برپایی نمایشگاهی از ارائه توانمندیهای شهرستان در زمینه صنایع دستی و معرفی جاذبههای گردشگری و اقامتگاههای بومگردی منطقه، برپایی جلسات هفتگی شعرخوانی و محافل شب شعر موسیقی از جمله «چکامه عاشورا» و «شاهنامه خوانی» و برگزاری جلسات نمایشنامهخوانی از جمله مواردی است که این کتابفروشی را از همتاهای خود بینظیر میکند.
این مجموعه، زمینه ساز و پیشنهاد دهنده اولین سمن زیست محیطی کاشمر به نام «موسسه زادسرو ترشیز» توسط جمعی از دوستداران مخیط زیست بود که اقداماتی از جمله برگزاری کمپین و اردوهای گروهی با محور پاکسازی رودخانه، شرکت در طرح کشوری جنگلانه، آموزشهای زیست محیطی در مدارس روستایی و کمکهای خیرانه به زیستبوم با نام «نذر سبز» انجام داده است.
کمکهای فرهنگی مجموعه «باغ حکمت ترشیز» محدود به کاشمر و روستاهای اطراف آن نمیشود بلکه این مجموعه به مناطق آسیبدیده از سیل و زلزله نیز کمک فرهنگی کرده که از جمله آن میتوان به تلاش جهت تجهیز یک کتابخانه روستایی در سرپل ذهاب با مشارکت سازمان نظام پزشکی کاشمر اشاره کرد.
از دیگر اقدامات اثرگذار این مجموعه، پست یک کتاب تاثیرگذار در زمینه فرهنگ برای حدود 100 مسئول فرهنگی کشور در بهار سال 1395، 1397 و 1399 و همچنین رایزنی با شورای فرهنگ عمومی شهرستان و پیشنهاد اختصاص یک بیلبورد مخصوص معرفی مفاخر فرهنگی و تقبل هزینههای آن بوده که تاکنون حدود 20 شخصیت از این طریق در کاشمر معرفی شدند.
این موسسه در زمینه پاسداشت و حفظ زبان و ادبیات فارسی و معرفی گنجینه های ادب این سرزمین نیز در حد توان و بضاعت مالی خود تلاش کرده. این نکته را دکتر سادات گفت و ادامه داد: همکاری با مجله بخارا ( با مدیر مسئولی علی دهباشی) و خرید تعدادی مجلد در هر نوبت چاپ جهت ارسال به مراکز فرهنگی فارسی زبان ( از جمله تاجیکستان، افغانستان و ...) و مشارکت در پروژه انتشار آلبوم خوانش برخی ابیات مثنوی توسط مولوی پژوه فقید خانم آنه ماری شیمل، به نام «نردبان آسمان» با همکاری مرکز موسیقی ماهور و زیر نظر رایزنی فرهنگی ایران در برلین ، از جمله این فعالیت هاست.
به گفته آقای سادات، کتابکده عمدتا به فروش کتاب های غیردرسی و غیردانشگاهی میپردازد و در موضوعات ادبیات کهن و مدرن، رمان ایرانی و خارجی، دین و الهیات، عرفان، تاریخ، روانشناسی، فلسفه، زندگینامه، تربیت بدنی و هنر در همه ردههای سنی، کتب کاملا به روز از ناشرین موفق را در خود جای داده است، همچنین یک بخش کوچک قرائتخانه نیز به فضای اصلی ضمیمه شده، که کتب موجود آن، برای مطالعه در محل است.
«مراجعات به کتابکده، پس از سالها فعالیت و شکیبایی، و برگزاری جلسات متنوع، برای شهرستانی در حد کاشمر، قابل قبول است، هر چند مانند سایر شهرستان ها، متاثر از رکود فرهنگ و هنر، و تسلیم مردم به روزمرگی شده است »، دکتر سادات با بیان این نکته در ادامه گفت: به گمان من، درصد افراد کتابخوان و هنرمندان موفق رشتههای مختلف در کاشمر، در مقایسه با نواحی مشابه در سایر نقاط کشور بیشتر است، جو فرهنگی مناسبی در چند سال اخیر در کاشمر ایجاد شده و کتابکده نردبان آسمان هم توانسته در ایجاد این جو فرهنگی نقش مثبتی داشته باشد.
در نردبان آسمان چون سود فروش کتاب اولویت اول نیست، تلاش شده حس خوب همنشینی با کتاب و بوی خوب کاغذ در جان و دل مشتاقان شعله ور شود ولی متاسفانه این مسیر به گفته سهیل سادات چشم انداز خوبی را ترسیم نمیکند، او در اینباره گفت: علاقمندان جدی کتاب هیچگاه کتاب را به نسخه الکترونیکی آن ترجیح نمیدهند، ولی در عموم مردم، بخصوص به خاطر علاقه مفرط به مِدیا، به شخصه نگران دورشدن از کتاب، آن هم نسخه کاغذی آن، هستم.
شیوع اپیدمی کرونا، هر کتابفروشی را متضرر کرده حتی آنان که همچون کتابکده با مقاصدی کاملا فرهنگی اداره میشوند، سادات با تایید این نکته گفت: بدون تردید، افت فروش جدی بوده، بخصوص با محروم شدن از جلسات عمومی و حضور مشتاقان، آسیب مضاعفی به کتابکده وارد شده است.
کتابکده نردبان آسمان هم مانند بسیاری از کتابفروشیها تمام تلاش خود را کرد تا از همان ابتدای شیوع کرونا از ظرفیت فضای مجازی برای در ارتباط بودن با مخاطبان خود استفاده کند، آقای سادات در این باره گفت: برای فروش تلاش کردیم از طریق واتسآپ و تلگرام با مخاطبان در ارتباط باشیم، شرایط فروش الکترونیکی و امکان مشاوره برای انتخاب کتاب مناسب را نیز برقرار کردیم و همچنین ارسال رایگان با پیک را در دستور کار قرار دادیم، اقدامی که توانست اسباب رضایت جمعی از مخاطبین را به همراه داشته باشد.
« درکتابکده، کیفیت فروش بر کمیت آن اولویت دارد » سادات با بیان این نکته ادامه داد: هر چه امکان ارتباط کارشناسان فروش با مخاطبین در فضای مجازی قویتر باشد، مسلما امکان فروش غیرحضوری بیشتر خواهد شد، بخصوص امکان ارسال با هزینه پایین به دلیل کوتاهی مسافت، هزینه زیادی را به خریدار وارد نمیکند.
به گفته سهیل سادات، اگر نگاه کلانِ حاکمیت به نجات مردم باشد، باید با تمام توان از ناشرین و کتابفروشان حمایت کرد؛ از هزینههای پست و ارسال بار گرفته تا تعرفه مصرف انرژی و از همه مهمتر معافیتهای مالیاتی شاغلین این حوزه و تشویق موجرینی که با انصاف بیشتر به مستاجرین فرهنگی خود نگاه کنند.
سادات همچنین اضافه کرد: دولت به جای دخالت و سنگ اندازیهای بیمورد در مسیر فرهنگ و هنر، باید به تنها راه نجات یک ملت که فرهنگ است، بیندیشد و در همه زمینهها، لحظهای دست از حمایت این قشر شریف برندارد.
سهیل سادات، موسس «کتابکده نردبان آسمان» با این جمله سخنان خود را پایان داد: فراموش نکنیم؛ تعطیلی هر کتابفروشی، فروریختن یکی از دژهای مستحکم دفاع از هویت، فرهیختگی و ادب یک مملکت است.
نظرات