به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب صوتی «وحدت وجود»، مقدمه‌ای بر شرح فصوص‌الحکم اثر مسیحا برزگر است. هدف کتاب این است که وحدت وجود، بنیاد نگاه ما به هستی و زندگی و همین‌طور بنیاد هستی ما شود. نگاه مبتنی بر وحدت، نگاهی از فراز و نگاهی ژرف و زیبا به موضع و موقعیت ما در متن هستی کل است. وحدت وجود، سلوک معنوی کاشفان فروتن حقیقت است؛ یعنی، واقعیت هستی را بفهمیم و آن را در زندگی عملی خود، جاری کنیم. یکی از محوری‌ترین نکات در این کتاب، این است که من، توهم است و واقعیت ندارد. آنچه گفته می‌شود، حرف‌های مسیحا برزگر نیست، بلکه حرف‌هایی‌ست که از دل هستی بر‌می‌آید و در گوش جان هستی، می‌نشیند. رهیافت ما در این کتاب صوتی، نفی دوگانه‌پنداری است؛ به تعبیری، رهیافت ما، همان حقیقتی ا‌ست که در پاره‌ نخست نخستین شعار اسلام، یعنی «لا اِله اِلّا الله» منعکس است. در ادامه گفت‌وگو با مسیحا برزگر را در رابطه با مبحث وحدت وجود که از سوی فلاسفه و عرفا مطرح شده و از محوری‌ترین مباحث فلسفه و عرفان است را می‌خوانید.
 
منظور از وحدت وجود که موضوع اصلی کتاب است، چیست؟ آيا عالم آفريده خداوند است يا اينكه خود خداوند به صورت زمين، آسمان، انسان، جن، فرشته، سنگ، چوب و... پيوسته در رقص و نمود و تجلى و ظهور است؟
منظور از وحدت وجود این است که هستی، یکپارچه هست و هر موجودی از این هستی یکپارچه بهره‌مند است و ما یک وجود بیشتر نداریم و وجودهای گوناگون معنی ندارد، بلکه ما موجودات گوناگون داریم که هریک از موجودات شکل یا شأنی از این وجود یگانه است. جز وجود خداوند هيچ وجودی در کار نيست و خداوند متعال هيچ وجودی خلق نکرده است، بلکه جهان هستى و وجود ساير اشياء همان وجود خداوند است که به صورت‌ها و شکل‌ها و تعينات مختلف در آمده است؛ حتی وجود شيطان هم غير وجود خدا نيست.
 
نظر شیعیان درباره وحدت وجود چیست؟ چرا برخی از فقها با وحدت وجود مخالفند؟‌
بعضی‌ها وحدت وجود را با وحدت موجودات یکی گرفته‌اند. در واقع وحدت موجودات نداریم و موجودات مختلف هستند و با هم فرق دارند و اینکه یک آدم خوب به عنوان یک موجود و یک آدم بد به عنوان موجود دیگر یکی فرض شوند، از این جهت مخالفت‌هایی وجود دارد، ولی فقها هم در اینکه وجود، وحدت دارد مخالف نیستند، بلکه با وحدت موجودات مشکل دارند که درست هم هست. اهالی حکمت متعالیه از کشف و شهود هم سخن می‌گویند و مثلاً این که ما با کشف و شهود هم به وحدت وجود رسیده‌ایم. آیا در کتاب وحدت وجود در این باره هم بحثی داشته‌اید، اگر آری لطفاً به اختصار بیان کنید.
 
اتفاقاً در کتاب «وحدت وجود» در این زمینه صحبت شده است. ما منابع شناختی گوناگون داریم از حواس گرفته تا دل آگاهی یا شهود که همه منابع گوناگون ادراکی ما را تشکیل می‌دهند از قبیل عقل و استدلال و غیره و حتی از طریق عمل هم به چیزهایی پی می‌بریم و عمل هم یکی از منابع شناخت است به هر حال به همه این منابع شناخت احتیاج داریم تا به شناخت جامع درباره موضوعات برسیم. از آنجا كه ادعاهای عارفان وحدت وجودی با مقتضای عقل و برهان موافق نیست، پيوسته به مذمت عقل و استدلال پرداخته و ادعاهای خويش را به كشف و شهود مستند می‌سازند.



ابن عربی در ابتدای كتاب «فصوص الحكم» می‏‌گويد: رسول خدا(ص) را در اواخر محرم در خواب ديدم... در دست آن حضرت كتابی بود، به من گفت: «اين كتاب فصوص ‏الحكم است»، آن را بگير و برای مردمان ببر تا از آن بهره‏مند شوند. گفتم: خدا و رسول و صاحبان امر خويش را چنانكه به ما فرمان داده‏اند شنوا و مطيعم. پس از آن آسايش يافتم و نيتم را خالص كردم و همانطور كه رسول خدا(ص) برايم بيان کرد، بر ابراز اين كتاب بدون كم و زياد همت گماشتم. اينك جز آنچه را كه به من القا می‏كند القا نمی‏كنم و در اين نوشته جز آنچه را كه بر من نازل می‏شود نازل نمی‏دارم!، من پيغمبر نيستم ولی وارث و كشت‏كننده برای آخرت خويش هستم. پس از خدا بشنويد، و به سوی او بازگرديد، چون آنچه را گفتم شنيديد پس آن را حفظ كنيد، سپس كلام مجمل را مفصلا بفهميد و بعد از آن بر ديگران منت بگذاريد و ايشان را از آن محروم نكنيد. اين رحمتی است كه شما را دريافته است پس به آن تن دردهيد.

كيست كه بپرسد: اگر او واقعاً خود را مأمور عالم غيب می‏‌داند و معتقد است تنها چيزهايی را كه از طرف خداوند بر وی نازل شده، برای ديگران آورده است و ديگران بايد آن‏ها را با منت بپذيرند، ديگر اين مطلب با ادعای پيامبری چه تفاوتی دارد؟! و آيا تنها برای ساكت كردن معترضان نيست كه می‏گويد: من پيغمبر نيستم؟! عجيب‏‌تر اينكه آن ديگران هم، حرف‌‏هايی را كه حتی از پيامبران نمی‌‏توان پذيرفت از او می‏پذيرند! جالب‏تر اينكه ايشان دارای عقايدی مخالف با يكديگر نيز بوده و ادعاهای ضد و نقيض و مخالف با ضروريات عقل و دين نيز ارائه می‏دهند.


 
بر اساس نظریه «وحدت وجود»، عالم مظهر اسمای الهی است و غیر از خدا چیزی وجود ندارد، پس من انسانی چیست؟ و قرب خدا به انسان چه معنایی دارد؟
در واقع همه انسان‌ها مظاهر خود حق هستند و قرب به حق هم پاره‌ای از این مظاهر است و هرچه غیر از خدا مظهر وجود خداوند می‌شود، ولی برخی مظاهر مظاهر قهریه هستند  و بعضی مظاهر، مظاهر لطف الهی هستند.
 
تکلیف ثواب و عقاب چه می‌شود؟
ثواب و عقاب، در عالم هست، اما در ذات نیست و در صورت‌ها وجود دارد. در قرآن آمده است: «فَمَنْ یعمَل مِثقالَ ذَرةٍ شَراً یرَهُ»؛ یعنی عالم مظاهر به گونه‌ای ساخته شده که هرکس کاری کند، نتیجه آن را می‌بیند و هر عملی عکس‌العملی دارد. حضرت مولانا نزدیک به 700 سال پیش این نکته را چه شیرین بیان کرده: (این جهان کوه است و فعل ما ندا/ سوی ما آید نداها را صدا) این جهان در مثل مانند کوه است و اعمال و نیات ما مانند بانگ و فریادی است که در کوه طنین می‌افکند و بی‌گمان هر فریادی که در کوه بزنیم طنین آن دوباره به سوی ما باز می‌گردد.
 
کتاب صوتی «وحدت وجود»، اثر مسیحا برزگر از سوی انتشارات خانه معنا روانه بازار نشر شده است.