به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در فارس، حیدر اسکندرپور شهردار شیراز، امروز دوشنبه 7 مهرماه 1399 در نشست خبری تشریح برنامه‌های شهرداری در حوزه کتاب و کتابخوانی که با حضور عبدالمهدی مستکین، مدیر کارگروه فرهنگی کمیسیون ملی یونسکو، به شکل ویدئو کنفرانس برگزار شد، با اشاره به اینکه در دوره جدید شهرداری و شورای شهر، اعلام شد که نگاه به حوزه فرهنگ بیشتر خواهد بود، گفت: شیراز در سطح ملی و بین‌المللی شایستگی دارد که به عنوان پایتخت فرهنگی ایران بدرخشد.
 
شهردار شیراز با اشاره به اینکه دنیا و خاورمیانه دچار درگیری‌ها و تنش‌های جدی است، اظهار کرد: در این راه، تلاش فرهنگی و نگاه صلح‌مدار مردم شیراز اهمیت زیادی پیدا می‌کند و این جایگاه مبتنی بر اندیشه‌های فرهنگی و ادبی این مردم است.
 
وی سعدی را نماینده صلح مردم شیراز در سطح جهان دانست و تاکید کرد: پس از سعدی، مردم شیراز هستند که باید جایگاه صلح و همزیستی را نگهدارند.
 
اسکندرپور با تصریح بر این نکته  که کتاب عنصری در جهت تحکیم صلح و آرامش است و با همکاری سایر دستگاه‌های فرهنگی سال جاری، امسال شیراز به عنوان پایتخت کتاب معرفی شد، تجهیز فرهنگسراهای شیراز به کتابخانه‌ها را گامی در جهت اهداف پایتختی کتاب ایران معرفی کرد و افزود: در پارک‌ها، فرصت‌های کتاب و کتابخوانی فراهم خواهد شد و در پروژه‌های انسان محور، باغ کتاب محوری‌ترین بخش را برعهده می‌گیرد.
 
شهردار کلان‌شهر شیراز با یادآوری این مطلب که اگر این اتفاق امسال نیفتد، با پیگیری جدی تلاش‌ها را ادامه خواهیم داد، افزود: گام‌های بلندی را برای اینکه بتوانیم فرهنگ کتاب و کتابخوانی را در شیراز تسری دهیم، طی خواهیم کرد. اطمینان دارم با توجه به زیرساخت‌های موجود این موفقیت بزرگ برای شیراز رقم خواهد خورد.
 
شهردار شیراز گفت: پایتختی کتاب جهان را به عنوان مسیری تعریف کرده‌ایم که از طریق آن فرهنگ و فرصت کتاب‌خوانی را ترویج دهیم و شیراز را در جایگاهی قرار دهیم که مردم جهان بتوانند در آن با یکدیگر گفت‌وگو کنند.
 
وی افزود: هدف اصلی ما ایجاد فرصت‌های جدید برای کتاب و کتابخوانی است و پایتختی کتاب جهان را به عنوان مسیری تعریف کردیم که مردم بتوانند دنیا را بشناسند و تفاوت‌ها را درک کنند و با درک این تفاوت‌ها به سوی صلح حرکت کنند.
 
اسکندرپور گفت: از یونسکو می‌خواهم فرصت را فراهم کنند که با توجه به پشتوانه غنی تاریخی و فرهنگی، مردم جهان از طریق شیراز، از طریق کتاب، فرصت شناخت بیشتر جهان را مورد توجه قرار دهند.
 
وی با اشاره به اینکه لایحه 26 طرحی در شهرداری طراحی شده است که فرصتی را ایجاد می‌کند که فرصت‌های زیادی را برای کتاب و کتابخوانی فراهم کنیم و این لایحه به شورا اعلام کرده ایم، افزود: در سال‌های 1399 و 1400 پروژه‌های جدی را در این حوزه سامان خواهیم داد.
 
اسکندرپور اضافه کرد با تصریح اینکه اقدامات پیش رو، کاری ماندگار در حوزه کتاب و کتابخوانی خواهد بود، از مسئولین یونسکو دعوت کرد تا برای دیدن زیرساخت‌ها به شیراز سفر کنند. در صورتی که به عنوان پایتخت کتاب جهان انتخاب شویم به کشورهای فارسی زبان همسایه هم خدمات را ارائه خواهیم کرد.
 
شهردار شیراز با اشاره به اینکه شعار شهرداری شیراز در مسیر پایتختی کتاب جهان، «بخوان برای احترام به تفاوت‌ها» است، خواستار تمدید پایتختی کتاب ایران در سال 1400 شد و افزود: 29 مسیر خلاقانه در حوزه کتاب در شیراز در نظر گرفته شده است و شیراز می‌تواند و باید پایتخت کتاب جهان باشد.
 
وی، اضافه کرد: برنامه‌ها و پروژه‌های لایحه ترویج کتابخوانی شهرداری شیراز شامل 24 عنوان می‌شود که از جمله می‌توان به طراحی، تجهیز و راه‌اندازی «تم‌پارک کتابخوانی»، طراحی، تجهیز و راه‌اندازی کمپ متحرک ترویج کتابخوانی در قالب اتوبوس‌های مجهز به تجهیزات ارایه و اجرای برنامه‌های کتابخوانی، اجرای ترکیبی 20 برنامه ترویج کتابخوانی در ضمن نمایش فیلم‌های مرتبط با کتابها در سینما، حمایت از راه‌اندازی و تداوم فعالیت‌های نهادها و سمن‌های تخصصی چرخه کتاب اشاره کرد.

مردمی که غم معاش دارند، هرگز کتابخوان نمی‌شوند
در ادامه این نشست، مدیر گروه فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو در ایران که به صورت ویدئوکنفرانس حضور یافت، گفت: کتابخوانی پیوست دیگری دارد به نام معاش؛ مردمی که غم معاش دارند، هرگز کتابخوان نمی‌شوند.
 
عبدالمهدی مستکین با بیان اینکه پیوند میان کتابخوانی و کیفیت زندگی موجب می‌شود مردمانی شاد پرورش یابند، افزود: برای کسب عنوان پایتختی کتاب جهان 196 کشور با هم رقابت می‌کنند.
 
به گفته عضو کمیسیون ملی یونسکو، اینکه شهروندان فنلاندی به عنوان شادترین مردمان دنیا معرفی می‌شوند به دلیل میزان کتابخوانی آنهاست، زیرا شهروندان این کشور در طول سال به طور میانگین 25 کتاب مطالعه می‌کنند.
 
وی با تصریح اینکه هرچه میزان کتابخوانی افزایش یابد شادی پایدار ایجاد و افزون می‌شود، ادامه داد: باید در کنار خردورزی، شادی پایدار در میان شهروندان ایرانی گسترش یابد.
 
مستکین در ادامه نقش فرهنگی شهرداری شیراز را ستود و گفت: وقتی کتاب در صدر برنامه‌های شهرداری قرار گیرد هزینه‌های این نهاد هم برای اداره شهر کاهش می‌یابد و در راستای آن هویت شهر معنا پیدا می‌کند.
 
مدیر گروه فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو در ایران با این حال نامزدی شیراز برای کسب عنوان پایتختی کتاب جهان را منوط به ایجاد گردشگری ادبی و فرهنگی دانست و گفت: شیراز بی تردید پردرخشش ترین شهر ایران در حوزه فرهنگی است اما در حوزه کتاب ضعف‌هایی دارد که فاصله ما با کشورهای رقیب را برجسته می‌سازد.
 
مستکین با این وجود، تصریح کرد: در ذات مردمان ایران زمین عشق به کتاب وجود دارد و نشانه‌های آن در تاریخ پیداست که باید به تقویت بنیان‌های آن پرداخت.
 
معاون فرهنگی و امور اجتماعی شهرداری شیراز نیز در این نشست خبری، گفت: هدف اصلی مجموعه مدیریت شهری در پروژه­های کتابخوانی رشد کمّی و کیفی کتابخوانی شهروندان شیرازی، در راستای توسعه­ فرهنگی شیراز به عنوان شهری انسان محور و فرهنگ مدار است.
 
مرتضی جعفری با بیان اینکه شهر شیراز در سال گذشته با همت شهرداری و همراهی فعالان حوزه کتاب و نهادها و سازمان­های فرهنگی شهر موفق به کسب عنوان پایتختی کتاب ایران شد، افزود: با وجود شرایط کرونا همکاران ما طی ماه‌های گذشته به طراحی و پیگیری پروژه­های زیرساختی و آماده سازی بسترهای مجازی و الکترونیکی برای تداوم برنامه­های کتابخوانی پرداخته اند.
 
وی ادامه داد: شهرداری شیراز متعهد به انجام 19 برنامه از 31 برنامه پایتختی کتاب ایران بوده است که همه آنها تا هفته کتاب یا به اتمام می‌رسد یا کلید می‌خورد.
 
معاون فرهنگی شهردار شیراز با اعلام اینکه افزون بر بر فعالیت‌های معمول حرکت مضاعفی در قالب لایحه‌­ای شامل 24 طرح ویژه تهیه و پس از موافقت شهردار برای تصویب به شورا ارسال شد. این طرح­ها، ضمن جبران کاستی­‌های فعالیت‌های مرسوم کتابخوانی در ایران، توجه ویژه­ای به معیارهای کتابخوانی مورد نظر مجامع جهانی (یونسکو) دارند.
 
وی با بیان اینکه حداقل 3 پروژه زیرساختی انسان‌محور با استفاده از ظرفیت کتاب و کتابخوانی در شیراز ایجاد می‌شود که یک مورد آن با عنوان بوستان مطالعه پیشرفت 35 درصدی داشته و 2 بوستان و درنگ‌گاه کتاب نیز در آینده نزدیک اجرا می‌شود، افزود: توجه به کتاب و کتابخوانی در سیما و منظر شهری نیز با طراحی و نصب اِلِمان‌هایی در این حوزه با جدیت دنبال خواهد شد.
 
به گفته جعفری، کتابخانه‌های عمومی و قرائت‎خانه‎هایی در فرهنگسراها و مراکز فرهنگی شهرداری شیراز برای از بین بردن خلأ جدی کتابخانه و فضاهای مطالعاتی تا حد امکان ایجاد می‎شود تا این مراکز در شهر گستردگی بیشتری داشته باشند.
 
معاون فرهنگی شهردار شیراز در ادامه سخنان خود به تشریح برنامه‌ها و پروژه‌های اجرا شده و در دست اقدام در حوزه کتاب تا 7 مهرماه جاری پرداخت و گفت: در 4 فرهنگسرا کتابخانه عمومی در حال راه‌اندازی است که 2 مورد آن دارای سالن‌های مطالعه مجهز نیز هستند و تا هفته کتاب آغاز به کار خواهند کرد.
 
وی، ادامه داد: حداقل 15 عنوان کتاب با محور شهروندی، هویت، فرهنگ و تاریخ شفاهی شهر شیراز تا پایان سال تولید و منتشر می‌شود.
 
جعفری از آغاز به‌کار فعالیت اتوبوس کتاب با هدف ارائه خدمات کتابخانه ای به شهروندان به ویژه کودکان و نوجوانان خبر داد و اعلام کرد: سردیس زین العابدین بلادی کتابفروش پیشکسوت و فقید شیراز برای نصب در بوستان کتاب و بواساحق اطعمه و مکتبی شیرازی شاعران نامدار شیرازی برای نصب در آرامگاه‌شان ساخته می‌شود.
 
معاون فرهنگی شهردار شیراز همچنین گفت: برنده المان پایتختی کتاب کتاب که به مسابقه گذاشته شده بود مشخص شده وساخت المان به زودی آغاز می‌شود.
 
وی از ایجاد باغ کتاب شیراز در قالب پروژه «شهید کسایی» در آینده‌ای نزدیک خبر داد که به‌زودی آغاز خواهد شد و در ادامه اظهار کرد: فاز دوم شبکه نابینایان دوستدار کتاب با تولید 30 کتاب بریل کودک و نوجوان، فاز دوم شبکه سالمندان دوستدار کتاب با راه‌اندازی کتابخانه در کانون سالمندان و بازنشستگان، فاز پایانی شبکه آتش‌نشانان دوستدار کتاب با راه‌اندازی کتابخانه در گردش در 5 ایستگاه آتش نشانی، فاز ششم شبکه ورزشکاران دوستدار کتاب با راه‌اندازی کتابخانه «ورزش و اندیشه» در خانه ژیمناستیک و هیئت دوچرخه سواری شیراز، فاز چهارم شبکه کودکان دوستدار کتاب با راه‌اندازی 2 کتابخانه «شکوفه‌های کتاب» در یک پرورشگاه و یک آموزشگاه مناطق کم برخوردار، فاز دوم شبکه تاکسیرانان دوستدار کتاب با راه‌اندازی کتابخانه سیار در 20 تاکسی دیگر تا هفته کتاب انجام می‌شود.
 
به گفته جعفری، طرح­‌ها در 6 محور و بازه مختلف طراحی شده اند که توسعه­ منابع انسانی از طریق آموزش و مهارت افزایی گسترده فعالان کتابخوانی، کتابداران، معلمان مدارس و مربیان مهدها، تبلیغات و اطلاع‌رسانی، نظیر پویش مطبوعاتی و رسانه‌­ای و طرح­‌های تبلیغاتی گسترده، طرح‌­های بر پایه فن‌آوری اطلاعات و شبکه­‌های اجتماعی، نظیر اپلیکیشن کتابخوانی شاپرک و اپلیکیشن کتابخانه رودخانه کتاب. همچنین حمایت از کمپین کتابخوانی فعالان شبکه­های اجتماعی، ایجاد زیرساخت­‌های ماندگار، نظیر باغ مطالعه، باغ کتاب کودک، افزونه کتابخوانی مادر و کودک، کتابخانه توریست، نامگذاری­ها و رویدادهای نمادین، نظیر نامگذاری خیابان و میدان، جشن­‌های آغاز سال انتساب، رویدادهای عمومی، نظیر کمپین‌­های کتابخوانی، پرفورمنس و تئاتر خیابانی کتاب، فستیوال بزرگ کتابخوانی شیراز و کمک به حل مشکلات چرخه کتاب، استفاده از امکانات شهرداری نظیرفرهنگسراها و تصویب طرح­های تسهیلاتی و تخفیفی با همفکری ناشران و کتاب­فروشان از این جمله‌اند.
 
رئیس سازمان فرهنگی شهرداری شیراز با تصریح اینکه همه طرح­های کتابخوانی (پایتختی کتاب ایران و کاندیداتوری پایتختی کتاب جهان) بر اساس شش معیار طراحی شده­اند، گفت: مشارکت فعالان کتابخوانی و چرخه­ کتاب، احترام به تفاوت سلیقه­های شهروندان، اثرگذاری بر مخاطب عام، خانواده­ها و شهروندان، توجه به مفاهیم و استانداردهای جهانی، توجه به عوامل لذت، دسترسی و چاره جویی از کتاب در امور زندگی و توجه به مشاوره کتابخوانی و یافتن کتاب مناسب حال افراد این معیارها را تشکیل می‌دهند.
 
جعفری پیرامون کاندیداتوری شیراز برای پایتختی کتاب جهان عنوان کرد: همچنین طی چهار ماه تلاش شبانه روزی تیم تخصصی و مشاوره­ای، فرایند تهیه متن­ها، نامه­های حمایتی و  مدارک مورد نیاز چنان که شهردار شیراز بیان کرد، این شهر در این دوره با تهیه مدارک و مستندات کافی و جلب حمایت انجمن­های تخصصی و کتابخوانی کشور و حمایت کمیسیون ملی یونسکو به عنوان تنها کاندیدای ایران در فرایند انتخاب پایتخت جهانی کتاب معرفی شد.
 
معاون فرهنگی شهرداری شیراز، افزود: در این فرصت از همه افراد، گروه­ها، نهادها و انجمن­های تخصصی که در فرایند کاندیداتوری پایتختی کتاب جهان ما را یاری دادند سپاسگزاری می­کنم. به ویژه از حمایت کمیسیون ملی یونسکو و از مسئولان شبکه ترویج کتابخوانی کشور؛ مدیریت خانه کتاب و ادبیات ایران و انجمن قلم ایران؛ انجمن نویسندگان کودک و نوجوان ایران؛ انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران شاخه جنوب صمیمانه سپاسگزاریم.
 
ایجاد پویش اجرای داوطلبانه حق مالکیت معنوی
نایب ريیس شورای اسلامی شهر شیراز نیز در این نشست، گفت: شورای شهر شیراز از اجرای داوطلبانه حق مالکیت معنوی حمایت می‌کند.
 
ابراهیم صبوری با بیان اینکه شورای اسلامی شیراز در نظر دارد با همتی مضاعف از برنامه‌های حوزه کتاب و کتابخوانی که رشد اقتصاد و گردشگری ادبی فرهنگی، توسعه صنعت کتاب و افزایش کمّی و کیفی کتابخوانی را دنبال می‌کنند حمایت کند، افزود: اقتصاد کتاب و کتابخوانی از راهبردهای برنامه توسعه 5 ساله شیراز تعیین شده و شورا تصویب اعتبارات و قوانین لازم برای ترویج کتابخوانی و حل مشکلات چرخه تولید و توزیع کتاب را در دستور کار خود قرار می‌دهد.
 
وی، ادامه داد: پروژه‌هایی که مشارکت متخصصان و فعالان غیر دولتی کتاب و کتابخوانی و پوشش گسترده عموم شهروندان و احترام به تفاوت سلیقه‌ها را مد نظر قرار می‌دهند در اولویت حمایت قرار خواهند گرفت.
 
صبوری با بیان اینکه یکی از مشکلات حوزه فرهنگ در کشورمان عدم الحاق به کنوانسیون ژنو و تصویب قانون کپی رایت بوده است، تصریح کرد: این مشکل پیشتر نیز مانع پذیرش نمایندگان ایران در فرآیند انتخاب پایتخت جهانی کتاب شده است.
 
وی با این حال افزود: با خبر شدیم که جمعی از فعال ترین ناشران شیرازی در اقدامی تحسین برانگیز کمپینی برای اجرای داوطلبانه حق مالکیت معنوی را در آثار خود آغاز کرده اند.
 
به گفته نایب رییس شورای اسلامی شهر شیراز، این شورا به منظور همراهی در این اقدام خردمندانه، آمادگی خود را برای بررسی و تصویب لوایح و طرح‌های حمایتی از ناشران شیرازی عضو این کمپین اعلام می‌کند.
 
وی، افزود: در آینده نزدیک پس از بررسی لایحه طرح‌های کتابخوانی شهرداری توسط کمیسیون فرهنگی نتایج حمایتی آن به اطلاع فعالان این حوزه خواهد رسید.
 
صبوری تاکید کرد: شورای شهر شیراز به عنوان عالی ترین نهاد مدیریت شهری ضمن حمایت از توسعه برنامه‌های کتابخوانی در شهر آمادگی شیراز را به عنوان پاکترین کلان شهر ایران با امکانات و زیر ساخت‌های کم نظیر فرهنگی و رفاهی، تجربه برگزاری رویدادهای بین المللی برای همکاری با سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد برای ترویج کتابخوانی با هدف احترام به تفاوت‌ها اعلام می‌کند.