پس طبیعتاً برای این کتاب میتوان مخاطبانی متنوع و متفاوت را تصور کرد. در کلیترین وجه اما مخاطبان آن، افرادی هستند که به هر دلیل میخواهند و نیازمندند تا شناختی دقیقتر و عمیقتر نسبت به پدیده داستان به دست آورند. چراکه تحلیل، کنشی است شناختی و روشی است برای کسب معرفتِ بیشتر از قضایا و پدیدهها.
البته این کتاب بهطور خاص برای مخاطبانی تهیه شده است که میخواهند شناختی شخصی و بیواسطه، با تکیه بر ساختاری مدون و منظم درباره داستان به دست آورند. آنها که روشی میخواهند برای درک داستان و دقت در آن از طریق برخورد با خود آثار داستانی و نه از طریق قضایا و قواعد هر دم بیاعتبار و به طبع، نوشونده و تقسیمبندیهای از پیش تعیین شده ذوقی، محدود، سادهانگارانه و اغلب متناقض.
مولف کتاب یادشده در گفت و گو با خبرنگار ایبنا، اظهار کرد: این کتاب در واقع تلاشی است برای ایجاد روشی که بتوانیم به واسطه آن، نگاهی نظاممند و دقیق و از پیش محدود نشده به داستان داشته باشیم.البته که این نگاه، لازمۀ کار تخصصی برخی اقشار است. داستانپردازان (اعم از داستاننویسان حیطۀ ادبیات داستانی، سینما، تئاتر و یا سایر قالبهای هنری و همچنین داستانپردازان حوزههای خارج از قالبهای هنر مانند اهالی رسانهها و حتی گاه سیاستورزان، تحلیلگران و پژوهشگران داستان، هنرجویان هنرهای داستانی، مدرسان این هنرها، مخاطبان تخصصی داستان و... .
مجید خادم ادامه داد: در کلیترین وجه؛ افرادی که به هر دلیل میخواهند و نیازمندند تا شناختی دقیقتر و عمیقتر نسبت به پدیدۀ داستان به دست آورند. چرا که تحلیل، کنشی است شناختی و روشی است برای کسب معرفتِ بیشتر از قضایا و پدیدهها و البته این کتاب بهطور خاص برای مخاطبانی تهیه شده است که میخواهند شناختی شخصی و بیواسطه، با تکیه بر ساختاری مدون و منظم دربارۀ داستان به دست آورند. آنها که روشی میخواهند برای درک داستان و دقت در آن از طریق برخورد با خودِ آثار داستانی و نه از طریق قضایا و قواعد هردم بی اعتبار و به طبع، نو شونده و تقسیمبندیهای ازپیشتعیینشدۀ ذوقی، محدود، سادهانگارانه و اغلب متناقض.
وی یادآوری کرد: هرچند باید اعتراف کنم نگاه ویژه من در این کتاب، به هنرجویان هنرهای داستانی بوده است اما این مسئله خللی در سودمندی احتمالی این مباحث برای سایر مخاطبان وارد نخواهد کرد. به هر طریق تلاش شده است تا این کتاب بهعنوان راهنمایی ساده و اولیه بتواند طیکردن مسیری بالقوه طولانی و فرسایشی را با صرفهجویی درخورتوجهی در فعل، دنبال کند.
خادم با این باور که عنوان کلیِ «فهم داستان، درآمدی بر روش تجزیه و تحلیل داستان در متون نوشتاری و سینمایی» دربرگیرنده سه کتاب به هم پیوسته و وابسته به یکدیگر است، افزود: کتاب اول مبانیِ پایهایِ تشخیص و تحلیل و کمپوزیسیون، کتاب دوم ساختار روایت (نظامهای روایی و کمپوزیسیون آنها) و کتاب سوم معناشناسی، گونهشناسی، زیباییشناسی و تحلیل داستان است. البته هر کتاب ابتدا در چند مجلد منتشر شده (کتاب اول در دو جلد، کتاب دوم در چهار جلد و کتاب سوم در چهار جلد) و سپس به صورت کامل ارائه خواهد شد.
مولف کتاب فوق، اضافه کرد: نکته بسیار مهمی در رابطه با روش مطالعه این کتاب مطرح است که آن را باید از همین ابتدا در نظر داشته باشیم. مباحث مطرح شده در کل مجموعه به هم متصل هستند و تکمیل کنندۀ یکدیگر خواهند بود. هر بحثی که در هریک از این سه کتاب گشوده میشود، نهایتاً در کل متن هرسه کتاب پرداخت مبسوط شده و تکمیل خواهد شد اما از آن جا که درک دقیق هر مبحث وابسته به درک سایر مباحث خواهد بود، ناچار بودهام تمامی مباحث را به صورت موازی پیش ببرم. هرچند تلاش کردهام از طریق فصلبندیهای هرسه کتاب، تا حدودی تمایزات را لحاظ کنم. اما آنچه مهم است اینکه نباید با پایان هر فصل، مبحث بیان شده در آن را تکمیل و نهایی فرض کرد. چه بسا در ادامه، بسیاری مطالب پیشتر گفته شده، نقد، نقض، تکمیل، تصحیح و یا گستردهتر شوند. پس هیچ بحثی به پایان نهایی خود نخواهد رسید، مگر به صورت نسبی در متن نهایی هر سه کتابِ این مجموعه. ما مسیر فهم قدم به قدم و تدریجی را با هم طی خواهیم کرد.
فهم داستان - درآمدی بر روش تجزیه و تحلیل داستان در متون نوشتاری و سینمایی «کتاب اول: مبانی پایهای تشخیص و تحلیل و کمپوزیسیون» – جلد اول نوشته مجید خادم در سال ۱۳۹۹ از سوی نشر قهوه در ۲۷۰ صفحه قطع رقعی به بهای 50 هزار تومان منتشر شد.
نظر شما